Trong bức tranh sôi động của thị trường nông sản châu Á, các chợ đầu mối trái cây không chỉ là điểm trung chuyển hàng hóa mà còn là nơi quyết định giá cả, chất lượng và tốc độ lưu thông của hàng triệu tấn nông sản mỗi năm. Những cái tên như Xinfadi (Bắc Kinh), Azadpur Mandi (Ấn Độ) hay Sopore (Kashmir) đã trở thành "trái tim" của chuỗi cung ứng trái cây khu vực, đóng vai trò then chốt không chỉ trong tiêu dùng nội địa mà còn trong xuất khẩu.

Tại Trung Quốc – thị trường tiêu thụ nông sản lớn nhất châu lục, chợ Xinfadi ở Bắc Kinh là một trong những đầu mối sôi động nhất. Chợ Xinfadi không chỉ là trung tâm đầu mối nông sản lớn nhất Bắc Kinh mà còn được xem là chợ bán buôn có doanh số cao nhất châu Á. Với diện tích 1,1 triệu m2 tương đương khoảng 157 sân bóng đá – khu chợ này đóng vai trò huyết mạch trong chuỗi cung ứng thực phẩm của thủ đô Trung Quốc. Chợ hoạt động gần như 24/7, trở thành nơi định hình giá bán buôn cho phần lớn trái cây ở miền Bắc Trung Quốc.

Ước tính, mỗi ngày Xinfadi tiếp nhận và xử lý khoảng 20.000 tấn trái cây, bên cạnh 18.000 tấn rau củ và 1.500 tấn hải sản, chiếm đến 80% tổng lượng nông sản tiêu thụ tại Bắc Kinh. Tầm ảnh hưởng của Xinfadi lớn đến mức, giới thương lái thường ví von: chỉ cần nơi đây "hắt hơi", thị trường nông sản cả nước cũng có thể "cảm lạnh".

Khu chợ rộng hơn 1,1 triệu m2 bằng diện tích 157 sân vận động: Chỉ một biến động nhẹ cũng làm 'rung chuyển' thị trường nông sản
Cổng vào khu chợ Xinfadi

Không kém cạnh, Ấn Độ sở hữu Azadpur Mandi tại New Delhi – được mệnh danh là chợ đầu mối rau quả lớn nhất châu Á. Mỗi ngày, hàng trăm tấn hoa quả, đặc biệt là xoài, chuối và lựu, được luân chuyển đến các bang khác nhau hoặc phục vụ xuất khẩu.

Sopore Fruit Market tại vùng Kashmir, dù không có quy mô bằng Azadpur nhưng lại nổi tiếng về doanh thu, với hơn 3.000 crore rupee (tương đương khoảng 8,1 tỷ USD mỗi năm). Đây là nơi trung chuyển chủ yếu cho táo – loại trái cây xuất khẩu chủ lực của vùng núi phía bắc Ấn Độ.

Theo báo cáo của IndexBox và UN Comtrade, chỉ tính riêng năm 2023, tổng lượng trái cây tươi được nhập khẩu trong nội khối châu Á lên tới 11 triệu tấn. Trong đó, Trung Quốc dẫn đầu với hơn 5,9 triệu tấn, chủ yếu là sầu riêng, chuối, nho và xoài từ các nước Đông Nam Á.

Hoạt động tại các chợ đầu mối như Xinfadi hay Azadpur không chỉ dừng ở khâu phân phối nội địa mà còn kết nối trực tiếp với các cảng xuất khẩu. Ví dụ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vải, nhãn, chôm chôm… đều phải đưa hàng qua hệ thống này trước khi tiếp cận các chợ lẻ hoặc hệ thống siêu thị tại Trung Quốc.

Các chợ đầu mối truyền thống hiện đang bước vào quá trình chuyển đổi để bắt kịp tốc độ tăng trưởng và yêu cầu chất lượng cao của thị trường. Tại Trung Quốc, hệ thống logistics lạnh, camera giám sát an toàn thực phẩm và phần mềm quản lý truy xuất nguồn gốc đang được tích hợp vào các chợ lớn như Xinfadi hay Jiaxing.

Ấn Độ cũng đầu tư mạnh vào hạ tầng bảo quản lạnh và số hóa dữ liệu tại các chợ lớn, nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch và nâng cao hiệu quả phân phối – đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ảnh hưởng ngày càng rõ rệt đến sản lượng cây ăn trái.

Mặc dù tổng giá trị thị trường trái cây tại châu Á – Thái Bình Dương trong năm 2024 ghi nhận sự giảm nhẹ (đạt 556,4 tỷ USD, giảm 3,3% so với năm trước), nhưng các chuyên gia vẫn dự báo tăng trưởng ổn định với CAGR 3,6–3,8% đến năm 2028. Giá nhập khẩu trung bình tại châu lục đạt khoảng 1.236 USD/tấn, giảm 8,8% so với cùng kỳ, phản ánh nhu cầu ổn định nhưng cạnh tranh gay gắt.

Trong dòng chảy hàng hóa không ngừng của châu Á, các chợ đầu mối trái cây đóng vai trò như những “trạm tim” điều tiết nhịp đập của toàn bộ chuỗi cung ứng. Từ Bắc Kinh đến Delhi, từ vùng cao Kashmir đến đồng bằng sông Hồng, hàng trăm tấn trái cây mỗi ngày được luân chuyển không chỉ để đáp ứng nhu cầu ăn uống mà còn để phục vụ những mục tiêu xa hơn – an ninh lương thực, xuất khẩu chiến lược và tăng trưởng nông nghiệp bền vững.