CNN đưa tin, cuộc khai quật tại Holm, East Mainland, quần đảo Orkney (Scotland) đã tiết lộ một lăng mộ cổ bằng đá được dẫn vào qua một lối đi dài 7m và được xác định có niên đại từ hơn 5.000 năm trước.

Các nhà khảo cổ đã miêu tả phần mộ này có kiến trúc và kỹ thuật xây dựng “đỉnh cao của Thời kỳ Neolithic (Thời kỳ Đồ đá Mới) ở miền Bắc nước Anh”.

Khai quật được hơn 14 bộ xương người trong ngôi mộ 'cực kỳ hiếm' 5.000 năm tuổi tại Scotland
Tàn tích của một ngôi mộ 5.000 năm tuổi “cực kỳ hiếm” đã được phát hiện trên một trong những quần đảo Orkney của Scotland. Ảnh: Bảo tàng Quốc gia Scotland

Bên trong, có tổng cộng 14 bộ xương người của đàn ông, phụ nữ và trẻ em cũng như những hài cốt người khác được phát hiện tại 1 trong 6 căn phòng nhỏ hơn bao quanh một hầm mộ đá lớn.

Hugo Anderson-Whymark, đồng Giám đốc của cuộc khai quật và người phụ trách cao cấp về Thời tiền sử sơ khai tại Bảo tàng Quốc gia Scotland, chia sẻ: “Trong thời kỳ đồ đá mới, đây chắc hẳn là một công trình có đường kính 15m vô cùng ấn tượng với kiến trúc đá mạnh mẽ. Khu mộ này là những kỳ công thực sự của kỹ thuật”.

Khai quật được hơn 14 bộ xương người trong ngôi mộ 'cực kỳ hiếm' 5.000 năm tuổi tại Scotland
Nhà khảo cổ Anderson-Whymark nói: “Bề ngoài nó chỉ là một cánh đồng cỏ bằng phẳng, không có gì cho thấy ngôi mộ này từng tồn tại ở đó. Đây là một di tích đáng kinh ngạc". Ảnh: CNN

Đặc biệt, Anderson-Whymark cho biết thêm 2 trong số các bộ xương được đặt ở tư thế gần như ôm lấy nhau, với 2 đứa trẻ đặt ở phía trên đầu họ. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ vẫn chưa xác định được mối quan hệ giữa những bộ xương này.

Nhà khảo cổ học Vicki Cummings, người đứng đầu khoa Lịch sử, Khảo cổ học và Tôn giáo tại Đại học Cardiff và là người đồng chỉ đạo cuộc khai quật, bình luận: “Việc bảo tồn rất nhiều hài cốt của con người ở một phần của di tích là điều đáng kinh ngạc, đặc biệt là khi đá xây mộ hầu hết đã bị trộm để làm vật liệu xây dựng”.

Bà nói thêm: “Rất hiếm khi tìm thấy một ngôi mộ được bảo tồn tốt như này. Những tàn tích sẽ cung cấp thêm những hiểu biết mới về cuộc sống của con người từ hàng nghìn năm trước đây”.

Khai quật được hơn 14 bộ xương người trong ngôi mộ 'cực kỳ hiếm' 5.000 năm tuổi tại Scotland
Ngôi mộ phần lớn đã bị phá hủy vào thế kỷ XVIII hoặc XIX để xây dựng một trang trại gần đó. Ảnh: Bảo Tàng Quốc Gia Scotland

Ở hiện tại, chỉ có 12 ngôi mộ tương tự khác tồn tại ở Orkney, được gọi là những lăng mộ có hành lang kiểu Maes Howe. Hầu hết chúng đều nằm trên đất liền, không giống như phát hiện mới nhất này bị vùi dưới lòng đất.

Theo tuyên bố, phần lớn khu hầm mộ đã bị phá hủy vào cuối thế kỷ XVIII hoặc đầu thế kỷ XIX để lấy đá xây dựng trang trại.

Nhưng các cuộc khai quật thô sơ sau đó vào năm 1896 đã khám phá ra 8 bộ hài cốt người, từ đó nhà khảo cổ địa phương James Walls Cursiter đưa ra giả thuyết rằng khu vực trên là một lăng mộ cổ bị hủy hoại.

Nhiều tài liệu được lưu giữ trong bộ sưu tập ghi chú riêng của Curister có chứa nhiều manh mối và cho phép các nhà khảo cổ thực hiện một cuộc khảo sát địa vật lý với hy vọng xác định chính xác vị trí các lăng mộ xung quanh và mở rộng việc khai quật.