Doanh nghiệp nhà nước được tự quyết lương thưởng, đầu tư kinh doanh bất động sản

Sáng 14/6, với 452/453 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua dự thảo luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Một trong những điểm mới đáng chú ý nhất của Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp vừa được thông qua là việc trao quyền cho hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty quyết định chính sách tiền lương, thù lao, tiền thưởng và các quyền lợi khác đối với người lao động và chức danh quản lý trong doanh nghiệp.

Nếu như trước đây, toàn bộ chế độ tiền lương và thưởng trong DNNN đều do Chính phủ quy định thì nay, theo luật mới, Chính phủ chỉ còn quy định với người đại diện chủ sở hữu trực tiếp và kiểm soát viên. Các chức danh khác sẽ do chính DNNN quyết định theo thẩm quyền được giao.

Việc này thể hiện bước tiến mạnh mẽ trong việc trao quyền tự chủ cho doanh nghiệp nhà nước, phù hợp với định hướng đổi mới quản trị theo cơ chế thị trường.

Ngoài ra, Luật cũng quy định rõ quỹ tiền thưởng sẽ được trích từ lợi nhuận sau thuế, và các chức danh như tổng giám đốc, kiểm soát viên hay người đại diện vốn chủ sở hữu sẽ được hưởng lương trong quỹ lương chung của doanh nghiệp, chấm dứt tình trạng lương thưởng mang tính cào bằng như trước.

Các đại biểu bấm nút thông qua dự án luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Ảnh: Phạm Thắng.

Đặc biệt, Luật mới đã loại bỏ quy định hạn chế DNNN đầu tư kinh doanh bất động sản, một đề xuất từng được đưa vào dự thảo trước đó và gây nhiều tranh luận.

Báo cáo giải trình của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế – Tài chính Phan Văn Mãi cho biết: Việc cấm toàn bộ DNNN đầu tư bất động sản sẽ hạn chế quyền tự chủ của doanh nghiệp và đi ngược tinh thần đổi mới được Đảng xác định đối với khu vực DNNN.

Do đó, luật được thông qua cho phép mọi doanh nghiệp có vốn nhà nước, không phân biệt quy mô, được đầu tư kinh doanh bất động sản, miễn tuân thủ pháp luật và định hướng chiến lược phát triển được phê duyệt.

Không chỉ bất động sản, Luật cũng mở rộng quyền cho DNNN được mua bán chứng khoán, cũng như thuê, cho thuê, cầm cố, thế chấp tài sản, chủ động thanh lý tài sản cố định hư hỏng, lỗi thời, hoặc sử dụng không hiệu quả.

Theo đánh giá của các chuyên gia, những thay đổi trong luật lần này đặt dấu mốc quan trọng trong hành trình trao quyền và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, khu vực vốn được xem là “xương sống” của nền kinh tế nhưng cũng là nơi phát sinh nhiều vấn đề về kém hiệu quả, quản trị chồng chéo, thiếu minh bạch.

Về phân phối lợi nhuận, luật cho phép DNNN được trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển để phục vụ hoạt động mở rộng sản xuất kinh doanh. Đồng thời, có thể trích tối đa 3 tháng lương để lập Quỹ khen thưởng, phúc lợi dựa trên kết quả xếp loại doanh nghiệp.

Đối với những doanh nghiệp phục vụ quốc phòng, an ninh, nếu không đủ nguồn từ lợi nhuận sau thuế, Nhà nước sẽ hỗ trợ tối đa 2 tháng lương để đảm bảo chính sách đãi ngộ nhân sự vẫn được duy trì theo kết quả đánh giá nhiệm vụ.