Làm việc với Phó Thủ Tướng, tập đoàn Trung Quốc ‘nhắm’ đến dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

Nhân dịp dự khai mạc Hội chợ Trung Quốc – Nam Á lần thứ 9 và Hội chợ Xuất nhập khẩu Côn Minh lần thứ 29, chiều 19/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã tiếp lãnh đạo Công ty Năng lượng Quốc tế Mekong – Lan Thương và Tập đoàn Xây dựng Giao thông Trung Quốc (CCCC).

Tiếp ông Trần Trọng, Phó Tổng Giám đốc CCCC, Phó Thủ tướng nhận định CCCC là doanh nghiệp uy tín tại Trung Quốc và trên thế giới. Cho biết Việt Nam đang tập trung phát triển mạnh mẽ hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt, hàng không, cảng biển…, Phó Thủ tướng cho rằng CCCC hoàn toàn có thể tham gia thi công những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm kết nối Việt Nam – Trung Quốc.

Tiếp ông Trần Trọng, Phó Tổng Giám đốc CCCC, Phó Thủ tướng cho rằng CCCC hoàn toàn có thể tham gia thi công những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm kết nối Việt Nam - Trung Quốc (Ảnh: Báo Chính phủ)

Đối với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, Phó Thủ tướng cho biết Nhà nước sẽ đóng vai trò chủ đạo, song các doanh nghiệp trực tiếp tham gia phải thực hiện lộ trình chuyển giao công nghệ đường sắt, làm chủ công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam. Quá trình này cần được thực hiện theo cơ chế thị trường, dựa trên hợp đồng thương mại với cam kết rõ ràng theo quy định của pháp luật, nhằm cùng nhau xây dựng các công trình hạ tầng giao thông.

Cảm ơn Phó Thủ tướng đã dành thời gian tiếp, ông Trần Trọng báo cáo kết quả hoạt động gần 30 năm qua của CCCC tại Việt Nam, cũng như một số dự án tiêu biểu trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, như điện gió gần bờ, điện rác và xây dựng hạ tầng giao thông kết nối Việt Nam – Trung Quốc.

Bên cạnh đó, với năng lực kỹ thuật và uy tín đã được khẳng định trong chuỗi giá trị ngành công nghiệp đường sắt (tư vấn, thiết kế kỹ thuật, thi công, vận hành…), CCCC mong muốn tham gia các dự án đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị tại Việt Nam.

Trước đó, ngày 28/8/2024, ông Wang Hai Huai, Tổng Giám đốc CCCC, đã tiếp xã giao với Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Tổng Giám đốc CCCC chia sẻ tập đoàn đã triển khai hơn 30 dự án tại Việt Nam, bao gồm cảng biển, công trình điện gió gần bờ và các khu công nghiệp, với tổng giá trị hợp đồng trên 3 tỷ USD.

Theo ông Wang Hai Huai, sự hội nhập sâu rộng cùng hành lang pháp lý và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có CCCC, đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam.

Đồng thời, tập đoàn đang theo sát các dự án giao thông trọng điểm của Việt Nam như kết nối giữa các địa phương Việt Nam – Trung Quốc, đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, cũng như các tuyến Metro ở Hà Nội và TP. HCM. CCCC cũng sẵn sàng triển khai các dự án điện gió gần bờ và ngoài khơi với công nghệ tiên tiến.

Cơ hội của doanh nghiệp Việt khi cùng bắt tay nước ngoài triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một trong những công trình hạ tầng trọng điểm quốc gia, đóng vai trò chiến lược kết nối hai trung tâm kinh tế lớn nhất đất nước: Hà Nội và TP. HCM. Tuyến đường sắt dài 1.541km với tổng mức đầu tư khoảng 67 tỷ USD, được kỳ vọng tạo bước nhảy vọt cho ngành vận tải hành khách, giảm áp lực cho hàng không và đường bộ.

Thời gian qua, dự án thu hút sự quan tâm của nhiều cường quốc về công nghệ giao thông. Trong đó, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc đã chủ động đề xuất tham gia đầu tư và cung cấp công nghệ cho dự án.

Tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước (Ảnh minh họa)

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà thầu Xây dựng Việt Nam (VACC), nhấn mạnh rằng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng mức đầu tư 67 tỷ USD, trong đó phần xây dựng cơ bản chiếm khoảng 33 tỷ USD, vừa là cơ hội vừa là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, nhà thầu Việt Nam.

Theo ông Hiệp, mô hình nhà thầu cần khuyến khích liên danh giữa các nhà thầu trong nước hoặc trong và ngoài nước nhưng nhà thầu trong nước đóng vai trò là đứng đầu liên danh. Khuyến khích cộng điểm cho liên danh nhà thầu sử dụng nhà thầu trong nước với tỷ lệ công việc lớn hơn.

“Trong trường hợp nhà thầu nước ngoài muốn tham gia, họ phải liên danh với nhà thầu Việt Nam và nhà thầu Việt Nam phải đảm nhận ít nhất 50% khối lượng công việc. Quy định sử dụng lao động Việt Nam, ưu tiên lao động địa phương (tối thiểu 70%), cũng cần được xem xét”, Chủ tịch VACC đề xuất.

Trước đó, vào tháng 10/2024, trong văn bản kiến nghị gửi Chính phủ, Tập đoàn Đèo Cả đề xuất tổ chức thực hiện dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam theo hai hợp phần. Thứ nhất, các hạng mục cầu, đường, hầm nên giao cho doanh nghiệp trong nước, tương tự các dự án đường bộ cao tốc. Thứ hai, phần đầu máy, toa xe và hệ thống thông tin tín hiệu nên thực hiện theo hình thức liên danh giữa doanh nghiệp trong nước và đối tác nước ngoài. Đồng thời, Đèo Cả kiến nghị ưu tiên cho doanh nghiệp trong nước có năng lực quản trị và thành tích cụ thể, đảm nhận vai trò dẫn dắt, kết nối và đào tạo cho các doanh nghiệp khác.

Trên thực tế, để tham gia các công trình lớn như cao tốc Bắc – Nam, các nhà thầu như Vinaconex, Cienco… tích cực tiếp nhận công nghệ quốc tế để chủ động nhận các gói thầu kỹ thuật cao. Ở mảng kết cấu, Tập đoàn Hòa Phát nghiên cứu sản xuất ray tàu, trong khi THACO mong muốn chế tạo toa tàu. Đáng chú ý là sự vào cuộc của VNPT và Viettel trong việc nghiên cứu hệ thống điều hành, tín hiệu và điện lực.

Tại tọa đàm “Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam: Cơ hội để kinh tế tư nhân bứt phá trong kỷ nguyên mới” mới đây, ông Hồ Đức An, Giám đốc Kỹ thuật CTCP FECON, khẳng định doanh nghiệp Việt có thể đảm đương 70–80% khối lượng xây dựng. Tuy nhiên, mô hình siêu dự án như tuyến đường sắt Bắc – Nam đòi hỏi năng lực tổ chức vượt trội, khả năng phối hợp chuỗi cung ứng liên vùng và tiếp cận công nghệ thi công hiện đại nhất.