Hộ dân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở có thể ‘thoát’ gánh nặng tiền tỷ theo đề xuất mới

Bộ Tài chính vừa gửi Chính phủ dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Trong đó, Bộ đề xuất hai phương án tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở. Ngoài phương án giữ nguyên quy định hiện hành, tức phải nộp toàn bộ phần chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp theo bảng giá mới, Bộ đề xuất áp dụng lại cơ chế tính theo tỷ lệ phần trăm như trước đây.

Cụ thể, với những trường hợp chuyển đổi phần đất là vườn, ao nằm trong cùng thửa đất có nhà ở, hoặc có nguồn gốc liền kề nhà ở (nhưng bị tách thửa do yếu tố kỹ thuật từ trước năm 2004), Bộ Tài chính đề xuất thu tiền sử dụng đất theo tỷ lệ phần trăm thay vì toàn bộ chênh lệch. Mức thu là 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp nếu diện tích nằm trong hạn mức giao đất ở. Với phần vượt hạn mức, người dân sẽ nộp 50% phần chênh lệch.

Đáng chú ý, cơ chế đề xuất chỉ áp dụng cho các trường hợp có đất vườn, ao liền kề hoặc trong cùng thửa đất có nhà ở. Những trường hợp chuyển đổi từ đất nông nghiệp thuần túy như đất trồng trọt, canh tác sang đất ở vẫn phải nộp toàn bộ phần chênh lệch theo bảng giá đất mới, không thuộc diện ưu đãi.

Theo Bộ Tài chính, nhóm đất vườn, ao liền kề nhà ở vốn được xem là "đất dự trữ để ở", thường phát sinh khi người dân có nhu cầu tách hộ, xây nhà mới nhưng chưa được công nhận đất ở.

Do đó, nếu áp dụng tỉ lệ giảm 30-50% như trên sẽ giảm được nghĩa vụ về tiền sử dụng đất của người dân khi giá đất tính tiền tăng cao so với luật cũ đối với đất vườn ao liền kề thửa đất có nhà ở, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có nhà ở.

Hộ dân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở có thể ‘thoát’ gánh nặng tiền tỷ theo đề xuất mới (Ảnh minh họa)

Đặc biệt trong bối cảnh, bảng giá đất mới tại nhiều địa phương được xây dựng tiệm cận với giá thị trường, khiến số tiền sử dụng đất mà hộ dân phải nộp tăng vọt. Có trường hợp, tiền sử dụng đất sau chuyển mục đích cao gấp nhiều lần so với trước đây, gây khó khăn lớn cho người dân, nhất là ở khu vực nông thôn, vùng ven đô thị, nơi nhu cầu tách hộ và hợp thức hóa nhà ở rất cao.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng kiến nghị cơ quan soạn thảo Luật Đất đai, sửa đổi bổ sung nội dung này vào luật, nhằm đảm bảo thống nhất giữa quy định ở cấp luật và nghị định, đồng thời tạo hành lang pháp lý phù hợp với thực tiễn sử dụng đất của người dân.