Bên cạnh đó, ông Mai Quốc Bình đang là founder của Sachi Farm - Nông trại trồng xoài, mít, sầu riêng… chất lượng cao với diện tích hơn 200ha, chinh phục được khách hàng trong và ngoài nước. Hành trình này là một câu chuyện truyền cảm hứng mạnh mẽ về tinh thần dám nghĩ, dám làm cho các bạn trẻ và những người khởi nghiệp.

san-pham-the-gioi-giay-1024x683.jpg

PV: Từ một người khởi nghiệp với số vốn rất nhỏ, hiện nay Thế Giới Giấy đã trở thành doanh nghiệp hàng đầu trong ngành. Theo ông, những yếu tố quan trọng nào đã giúp công ty đạt được thành công như hôm nay?

Tôi cho rằng có ba yếu tố chính góp phần vào sự phát triển bền vững của Thế Giới Giấy.

Trước tiên là sự tập trung vào điểm mạnh và phân khúc khách hàng cụ thể. Khi bắt đầu kinh doanh, nhiều người nghĩ rằng sản phẩm giấy phải được bán qua hệ thống siêu thị hay cửa hàng tạp hóa. Tuy nhiên, chúng tôi lại chọn hướng đi khác, tập trung vào kênh khách hàng tổ chức như cơ quan, nhà hàng, khách sạn. Ban đầu, việc tiếp cận đối tượng khách hàng này rất khó khăn, đòi hỏi quy trình xét duyệt phức tạp. Nhưng nhờ sự kiên trì, sau hơn 10 năm, chúng tôi đã khẳng định được vị thế và tiên phong trong phân khúc này.

Thứ hai là đảm bảo chất lượng sản phẩm. Trong những năm đầu, chúng tôi từng kinh doanh giấy tái chế nhưng nhận ra rằng loại giấy này không đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của khách hàng, đặc biệt về độ an toàn và chất lượng. Một số sản phẩm có thể gây kích ứng da hoặc không đồng đều về chất lượng do nguồn nguyên liệu không ổn định. Vì vậy, chúng tôi quyết định chuyển sang sử dụng 100% bột giấy nguyên sinh, cam kết mang lại sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao nhất. Việc này giúp đảm bảo sự nhất quán về chất lượng từ đơn hàng đầu tiên đến các đơn hàng tiếp theo, đồng thời khẳng định thông điệp "nói không với giấy tái chế" để đáp ứng kỳ vọng của khách hàng.

Cuối cùng, yếu tố quan trọng không kém chính là trải nghiệm khách hàng. Khi công nghệ và chất lượng sản phẩm dần trở nên bão hòa, sự khác biệt nằm ở dịch vụ và trải nghiệm khách hàng. Chúng tôi xác định đây là lợi thế cạnh tranh chiến lược, không ngừng cải thiện chính sách chăm sóc khách hàng. Bất kỳ khi nào khách hàng có phản hồi, dù vì bất kỳ lý do nào, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ và đổi trả sản phẩm. Điều này giúp xây dựng lòng tin và sự hài lòng của khách hàng, đồng thời tạo ra sự gắn kết lâu dài.

asset-2.png

Chính ba yếu tố này đã giúp Thế Giới Giấy từ một doanh nghiệp siêu nhỏ vươn lên trở thành đơn vị dẫn đầu trong ngành, đặc biệt là trong phân khúc khách hàng tổ chức.

PV: Trong quá trình phát triển, đâu là bước ngoặt quan trọng nhất giúp Thế Giới Giấy tăng trưởng nhanh chóng, thưa ông?

Bước ngoặt lớn nhất chính là khi chúng tôi cho ra đời sản phẩm giấy vệ sinh cuộn lớn. Trước đó, tôi chủ yếu làm nhà phân phối, lấy hàng từ bên này để bán cho bên kia với mức lợi nhuận khá thấp, chỉ từ 5-7%. Khi tiếp xúc với khách hàng, tôi thường nhận được câu hỏi về cách tối ưu chi phí sử dụng giấy. Điều này khiến tôi trăn trở rất nhiều, và tôi bắt đầu nghiên cứu trên mạng xã hội, tìm kiếm những mô hình thành công trên thế giới. Tôi phát hiện rằng ở nhiều quốc gia phát triển, giấy vệ sinh cuộn lớn được sử dụng rộng rãi vì nó giúp doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 20% chi phí hàng tháng nhờ giảm tần suất thay giấy, giảm ô nhiễm, giảm rác thải, lõi giấy và bao bì. Quan trọng hơn, loại giấy này còn giúp hạn chế tình trạng thất thoát và ướt giấy.

