Theo thông báo từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), vào rạng sáng ngày 7/6 (giờ Việt Nam), Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với lệnh áp thuế chống bán phá giá (CBPG) với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam trong giai đoạn 1/2/2023 - 31/1/2024.

DOC xác định Công ty TNHH Thông Thuận (bao gồm cả Thông Thuận Cam Ranh) không bán phá giá với biên độ 0%. Ngược lại, Công ty Cổ phần Thủy sản Sóc Trăng (STAPIMEX) bị áp mức thuế sơ bộ lên tới 35,29% - cao bất thường so với thông lệ.

Mức thuế này cũng được áp cho 22 doanh nghiệp đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không thuộc diện bị kiểm tra bắt buộc, thay vì áp mức trung bình gia quyền từ 2 bị đơn bắt buộc như các kỳ trước.

Theo VASEP, trong suốt 19 năm qua Việt Nam tham gia các kỳ rà soát hành chính của vụ kiện CBPG tôm tại Mỹ, chưa từng có doanh nghiệp nào bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số.

Trước đó, ở kỳ POR12, DOC đã tuyên bố áp mức thuế CBPG sơ bộ 25,76% lên Công ty FIMEX. Tuy nhiên, trường hợp này sau đó được xác định là do lỗi tính toán và sau đó DOC điều chỉnh lại còn 4,58% trong lần công bố kết quả cuối cùng. Vì vậy, VASEP cho rằng có đủ cơ sở tin rằng trường hợp DOC áp thuế CBPG lên tới 35,29% đối với Công ty STAPIMEX cũng có sự nhầm lẫn, sai sót trong khâu tính toán. Kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng (dự kiến công bố vào tháng 12/2025).

Tuy vậy, động thái này từ phía Mỹ có thể tác động tiêu cực đến tâm lý nhà nhập khẩu Mỹ, ảnh hưởng tiêu cực đến kế hoạch mua hàng, đơn hàng xuất khẩu và đáng lo ngại hơn là ảnh hưởng đến tâm lý và hoạt động của người nuôi tôm tại Việt Nam.

Một mặt hàng của Việt Nam bất ngờ bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên tới 35%, cao nhất trong 19 năm qua
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Hiện tại, tôm vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực trong nhóm ngành hàng thủy sản của nước ta. Trong tháng 5 năm nay, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 363 triệu USD, tăng mạnh 12,4% so với cùng kỳ và chiếm hơn 42% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 5. Tính chung 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm khoảng 40% kim ngạch toàn ngành hàng.

Kết quả này phản ánh sự phục hồi rõ nét của thị trường tôm Việt Nam, tuy nhiên, những áp lực về thuế đang đe dọa trực tiếp lên triển vọng xuất khẩu của mặt hàng này, đặc biệt là xuất khẩu sang thị trường Mỹ, một trong những thị trường xuất khẩu chủ lực.

Chính vì vậy, trong bối cảnh chính sách thuế quan của Mỹ còn nhiều bất ổn, các doanh nghiệp tôm nói riêng và thủy sản nói chung cần chủ động điều chỉnh chiến lược thị trường, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, đặc biệt là tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Vương quốc Anh (UKVFTA) để mở rộng thị phần và giảm phụ thuộc vào một số thị trường lớn như Mỹ.