Thị trường bước vào giai đoạn kỳ vọng cao, định giá đã căng nhưng nền tảng cơ bản chưa bền vững

Lợi nhuận quý II/2025 tăng trưởng mạnh nhưng chưa bền vững

Ngày 4/9/2025, FiinGroup vừa công bố Báo cáo Data Digest #25 với tiêu đề “Tín hiệu từ... lợi nhuận lõi”, mang đến cái nhìn toàn diện về chất lượng lợi nhuận và xu hướng tăng trưởng của các doanh nghiệp niêm yết trong quý II/2025.

Cụ thể, lợi nhuận toàn thị trường tăng mạnh 34,6% so với cùng kỳ (YoY), mức tăng cao nhất trong hơn 6 quý, chủ yếu nhờ tăng trưởng đột biến ở nhóm Phi tài chính (+56,1% YoY).

Một số ngành ghi nhận hồi phục đáng chú ý là Dịch vụ tài chính, Dầu khí, Bảo hiểm

Tuy nhiên, gần một nửa lợi nhuận tăng thêm (so với cùng kỳ) của nhóm Phi tài chính trong kỳ đến từ các khoản thu nhập không thường xuyên (đánh giá lại tài sản sau M&A, nhận tài trợ, lãi tỷ giá…), trong khi doanh thu tăng thấp (+7,2%) và biên EBIT cải thiện không đáng kể, cho thấy nền tảng phục hồi còn yếu.

Ở nhóm Tài chính, Ngân hàng tăng trưởng ổn định nhưng ở mức thấp (+17,8% YoY), tiếp tục xu hướng chững lại từ đầu năm và không còn đóng vai trò dẫn dắt lợi nhuận toàn thị trường trong ngắn hạn.

Kết thúc nửa đầu năm 2025, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận của toàn thị trường mới đạt 50,8%, cho thấy lợi nhuận thực tế chưa có sự đột biến so với kế hoạch, đặc biệt tại các nhóm trụ cột.

Bất động sản, Ngân hàng, Thực phẩm và Đồ uống đạt tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thấp

Cụ thể, Bất động sản mới chỉ hoàn thành 27,9% kế hoạch năm, dù ghi nhận mức tăng trưởng lãi sau thuế tích cực (+61,4% YoY) trong quý II/2025, với đóng góp chính vẫn đến từ thu nhập không thường xuyên. Tương tự, Ngân hàng, Thực phẩm và Đồ uống cũng ghi nhận mức hoàn thành kế hoạch dưới 50%, cho thấy áp lực đáng kể trong việc đảm bảo mục tiêu lợi nhuận 2025.

Ngược lại, hai ngành có mức vượt kế hoạch rõ rệt là Ô tô & Phụ tùng và Truyền thông, chủ yếu nhờ nền thấp và các khoản lợi nhuận bất thường. Với Ô tô & Phụ tùng, tăng trưởng đột biến trong nửa đầu năm (gấp 4 lần cùng kỳ) đóng góp bởi HHS nhờ hiệu ứng hợp nhất công ty CTCP Tập đoàn Bất động sản CRV.

P/E toàn thị trường đang ở mức cao - khi tâm lý lạc quan vượt xa nền tảng cơ bản

Theo FiinGroup, P/E toàn thị trường hiện ở mức 15,4x – cao hơn mức trung bình dài hạn và P/E dự phóng 2025 (13,3x), cho thấy mặt bằng giá hiện tại đã phản ánh đáng kể kỳ vọng vào tăng trưởng. Tính từ đầu năm, VN-Index đã tăng +35%, với đóng góp từ cả tăng trưởng lợi nhuận (+20%) và mở rộng định giá (+13%).

Nguồn: FiinGroup

Mức tăng P/E chủ yếu đến từ Ngân hàng (+20%), trong khi nhóm Phi tài chính tăng thấp hơn (+5%). Cần lưu ý rằng chất lượng tăng trưởng của hai ngành trụ cột là Ngân hàng và Bất động sản ở mức thấp, với triển vọng chưa thực sự khả quan trong 1-2 quý tới.

“Điều này cho thấy thị trường đang bước vào một giai đoạn “kỳ vọng cao” tương tự như đầu chu kỳ kỳ vọng hồi phục mạnh sau COVID-19, khi tâm lý lạc quan vượt xa nền tảng cơ bản”, báo cáo FiinGroup nêu rõ.

Đào sâu hơn từng lĩnh vực, phần lớn các ngành đang giao dịch tại mặt bằng định giá theo P/E và P/B tương đương hoặc cao hơn trung bình 5 năm. Điều này phản ánh kỳ vọng cao, tuy nhiên cũng hàm ý rằng dư địa mở rộng định giá không còn nhiều, nhất là trong bối cảnh tăng trưởng lợi nhuận ở các ngành trụ cột như Ngân hàng và Bất động sản vẫn còn phụ thuộc lớn vào các yếu tố không thường xuyên.

Ở chiều ngược lại, Xây dựng & Vật liệu xây dựng, Dệt may, Thiết bị Dầu khí, Xăng dầu và Thủy sản đang có định giá P/E và P/B thấp hơn trung bình 5 năm. Đây là các ngành có tính chu kỳ cao và lợi nhuận đang trong chu kỳ hồi phục.

P/E thấp hơn trung bình 5 năm ở Xây dựng & Vật liệu, Dệt may, Thiết bị Dầu khí, Xăng dầu, Thủy sản

Đơn vị phân tích cho rằng, trong bối cảnh thị trường đang bước vào pha “kỳ vọng cao” tương tự như đầu chu kỳ kỳ vọng hồi phục mạnh sau COVID-19, khi tâm lý lạc quan vượt xa nền tảng cơ bản, dòng tiền sẽ hướng đến các ngành và doanh nghiệp có khả năng tận dụng các động lực tăng trưởng kinh tế mới cũng như hưởng lợi từ các cải cách mang tính cấu trúc như:

- Ngân hàng: Hưởng lợi gián tiếp qua tín dụng bất động sản phục hồi, Nghị quyết 42 được luật hóa giúp đẩy nhanh xử lý nợ xấu.

- Bất động sản nhà ở: Hưởng lợi từ quá trình gỡ vướng pháp lý & kích cầu tín dụng nhà ở.

- Khai thác Dầu khí: Nhu cầu năng lượng cho tăng trưởng dài hạn Ngành chu kỳ đang bước vào giai đoạn hồi phục.