Sau khi xác định tiềm năng của sản phẩm, tôi liên hệ với rất nhiều nhà máy trong nước và cuối cùng đã tìm được một đơn vị đồng ý sản xuất. Sự ra đời của thương hiệu An Khang đã đánh dấu cột mốc quan trọng trong ngành giấy tissue Việt Nam. Kể từ đó, thị trường bắt đầu quen thuộc với khái niệm giấy vệ sinh cuộn lớn và cuộn nhỏ, với cuộn lớn dần thay thế các sản phẩm truyền thống trong nhiều không gian công cộng như tòa nhà văn phòng, bệnh viện, nhà hàng và khách sạn. Đặc biệt, tại khu vực phía Nam, có đến 80% nhà vệ sinh công cộng tại các địa điểm lớn đều sử dụng sản phẩm này.

PV: Như vậy có thể nói, Thế Giới Giấy là đơn vị tiên phong trong việc phát triển giấy vệ sinh cuộn lớn tại Việt Nam?

Đúng vậy. Khi đó, chúng tôi là doanh nghiệp đầu tiên nghiên cứu và sản xuất giấy vệ sinh cuộn lớn tại Việt Nam với thương hiệu An Khang. Dù hiện nay có nhiều đối thủ cạnh tranh hơn, nhưng Thế Giới Giấy vẫn giữ được vị thế tiên phong trong lĩnh vực này nhờ sự cam kết về chất lượng và sự đổi mới không ngừng.

PV: Theo ông, thách thức lớn nhất mà doanh nghiệp đang đối mặt hiện nay là gì?

Điều khiến tôi trăn trở nhất không phải là áp lực cạnh tranh hay tài chính, mà là nguy cơ tụt hậu. Sau 16 năm hoạt động, tôi nhận thấy thị trường và nhu cầu khách hàng thay đổi không ngừng, đặc biệt trong hai năm gần đây với sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI). Tôi luôn dành nhiều thời gian học hỏi, nghiên cứu để cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực quản trị. Nhưng điều thách thức là hôm nay ta nghĩ rằng mình đã đi đúng hướng, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, những gì ta học được có thể trở nên lỗi thời.

asset-1(1).png

Cùng với sự thay đổi về công nghệ, bối cảnh kinh tế cũng biến động mạnh mẽ. Chẳng hạn, một doanh nghiệp cắt giảm 1.000 nhân sự, điều này đồng nghĩa với việc những khách hàng tiềm năng của chúng tôi có thể bị ảnh hưởng, kéo theo sự sụt giảm nhu cầu đối với sản phẩm. Khi thị trường chung thu hẹp, các ngành nghề khác cũng chịu tác động tương tự, tạo ra một áp lực kép. Lúc này, bài toán lớn nhất đối với doanh nghiệp không chỉ là duy trì doanh số mà còn phải tối ưu chi phí, tìm kiếm lợi thế cạnh tranh mới và không ngừng nâng cấp bản thân để thích ứng.

Tại Thế Giới Giấy, chúng tôi đã ứng dụng AI vào hầu hết các quy trình vận hành để nâng cao hiệu quả, giảm thiểu chi phí và tăng khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, tôi vẫn không ngừng lo lắng về tốc độ thay đổi của thị trường và những yếu tố bất ngờ có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Chính vì vậy, tôi luôn đặt ra mục tiêu phải không ngừng cải tiến, sẵn sàng đón nhận thách thức để không bị tụt lại phía sau.

Vừa điều hành Thế Giới Giấy vừa quản lý Sachi Farm, ông làm thế nào để cân bằng và quản trị hiệu quả?

Tôi có một triết lý: “Nếu bạn không thể đóng gói được hệ thống của mình mà cứ mở rộng thì bạn đã nhân bản rắc rối”. Nhà quản trị không thể làm tất cả, mà phải tìm cách đạt mục tiêu thông qua đội ngũ của mình.

Không ai thành công một mình. Tôi luôn chú trọng xây dựng, đào tạo đội ngũ kế cận. Bản thân tôi không ngừng học hỏi, đồng thời dẫn dắt cả đội nhóm cùng học. Chúng tôi mời chuyên gia về đào tạo nội bộ, đồng thời tôi cũng trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm với nhân viên. Chính nhờ cách làm này, tôi có thể mở rộng hoạt động kinh doanh một cách bền vững.

asset-3.png

Hiện tại, ngoài giấy và nông nghiệp, tôi còn tham gia nhiều lĩnh vực khác với tổng cộng 16 ngành nghề. Để quản lý hiệu quả, tôi phải liên tục hệ thống hóa và nhân bản đội ngũ. Tôi chỉ tập trung làm việc với các trưởng bộ phận và CEO của từng lĩnh vực.

