Trong quý I/2025, tín dụng toàn nền kinh tế Việt Nam tăng mạnh 3,93% so với cuối năm 2024, gấp gần ba lần mức tăng 1,34% cùng kỳ năm trước, ghi nhận tốc độ tăng trưởng tín dụng quý I cao nhất trong ba năm qua.

Diễn biến này thể hiện hiệu quả rõ rệt từ chuỗi biện pháp nới lỏng tiền tệ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) triển khai từ cuối năm 2024, trong bối cảnh nhu cầu phục hồi mạnh mẽ nhờ nền kinh tế tăng trưởng tích cực.

Tuy nhiên, mức tăng tín dụng nhanh chóng cũng đặt ra yêu cầu điều hành chính sách thận trọng hơn, trong bối cảnh kinh tế quốc tế còn tiềm ẩn nhiều rủi ro từ chu kỳ lãi suất của Fed và sự thay đổi chính sách thương mại của Hoa Kỳ.

Thanh khoản dồi dào, lãi suất thấp: Bệ phóng cho tín dụng tăng tốc

Theo báo cáo "Cập nhật vĩ mô tháng 4/2025" của Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDirect Research), thanh khoản hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện đang ở trạng thái rất dồi dào. Tính đến ngày 14/3/2025, NHNN đã bơm ròng tổng cộng 99,8 nghìn tỷ đồng qua kênh thị trường mở (OMO), giữ lãi suất OMO ổn định ở mức 4%/năm, đồng thời duy trì lãi suất liên ngân hàng qua đêm ổn định quanh 4%.

Tín dụng tăng gấp 3 lần cùng kỳ: Ngân hàng Nhà nước có còn dư địa nới lỏng?
Diễn biến lãi suất liên ngân hàng ổn định trở lại sau chỉ đạo điều hành của Chính phủ. Nguồn: Bloomberg, VNDirect Research.

Cùng lúc, mặt bằng lãi suất huy động tiếp tục xu hướng giảm. Theo thống kê, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng bình quân tại các ngân hàng thương mại đã giảm còn 4,80%/năm tính đến ngày 11/4/2025, giảm 0,06 điểm phần trăm so với đầu năm.

Theo VNDirect Research, "đà giảm lãi suất huy động phản ánh định hướng của Chính phủ và NHNN nhằm hạ chi phí vốn, thúc đẩy khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp và người dân".

Tín dụng tăng gấp 3 lần cùng kỳ: Ngân hàng Nhà nước có còn dư địa nới lỏng?
Lãi suất huy động duy trì xu hướng giảm rõ rệt đến đầu quý II/2025. Nguồn: Các ngân hàng thương mại, VNDirect Research.

Lạm phát cũng đang được kiểm soát chặt chẽ. CPI bình quân quý I/2025 tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu trần 4,5–5% mà Chính phủ đề ra. VNDirect Research đánh giá "áp lực lạm phát hiện tại được kiểm soát tốt, tạo dư địa thuận lợi cho NHNN tiếp tục chính sách tiền tệ nới lỏng trong thời gian tới".

Tín dụng tăng gấp 3 lần cùng kỳ: Ngân hàng Nhà nước có còn dư địa nới lỏng?
CPI quý I/2025 tăng 3,13% nhờ giá xăng dầu giảm và lạm phát lõi ổn định. Nguồn: Cục Thống kê, VNDirect Research.

Tổng hòa các yếu tố thanh khoản dồi dào, lãi suất thấp và lạm phát ổn định đã tạo nền tảng vững chắc cho việc thúc đẩy tín dụng trong nền kinh tế, qua đó hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cho năm 2025 mà Chính phủ đã đặt ra và kiên định theo đuổi.

Fed bị 'ép giảm lãi suất': Cửa nới lỏng thêm rộng mở

Một yếu tố quan trọng khác đang hỗ trợ cho dư địa nới lỏng của NHNN là triển vọng cắt giảm lãi suất từ phía Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Chỉ số DXY đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 4/2022, phản ánh kỳ vọng thị trường rằng Fed sẽ thực hiện ít nhất hai đến ba lần cắt giảm lãi suất trong năm 2025.

Tín dụng tăng gấp 3 lần cùng kỳ: Ngân hàng Nhà nước có còn dư địa nới lỏng?
DXY giảm nhiệt, các đồng tiền châu Á phục hồi – VND ổn định, Rupiah ngược chiều. Nguồn: Bloomberg, VNDirect Research.

