'Nếu giá quá rẻ để là thật, thì rất có thể đó là hàng giả!': Chấn động ngành ô tô khi số phụ tùng giả trị giá 60 triệu USD bị bóc trần

Trong 5 năm qua, lực lượng Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) phối hợp cùng Cục Điều tra An ninh Nội địa (HSI) đã thu giữ hơn 839.000 phụ tùng ô tô giả, trị giá trên 60 triệu USD. Những con số khổng lồ này không chỉ phơi bày một ngành công nghiệp ngầm trị giá hàng chục triệu USD, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiểm họa rình rập trên mỗi chuyến xe.

Các sản phẩm bị phát hiện trải dài từ lọc dầu, bugi, phanh, lốp cho đến huy hiệu trang trí, mặt ga-lăng. Nguy hiểm nhất là túi khí – linh kiện có thể quyết định sự sống còn của người lái. Không ít trường hợp, túi khí giả đã bung nổ như lựu đạn, bắn tung mảnh nhựa và kim loại vào người ngồi trong xe. HSI cho biết, chỉ trong hai năm 2023–2024, đã có ít nhất 3 ca tử vong và nhiều ca chấn thương nặng liên quan trực tiếp đến loại túi khí này.

Ở bề ngoài, chúng được làm tinh vi, đủ để đánh lừa thợ sửa xe và khách hàng. Nhưng thực tế, đây là những “quả bom nổ chậm” tiềm ẩn trên đường phố, biến phương tiện từ chỗ an toàn thành mối đe dọa chết người.

Từ container cảng biển đến kho hàng ngầm

Để bóc gỡ được những đường dây quy mô như vậy, CBP và HSI đã phải triển khai cả một chiến dịch dài hơi.

Ngay tại cửa khẩu, hệ thống Automated Targeting System (ATS) sàng lọc hàng triệu container mỗi năm, đánh dấu các lô hàng đáng ngờ để kiểm tra. Máy quét X-quang cỡ lớn, chó nghiệp vụ và các chuyên gia kỹ thuật được huy động để phát hiện những lô hàng ngụy trang tinh vi.

Tuy nhiên, chặn ở cửa khẩu mới chỉ là bước đầu. HSI còn cử đặc vụ chìm đóng vai đại lý phân phối, đặt mua thử phụ tùng “giá rẻ bất thường”. Từ những đơn hàng này, họ lần ra những kho chứa đầy phụ tùng giả, nhiều sản phẩm dán nhãn các thương hiệu lớn như Toyota, Honda, Ford. Không ít lần, các cuộc đột kích ở Los Angeles, Miami hay New Jersey thu giữ tới 70.000 linh kiện chỉ trong vài ngày.

Phụ tùng ô tô giả là vấn nạn không chỉ về kinh tế mà còn liên quan trực tiếp sự an toàn của cộng đồng

Vì đây là tội phạm xuyên biên giới, Mỹ còn phải phối hợp với Interpol, Europol và hải quan các nước châu Á để truy tìm tận gốc nhà máy sản xuất. Năm 2023, một chiến dịch quốc tế đã triệt phá thành công đường dây túi khí giả từ Trung Quốc, thu giữ hơn 14.000 sản phẩm và bắt giữ 8 đối tượng cầm đầu.

Một trường hợp đau lòng xảy ra ở Florida khi một nữ tài xế trẻ tử vong trong vụ va chạm nhẹ vì chiếc xe của cô lắp túi khí giả. Khi bung ra, túi khí này phát nổ, bắn mảnh vỡ xuyên thấu cơ thể nạn nhân. Vụ việc đã trở thành chất xúc tác để HSI mở cuộc điều tra đặc biệt, đồng thời nâng cao cảnh giác trên toàn quốc về nguy cơ chết người từ phụ tùng giả.

Chiến dịch “Put the Brakes on Fakes”

Trước thực trạng hàng giả ngày càng tinh vi và nguy hiểm, CBP và HSI đã phối hợp cùng Cơ quan An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA) và Hội đồng Chống hàng giả ngành ô tô (A2C2) phát động chiến dịch “Put the Brakes on Fakes” (tạm dịch "Đạp phanh chặn hàng giả"). Mục tiêu của chiến dịch không chỉ dừng lại ở việc triệt phá các đường dây buôn lậu, mà còn hướng tới nâng cao nhận thức cộng đồng, kêu gọi người dân chỉ mua linh kiện từ đại lý chính hãng hoặc trung tâm uy tín, cảnh giác với những sản phẩm có giá quá thấp so với thị trường và chủ động báo cáo các trường hợp nghi vấn qua hệ thống e-Allegations của CBP. Thông điệp của chiến dịch được gói gọn trong một lời nhắc mạnh mẽ: “Nếu giá quá rẻ để là thật, thì rất có thể đó là hàng giả”.

Hơn 839.000 phụ tùng ô tô giả bị thu giữ mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trong thời đại thương mại điện tử bùng nổ, khả năng hàng giả len lỏi vào từng gara, từng chiếc xe lại càng dễ dàng hơn.

Các chuyên gia an toàn kêu gọi: ngoài việc cảnh giác khi mua hàng, người tiêu dùng cần thường xuyên kiểm tra linh kiện, giữ hóa đơn, đối chiếu số serial và chọn dịch vụ sửa chữa tin cậy. Chỉ như vậy mới có thể bảo vệ bản thân và người thân khỏi những rủi ro không đáng có.

Cuộc chiến chống phụ tùng ô tô giả tại Mỹ cho thấy đây không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn là một bài toán sống còn về an toàn cộng đồng. Những con số khổng lồ về hàng giả bị thu giữ phản ánh sự gian nan của hành trình triệt phá, nhưng đồng thời cũng nhắc nhở mỗi người tiêu dùng: đừng để một chiếc túi khí, một bộ phanh hay một chiếc bugi giả biến chuyến đi an toàn thành bi kịch.