PV: Trong một thị trường đầy biến động như hiện nay, theo ông làm thế nào để các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể xây dựng lợi thế cạnh tranh?

Tôi cho rằng trước tiên, chúng ta cần thay đổi tư duy. Nếu lúc nào cũng nghĩ rằng thị trường khó khăn, thì mọi thứ sẽ trở nên bế tắc. Lấy ví dụ năm 2020-2021, khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu, đó là giai đoạn khó khăn chung chứ không chỉ của riêng ai. Khủng hoảng kinh tế cũng vậy, nó là một phần tất yếu của chu kỳ phát triển. Quan trọng không phải là hoàn cảnh khó khăn, mà là cách chúng ta phản ứng với nó. Không có thời điểm nào là hoàn toàn thuận lợi để bắt đầu kinh doanh, luôn có thách thức phải đối mặt. Nếu để khó khăn chi phối, dù trong điều kiện tốt nhất, doanh nghiệp cũng có thể thất bại. Vì vậy, điều cốt lõi là biết biến nguy thành cơ, tìm cơ hội trong thách thức.

Thực tế cho thấy, sau mỗi cuộc khủng hoảng kinh tế, luôn có những doanh nghiệp mới vươn lên và cũng có những doanh nghiệp lớn bị đào thải. Điều quan trọng là tìm ra cơ hội để từ một công ty nhỏ trở thành doanh nghiệp lớn. Đối với tôi, ba nguyên tắc cốt lõi giúp xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững gồm:

Thứ nhất, tập trung vào thế mạnh cốt lõi. Hãy xác định lĩnh vực mà mình giỏi nhất, có lợi thế nhất và không ngừng cải thiện nó. Khi đã tạo được vị thế vững chắc, doanh nghiệp mới có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác. Giống như cách tôi tập trung vào giấy vệ sinh dành cho phân khúc khách hàng doanh nghiệp. Chỉ khi đã khẳng định được chỗ đứng trong ngành, tôi mới tính đến việc mở rộng sang các lĩnh vực khác. Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp với nguồn lực hạn chế nhưng lại đầu tư dàn trải, dẫn đến rủi ro cao và thất bại.

Thứ hai, ưu tiên marketing và bán hàng. Đối với doanh nghiệp nhỏ và mới, ít nhất 60-80% nguồn lực nên được dành cho hoạt động này. Bởi chỉ có bán hàng mới mang lại doanh thu và lợi nhuận, giúp duy trì sự sống của doanh nghiệp. Doanh số là yếu tố quan trọng nhất. Nhiều nhà khởi nghiệp xuất phát từ các ngành nghề chuyên môn như cơ khí, làm bánh, y tế…, nhưng lại thiếu kỹ năng bán hàng và marketing. Nếu không thể tiếp cận khách hàng, sản phẩm dù tốt đến đâu cũng không thể phát triển. Hãy tận dụng mọi kênh để tiếp thị, giới thiệu sản phẩm đến nhiều người nhất có thể.

Hai yếu tố này chính là nền tảng giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tạo dựng lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh đầy biến động.

PV: Đối với ông điều quan trọng nhất mà một doanh nhân cần có là gì?

Tôi không dám nhận mình là một doanh nhân thành công, nhưng nếu so với chính bản thân mình khi mới đặt chân đến Sài Gòn, tôi có thể nói rằng mình đã đạt được những thành quả nhất định. Trong một cuốn sách tôi từng đọc – 7 thói quen của người thành đạt – có đề cập đến nhiều phẩm chất quan trọng của một doanh nhân. Tôi cũng đang đi trên con đường đó. Theo tôi, yếu tố cốt lõi mà một doanh nhân cần đầu tiên là tinh thần học hỏi không ngừng. Tôi luôn coi việc học là suốt đời. Trong suốt 5 năm qua, tôi dành 60-80 ngày mỗi năm để tham gia các khóa học. Trung bình mỗi tháng, tôi học trực tiếp khoảng 5 ngày, chưa kể mỗi ngày tự học trên mạng từ 1-3 tiếng. Tôi tìm hiểu thông tin từ các doanh nhân, chuyên gia nổi tiếng và nghiên cứu về AI. AI là một kho tri thức vĩ đại, chỉ cần biết cách khai thác, chúng ta có thể tiếp cận nguồn kiến thức vô tận. Tôi tin rằng việc liên tục học hỏi giúp tôi nâng cấp bản thân không chỉ về chuyên môn mà còn ở nhiều lĩnh vực khác.

asset-4.png

Thứ hai, duy trì tư duy tích cực và rèn luyện thể chất. Tôi luôn giữ thói quen chạy bộ 5km mỗi ngày để duy trì sức khỏe và tinh thần minh mẫn. Quan trọng hơn, tôi luôn nhìn nhận mọi việc theo hướng tích cực. Thay vì nói "trong bối cảnh khó khăn hiện nay", tôi chọn cách nhìn nhận "bối cảnh hiện tại có những cơ hội và tiềm năng gì?". Sau khi phân tích cơ hội, tôi mới quay lại đánh giá những rủi ro và thách thức.

