Theo truyền thông Thái Lan, hai loại trái cây chủ lực là sầu riêng và măng cụt đang trải qua đợt giảm giá mạnh. Hiện tại, sầu riêng được bán với mức giá chỉ khoảng 70–80 baht/kg (tương đương 2,15–2,45 USD/kg), trong khi giá măng cụt rơi xuống 12–14 baht/kg (tức 0,37–0,43 USD/kg), thấp nhất trong vòng một thập kỷ.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ chất lượng sầu riêng đầu mùa ở miền Nam Thái Lan không đạt yêu cầu, khiến các nhà nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc, tạm dừng mua. Giá sầu riêng theo đó giảm sâu, xuống dưới 100 baht/kg (khoảng 3,07 USD/kg).

Trong khi đó, măng cụt lại rơi vào tình trạng cung vượt cầu. Vụ mùa bội thu, cộng thêm việc nhiều nhà vườn không phân loại sản phẩm theo chất lượng mà bán thẳng ra thị trường, đã khiến giá càng giảm sâu.

Tại miền Đông Thái Lan, mùa vụ sầu riêng dự kiến kết thúc vào cuối tháng 6. Tuy nhiên, năm nay ghi nhận ít cơ sở xuất khẩu và nhà đóng gói hơn, dẫn đến việc ngừng thu mua sớm. Thời tiết bất ổn và lượng mưa lớn cũng ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sầu riêng tại khu vực này, buộc nhiều thương lái phải chuyển hướng xuống miền Nam, nơi mùa vụ chỉ mới bắt đầu.

Hiện tại, giá sầu riêng loại A và B tại vườn ở miền Đông chỉ còn 70–85 baht/kg, trong khi các nhà máy đóng gói thu mua với giá 90–95 baht/kg. Con số này thấp hơn đáng kể so với giá cuối mùa những năm trước, vốn dao động từ 145–150 baht/kg.

Sau sầu riêng, thêm một loại trái cây Thái Lan rớt giá thê thảm
măng cụt lại rơi vào tình trạng cung vượt cầu. (Ảnh minh hoạ)

Ngay cả sầu riêng đầu vụ ở miền Nam từng có giá lên tới 180–200 baht/kg – cũng không tránh khỏi xu hướng giảm, do ảnh hưởng lan tỏa từ thị trường toàn quốc và áp lực cạnh tranh với hàng từ các nước láng giềng.

Một chủ sở hữu nhà máy đóng gói lớn tại tỉnh Chanthaburi cho biết, năm nay, hoạt động xuất khẩu sầu riêng từ miền Đông Thái Lan gặp nhiều khó khăn do hàng loạt vấn đề: chất vàng O, hàm lượng cadmium vượt ngưỡng cho phép và sự xuất hiện tràn lan của sầu riêng chất lượng thấp.

Nhiều quả dù bề ngoài chín nhưng thịt còn cứng, vị nhạt, hàm lượng đường thấp. Một số khác bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển, không thể xuất khẩu sang Trung Quốc, buộc phải bán tháo với giá lỗ. Ước tính, mỗi container sầu riêng có thể khiến doanh nghiệp lỗ 2–3 triệu baht, tương đương 61.300–92.000 USD.

Tại các chợ ven đường ở Chanthaburi và Trat, giá măng cụt đã giảm 3–5 baht/kg chỉ trong hai ngày. Từ mức 17–18 baht/kg cho loại cao cấp vào ngày 15/6, giá đã giảm xuống chỉ còn 12–15 baht/kg một ngày sau đó, với loại hỗn hợp ở mức thấp hơn: 10–13 baht/kg.

Giá măng cụt từng đạt đỉnh 110–120 baht/kg vào đầu tháng 5 nhưng nhanh chóng sụt xuống 50–60 baht/kg cuối tháng, và đến giữa tháng 6 chỉ còn 12–14 baht/kg – mức thấp nhất trong 10 năm trở lại đây. Dù mùa thu hoạch còn kéo dài đến tháng 7, nhiều người trồng măng cụt đang kêu gọi Chính phủ hỗ trợ bình ổn giá, đề xuất mức giá lý tưởng khoảng 40–50 baht/kg.

Theo bà Duenrung Benjamas, Chủ tịch Hiệp hội Măng cụt Thái Lan, sản lượng măng cụt tại miền Đông năm nay đạt 300–400 tấn/ngày, tăng gần gấp đôi so với năm ngoái. Tuy nhiên, hệ thống đóng gói và logistics không đáp ứng kịp, khiến măng cụt tồn kho nhiều, khó bảo quản và xuất khẩu kịp thời.

Ngoài ra, thị trường Trung Quốc là đầu ra quan trọng của măng cụt Thái hiện cũng tràn ngập vải thiều giá rẻ, tạo áp lực cạnh tranh lớn. Trong bối cảnh đó, một số nông dân đã tạm ngừng thu hoạch vài ngày nhằm giảm nguồn cung tức thời và hy vọng giá tăng trở lại.

Các chuyên gia nhận định rằng tình trạng măng cụt rớt giá là vấn đề lặp lại nhiều năm, song năm nay đặc biệt nghiêm trọng do thiếu kế hoạch điều tiết sản xuất. Việc các cơ quan chức năng không theo sát dữ liệu mùa vụ đã khiến ngành trái cây rơi vào thế bị động khi cung vượt cầu.

Nếu không có chính sách hỗ trợ phù hợp và đầu tư vào hạ tầng chế biến – bảo quản, tình trạng “được mùa, mất giá” sẽ còn tái diễn, ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của người trồng cây ăn trái Thái Lan.