Giữ vững 'ngôi vương' thủy sản: Việt Nam dẫn đầu toàn cầu về cá tra ASC

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, trong bối cảnh tiêu chuẩn nuôi trồng thủy sản bền vững ngày càng trở thành yêu cầu bắt buộc tại các thị trường xuất khẩu khó tính, Việt Nam đã vươn lên dẫn đầu thế giới về sản lượng cá tra đạt chứng nhận ASC (Aquaculture Stewardship Council – Hội đồng Quản lý Nuôi trồng Thủy sản).

Điểm đáng chú ý, toàn bộ sản lượng cá tra được chứng nhận ASC trên toàn cầu hiện nay đều đến từ Việt Nam.

Sản lượng vượt trội, đáp ứng thị trường khó tính

Tính đến năm 2024, cả nước có 58 trại cá tra đạt chuẩn ASC, sản lượng khoảng 210.144 tấn, xuất khẩu tới 61 quốc gia, trong đó phần lớn là các thị trường châu Âu như Hà Lan, Đức, Anh, Thụy Sĩ – vốn nổi tiếng khắt khe về tiêu chuẩn môi trường, xã hội và an toàn thực phẩm.

Hiệu quả sản xuất tại các trại cá tra ASC cũng nổi bật: tiết kiệm trung bình 144 m³ nước mỗi tấn cá, tỷ lệ kiểm soát bệnh đạt 88,9%, 72,4% trại có hệ thống xử lý bùn đạt chuẩn, năng suất nuôi đạt 70,4%.

Theo VASEP, chứng nhận ASC không chỉ khẳng định uy tín và chất lượng cá tra Việt Nam mà còn thể hiện bước chuyển mạnh mẽ của ngành theo hướng xanh, bền vững, đáp ứng xu thế tiêu dùng toàn cầu.

Giữ vững “ngôi vương” xuất khẩu cá tra

Hai thập kỷ qua, cá tra Việt Nam đã trở thành mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực, chiếm hơn 95% thị phần cá tra thương mại toàn cầu. Mỗi năm, sản lượng cá tra thương phẩm đạt 1,5 – 1,7 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu trung bình từ 1,6 – 2,3 tỷ USD, cung ứng hơn 90% cá tra phile đông lạnh cho toàn thế giới.

Dù nhiều quốc gia như Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia, Ai Cập, Trung Quốc cũng nuôi cá da trơn, nhưng cá tra Việt Nam vẫn là lựa chọn số một của các nhà nhập khẩu nhờ chuỗi giá trị hoàn thiện, đồng bộ từ con giống, thức ăn, nuôi trồng, chế biến đến phân phối và truy xuất nguồn gốc.

Vùng nuôi cá tra lớn nhất toàn cầu nằm tại Đồng bằng sông Cửu Long, với diện tích hàng chục nghìn ha tập trung ở Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long… Khu vực này có hệ thống thủy văn ổn định, nguồn nước dồi dào, khí hậu thuận lợi quanh năm – lợi thế mà nhiều quốc gia khác không có.

Việt Nam cũng đi đầu trong kiểm soát chất lượng nguồn nước nhờ áp dụng công nghệ giám sát môi trường, hệ thống cảnh báo sớm dịch bệnh, góp phần giảm rủi ro và nâng cao chất lượng cá nuôi.

Ngoài cá tra phile đông lạnh, doanh nghiệp Việt Nam còn phát triển hàng loạt sản phẩm chế biến: cá tra cắt khúc, viên cá, chả cá, cá cuộn, cá nướng đóng gói, cá hấp đông lạnh, dầu cá, collagen cá tra… Phụ phẩm như da cá, bong bóng, mỡ cá được tận dụng để sản xuất thức ăn chăn nuôi, dược phẩm, mỹ phẩm, giúp tăng thêm 15–20% giá trị cho mỗi tấn cá tra.

Hàng trăm vùng nuôi và nhà máy chế biến tại Việt Nam đã đạt các chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, GlobalG.A.P, ISO 22000, HACCP, BRC… mở đường cho sản phẩm vào các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và các hệ thống siêu thị quốc tế lớn như Carrefour, Costco, Metro, Whole Foods.

Chính phủ Việt Nam đang thúc đẩy chiến lược phát triển thủy sản bền vững đến năm 2030, chuyển đổi xanh, số hóa truy xuất nguồn gốc, đăng ký chỉ dẫn địa lý và mở rộng thị trường thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Nhờ chính sách minh bạch, tiêu chuẩn kỹ thuật liên tục được nâng cấp, cá tra Việt Nam đang duy trì vị thế “cửa ngõ thủy sản” châu Á ra thế giới, củng cố niềm tin với các đối tác nhập khẩu quốc tế.