Thứ ba, đầu tư vào bản thân và phát triển đội ngũ. Một doanh nhân giỏi cần có kỹ năng bán hàng và marketing – "không bán hàng, không có tiền". Đồng thời, họ phải có khả năng lãnh đạo, truyền cảm hứng và gây ảnh hưởng đến người khác. Việc xây dựng giá trị, lan tỏa tinh thần tích cực và phát triển hình ảnh thương hiệu là chìa khóa để kinh doanh bền vững. Tuy nhiên, không ai có thể làm hài lòng tất cả mọi người, quan trọng là tập trung vào những giá trị cốt lõi của mình.

Cuối cùng, một doanh nhân cần có trách nhiệm xã hội. Kinh doanh không chỉ là kiếm tiền mà còn là tạo ra giá trị cho cộng đồng. Tôi luôn tin rằng giúp một người có tư duy tốt hơn, phát triển hơn về tài chính hay cuộc sống đều là việc đáng quý. Vì thế, tôi đã xây trường học, xây nhà cho những hoàn cảnh khó khăn và tổ chức hơn 23 chương trình đào tạo miễn phí, với hơn 3.000 người tham gia. Tôi cũng mời các doanh nhân và diễn giả nổi tiếng để chia sẻ thêm kiến thức, giúp nhiều người có cơ hội phát triển hơn trong kinh doanh và cuộc sống.

PV: Nếu có cơ hội quay lại thời điểm khởi nghiệp, ông có muốn làm gì khác đi không?

Khi bắt đầu khởi nghiệp, tôi hoàn toàn không có vốn trong tay. Tôi phải nhờ bố mẹ, anh chị em, cô chú hỗ trợ tài chính và gom góp được 30 triệu đồng. Tuy nhiên, chỉ sau ba tháng, tôi mất sạch số tiền đó.

Lúc ấy, tôi đã liều lĩnh nhờ bố thế chấp nhà để vay thêm gần 50 triệu đồng và tiếp tục làm lại từ đầu. Đó là một quyết định táo bạo, thậm chí mỗi khi nghĩ lại, tôi vẫn cảm thấy sợ. Nếu khi đó thất bại, không chỉ bản thân tôi mà cả gia đình – bố mẹ và tám anh chị em – có thể phải ra bờ đê ở. Nhưng tôi tin rằng, để khởi nghiệp và làm kinh doanh, phải có sự quyết liệt và dám chấp nhận rủi ro.

Tuy nhiên, sự liều lĩnh cần phải có cơ sở, phải dựa trên kiến thức, số liệu và chiến lược rõ ràng. Nếu được làm lại, tôi chắc chắn sẽ đi học trước khi khởi nghiệp.

Rất nhiều người nhắn tin hỏi tôi: "Tôi chưa từng làm lĩnh vực này, liệu có nên học trước không?" Tôi thường trả lời: "Bạn định lao vào làm, đốt hết tiền rồi mới đi học hay học trước để làm cho đúng?". Nhiều người hỏi: "Tôi chưa có kiến thức về kinh doanh, có nên học bán hàng, marketing không?". Câu trả lời của tôi luôn là: "Càng cần phải học".

Bây giờ, trước khi bước vào bất kỳ lĩnh vực nào, tôi luôn tìm hiểu kỹ và học hỏi từ những người giỏi nhất trong ngành. Những người đã đi trước đã dành nhiều năm, thậm chí hàng chục năm để đúc kết kinh nghiệm. Nếu có thể học hỏi từ họ, tại sao chúng ta không tận dụng để rút ngắn thời gian và giảm thiểu rủi ro?

Tôi luôn tâm niệm rằng, nếu muốn giỏi, hãy học từ những người giỏi và thành công trong lĩnh vực mình theo đuổi. Đó mới là cách đi tắt đón đầu. Nhảy vào kinh doanh mà không có kiến thức, không có sự chuẩn bị thì không phải là "đi nhanh", mà là "đi liều" – và điều đó vô cùng nguy hiểm. Một người khởi nghiệp cần phải quyết đoán, máu lửa, nhưng quan trọng hơn cả, phải có nền tảng vững chắc để biến đam mê thành thành công bền vững.

Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!