Tại nhiều điểm bán lẻ ở các quận như Thủ Đức, Gò Vấp, Phú Nhuận (TP.HCM), các loại gạo được gắn mác ST25 đang được bày bán với giá chỉ từ 27.000–28.000 đồng/kg, thấp hơn khoảng 30–40% so với mức giá niêm yết của gạo chính hãng. Trong khi đó, các sản phẩm ST25 thật do doanh nghiệp Hồ Quang Trí phân phối có giá từ 45.000 đến 85.000 đồng/kg tùy loại, bao gồm cả phiên bản hữu cơ và gạo ST25 lúa tôm.

Đáng lo ngại, nhiều cửa hàng bán loại gạo này thừa nhận không rõ nguồn gốc sản phẩm. Một số chủ đại lý cho biết họ "không để ý đến tem mác" hoặc lấy hàng từ các đầu mối quen ở miền Tây mà không có hóa đơn, chứng từ gốc. Một chủ cửa hàng tại Gò Vấp thậm chí còn nhầm lẫn giữa “Gạo Ông Cua” và “Gạo Ông Vua”, hai tên sản phẩm chỉ khác nhau một chữ nhưng bao bì, màu sắc và kiểu chữ lại gần như giống hệt nhau.

Thậm chí, các bao bì giả còn được in cả mã QR và tem chống giả. Việc sao chép hình ảnh ông Cua cùng bố cục bao bì chính hãng khiến người tiêu dùng rất dễ rơi vào bẫy "nhận dạng sai thương hiệu".

Không dừng lại ở việc làm nhái bao bì, một số đơn vị còn cố tình lách luật bằng cách sử dụng những tên gọi gây hiểu nhầm như “ST25 Sóc Trăng”, “ST25 lúa tôm”, hay “ST25 đặc sản miền Tây”. Cách tiếp cận này đánh vào tâm lý quen thuộc của người tiêu dùng, vốn chỉ nhớ đến cái tên “ST25” như một biểu tượng chất lượng, nhưng lại không biết rõ đơn vị nào là chủ sở hữu thương hiệu hợp pháp.

Ma trận gạo ST25 giả khiến đại lý lẫn người tiêu dùng hoang mang
"Gạo Ông Cua" ST25 bị làm nhái từ bao bì cho đến mã QR, tem chống hàng giả... Ảnh minh họa

Theo các đại lý chính hãng, đây là một chiêu trò tinh vi nhằm hợp thức hóa hàng giả, hàng kém chất lượng, đồng thời cạnh tranh bằng giá rẻ. Sự chênh lệch giá từ 10.000–20.000 đồng/kg đã khiến nhiều người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm không rõ nguồn gốc chỉ vì ham rẻ, mà không hay biết mình đang tiếp tay cho hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Gạo ST25 là thành quả nghiên cứu của kỹ sư Hồ Quang Cua và nhóm cộng sự. Giống lúa này từng giành giải nhất tại cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới năm 2019 ở Philippines và đạt giải nhì tại Mỹ năm 2020. Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí là đơn vị duy nhất được phân phối độc quyền sản phẩm “Gạo Ông Cua” tại thị trường trong nước và quốc tế.

Tình trạng hàng giả không chỉ gây tổn thất kinh tế cho doanh nghiệp mà còn làm tổn hại danh tiếng thương hiệu Việt trên trường quốc tế. “Chừng nào người tiêu dùng còn thờ ơ với nguồn gốc, hàng giả vẫn còn đất sống”, đại diện một đại lý chính hãng cảnh báo.

Hiện tại, doanh nghiệp Hồ Quang Trí đã gửi đơn kiến nghị lên Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) yêu cầu hỗ trợ xử lý vi phạm, đồng thời công bố danh sách hơn 200 đại lý chính hãng trên toàn quốc để người tiêu dùng tiện tra cứu.

Theo hướng dẫn của doanh nghiệp chính hãng, để phân biệt gạo thật – giả, người tiêu dùng có thể kiểm tra tem iCheck dán trên bao bì. Sau khi cào lớp tráng bạc, người dùng quét mã QR bằng ứng dụng iCheck và đối chiếu số serial. Nếu trùng khớp với dữ liệu hệ thống, đó là sản phẩm chính hãng.

“Gạo Ông Cua” đã được bảo hộ nhãn hiệu tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác như Mỹ, EU, Australia, New Zealand…