Theo Báo Người Lao Động, dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia về mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình (CAFC) cho xe sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ ôtô bán ra phải đạt mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100 km.

Đây được đánh giá là mức yêu cầu quá khắt khe, vượt xa khả năng của phần lớn mẫu xe hiện có.

Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho rằng quy định này có thể làm “đảo lộn” ngành công nghiệp ôtô trong nước. Nghiên cứu của VAMA chỉ ra, với mục tiêu 4,83 lít/100km, tới 96% xe chạy xăng truyền thống và 14% xe hybrid trên thị trường hiện nay sẽ không đạt chuẩn.

Sắp áp dụng tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu mới, 96% ô tô xăng có nguy cơ bị ‘xóa sổ’ khỏi thị trường
96% mẫu xe xăng khó đạt chuẩn, nguy cơ dừng bán hàng loạt. Ảnh: Tổng hợp

Nếu áp dụng, các hãng buộc phải ngừng bán gần như toàn bộ xe xăng, hoặc phải tăng sản lượng xe điện hóa (hybrid, hybrid sạc điện, xe điện hoàn toàn) lên tới 868% chỉ trong vòng 5 năm – một con số được đánh giá là bất khả thi.

VAMA lo ngại sự thay đổi quá nhanh sẽ ảnh hưởng nặng nề tới doanh nghiệp, việc làm của người lao động, người tiêu dùng, cũng như nguồn thu ngân sách. Hạ tầng trạm sạc và mạng lưới điện còn hạn chế, trong khi tâm lý thị trường với xe điện chưa thực sự sẵn sàng.

Đề xuất lộ trình linh hoạt hơn

Trước thách thức này, VAMA kiến nghị điều chỉnh mục tiêu lên 6 lít/100km vào năm 2030, thay vì 4,83 lít.

Theo hiệp hội, kịch bản này vẫn giúp Việt Nam đạt cam kết giảm phát thải 15,66 triệu tấn CO₂ vào năm 2030 (theo NDC 2022), đồng thời hạn chế cú sốc cho thị trường. Với lộ trình này, các hãng xe sẽ phải cắt giảm khoảng 34% sản lượng xe xăng và tăng ít nhất 366% xe điện hóa – khó khăn nhưng khả thi hơn.

Không chỉ VAMA, nhiều hiệp hội quốc tế cũng đưa ra góp ý tương tự. Hiệp hội Đại lý ôtô Mỹ (AAPC) đề xuất Việt Nam nên áp dụng mức 6 lít/100km vào năm 2030 và lùi mục tiêu 4,83 lít/100km sang năm 2035.

Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản (JAMA) cũng ủng hộ phương án 6 lít/100km, đồng thời đề nghị gia hạn thời gian điều chỉnh sản lượng từ 3 năm lên 5 năm để doanh nghiệp có đủ thời gian phát triển sản phẩm mới.