Người đàn bà thép đứng sau Quốc Cường Gia Lai (QCG): Lặng lẽ rút lui sau hơn 3 thập kỷ gắn bó?

Từ người sáng lập đến vai trò “linh hồn” của Quốc Cường Gia Lai (HoSE: QCG), bà Nguyễn Thị Như Loan đã dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua nhiều sóng gió. Sau biến cố, ở tuổi 65, bà Loan dần rút lui khỏi thương trường và chuyển giao quyền lực cho thế hệ kế cận.

30 năm xây dựng: Từ xí nghiệp gỗ đến Tập đoàn đa ngành

Hành trình cùng Quốc Cường Gia Lai của bà Nguyễn Thị Như Loan bắt đầu từ năm 1994, khi bà Loan giữ chức Giám đốc xí nghiệp tư doanh Quốc Cường - tiền thân của công ty ngày nay. Khởi đầu với lĩnh vực chế biến và xuất khẩu gỗ, doanh nghiệp nhanh chóng mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như xây dựng, thủy điện, cao su và đặc biệt là bất động sản.

Năm 2007, công ty chính thức niêm yết trên sàn HoSE, mở ra kỳ vọng tăng trưởng với hàng loạt dự án quy mô lớn như khu dân cư Phước Kiển (huyện Nhà Bè), khu đô thị sinh thái Nhơn Đức, chung cư Giai Việt, dự án De Capella, Central Premium...

Tuy nhiên, không phải dự án nào cũng thuận buồm xuôi gió. Dự án Phước Kiển từng được xem là “át chủ bài” lại trở thành gánh nặng khi gặp nhiều vướng mắc pháp lý kéo dài. Số vốn đã đổ vào dự án này khiến doanh nghiệp gặp khó trong việc xoay vòng dòng tiền, buộc phải cơ cấu lại danh mục đầu tư và thực hiện thoái vốn tại một số dự án khác.

Những nỗ lực tái cấu trúc đã giúp QCG đạt doanh thu kỷ lục 1.588 tỷ đồng trong năm 2016, nhờ vào chuyển nhượng dự án Hải Châu và bàn giao căn hộ cho khách hàng. Đến năm 2017, công ty có quyết định chuyển nhượng dự án Phước Kiển cho Sunny Island (doanh nghiệp liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát). Thông tin này lập tức tạo hiệu ứng mạnh trên thị trường chứng khoán, đưa cổ phiếu QCG tăng trần 15 phiên liên tiếp, từ vùng giá 6.x lên hơn 20.x chỉ trong chưa đầy một tháng.

Tuy nhiên, những kỳ vọng sớm bị dội “gáo nước lạnh” khi thương vụ không thể hoàn tất do rào cản pháp lý, khiến giá cổ phiếu QCG nhanh chóng lao dốc. Đến cuối năm 2018, mã này có thời điểm rơi xuống vùng 3.x.

Giai đoạn 2020 - 2022, công ty vẫn ghi nhận doanh thu nghìn tỷ mỗi năm, song lợi nhuận ngày càng “mỏng dần”. Năm 2023, công ty chỉ còn lãi hơn 3 tỷ đồng, giảm 90% so với năm trước khi thị trường bất động sản lao đao, lãi suất ngân hàng neo cao cùng thủ tục pháp lý chưa được tháo gỡ.

Biến cố và bước chuyển giao thế hệ

Ngày 19/7/2024, biến cố lớn ập đến khi bà Nguyễn Thị Như Loan bị khởi tố và tạm giam, do liên quan đến các sai phạm tại dự án 39 - 39B Bến Vân Đồn (nay là dự án The Tresor). Vụ án nằm trong quá trình mở rộng điều tra về vi phạm trong quản lý tài sản Nhà nước, liên quan đến một số tập đoàn và doanh nghiệp lớn.

Ngay sau đó, ông Nguyễn Quốc Cường được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc công ty, thay bà Loan tiếp quản điều hành. Đến tháng 11/2024, bà Loan được tại ngoại và trở lại đồng hành cùng doanh nghiệp, nhưng không còn đảm nhận vai trò điều hành chủ chốt.

Từ sau biến cố, bà Loan dần ít xuất hiện trong các sự kiện công khai. Lần xuất hiện gần đây nhất của bà là tại ĐHĐCĐ năm 2025 của QCG song bà không có nhiều phát biểu. Một chi tiết đáng lưu ý là số tiền cá nhân bà Loan cho công ty vay cũng đã giảm dần qua từng năm, từ hơn 161 tỷ đồng năm 2020 xuống chỉ còn 2 tỷ đồng tính đến 30/6/2025.

Dù vậy, với gần 102 triệu cổ phiếu QCG đang nắm giữ, tương đương 37% vốn điều lệ, bà Nguyễn Thị Như Loan vẫn là cổ đông lớn nhất và có ảnh hưởng đáng kể tới định hướng của doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Thị Như Loan - người sáng lập Quốc Cường Gia Lai (QCG)

Hiện tại, dưới sự dẫn dắt của ông Nguyễn Quốc Cường, QCG đang trong quá trình tái cơ cấu và định hình lại chiến lược phát triển. Kết quả kinh doanh cũng nhiều khởi sắc với khoản gấp 27 lần vào năm 2024 và đạt hơn 10 tỷ đồng sau nửa năm 2025. Doanh nghiệp cũng đã trả hơn 100 tỷ đồng cho Sunny Island với kỳ vọng sớm lấy lại dự án Phước Kiển.

Trong hành trình chuyển mình giữa bối cảnh ngành còn nhiều biến động, Quốc Cường Gia Lai không chỉ đặt cược vào khả năng thích ứng của thế hệ kế thừa mà còn mang theo dấu ấn của người sáng lập. Dù ở vai trò điều hành hay lùi về sau, sự hiện diện của bà Nguyễn Thị Như Loan vẫn là một phần không thể tách rời trong câu chuyện của QCG hôm nay. Dẫn lại lời ông Cường Đô La chia sẻ: "Cả cuộc đời bà Loan đã cống hiến cho Quốc Cường Gia Lai, hy sinh thời gian và tự do cá nhân..."