Theo VNDirect Research, "nếu Fed cắt giảm lãi suất như kỳ vọng, NHNN có thể cân nhắc giảm lãi suất OMO từ mức 4%/năm hiện tại và thậm chí giảm lãi suất điều hành thêm 25 điểm cơ bản trong quý III/2025 nhằm kích thích tín dụng tăng trưởng mạnh mẽ hơn". Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên tỷ giá VND/USD, đồng thời tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ hỗ trợ tăng trưởng mà không làm tổn hại đến sự ổn định vĩ mô.

Tín dụng tăng gấp 3 lần cùng kỳ: Ngân hàng Nhà nước có còn dư địa nới lỏng?
Tỷ giá USD/VND tăng 1,6% kể từ đầu năm: Áp lực từ DXY, thuế quan và kỳ vọng lãi suất Mỹ. Nguồn: Bloomberg, VNDirect Research.

Bối cảnh vĩ mô trong nước tiếp tục củng cố thêm dư địa nới lỏng. GDP quý I/2025 tăng trưởng 6,9% svck – mức cao nhất kể từ năm 2020, nhờ sự đóng góp mạnh mẽ của khu vực dịch vụ (+7,7%), công nghiệp xây dựng (+7,4%) và xuất khẩu (+10,6%). Mặc dù thấp hơn mức mục tiêu tăng trưởng cao 7,7% theo Nghị quyết 01/NQ-CP, nhưng những con số này vẫn phản ánh đà phục hồi ấn tượng của nền kinh tế Việt Nam.

VNDirect Research cho rằng "việc duy trì môi trường lãi suất thấp, kết hợp cùng chính sách tài khóa mở rộng như gia hạn giảm thuế VAT, miễn học phí công lập, giảm tiền thuê đất, sẽ tạo lực đẩy tích cực cho tiêu dùng và đầu tư nội địa", từ đó giúp nền kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng bền vững trong năm 2025.

Tỷ giá và FDI: Những nhân tố cần kiểm soát chặt chẽ

Dù dư địa nới lỏng được mở rộng, NHNN vẫn cần chú trọng kiểm soát những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến tỷ giá và dòng vốn FDI. Tính đến ngày 16/4/2025, tỷ giá USD/VND tăng 1,6% so với đầu năm, lên mức 25.883 VND/USD. Áp lực lên tỷ giá chủ yếu đến từ nhu cầu nội tệ mua ngoại tệ khi Kho bạc Nhà nước đẩy mạnh mua USD bổ sung dự trữ ngoại hối, chứ không phải từ các yếu tố bên ngoài như dòng vốn rút ra hay suy yếu niềm tin vào đồng tiền.

Theo VNDirect Research, "áp lực tỷ giá hiện tại chủ yếu đến từ yếu tố nội tại và rủi ro mất giá đồng VND vẫn đang được kiểm soát trong tầm tay". Việc đồng USD suy yếu do kỳ vọng Fed nới lỏng cũng sẽ góp phần giảm áp lực tỷ giá trong các quý tới, tạo thêm không gian để NHNN duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng có kiểm soát.

Về phía dòng vốn FDI, tổng vốn FDI thực hiện quý I/2025 đạt 5 tỷ USD, tăng 7,2% svck, trong khi vốn FDI đăng ký mới đạt 11 tỷ USD, tăng 34,7% svck. Tuy nhiên, VNDirect Research lưu ý "tâm lý thận trọng của nhà đầu tư nước ngoài đang gia tăng do các bất ổn liên quan đến chính sách thuế đối ứng 46% của Mỹ". Trong bối cảnh này, ổn định tỷ giá, duy trì môi trường đầu tư thuận lợi và đảm bảo khả năng tiếp cận tín dụng cho khu vực doanh nghiệp FDI sẽ là chìa khóa để Việt Nam bảo vệ dòng vốn ngoại trong năm 2025.

Vì vậy, NHNN được khuyến nghị cần tiếp tục điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt, chấp nhận biên độ dao động lớn hơn trong khi vẫn đảm bảo sự ổn định tổng thể của thị trường, nhằm cân bằng hai mục tiêu song song là hỗ trợ xuất khẩu và kiểm soát lạm phát.

Chủ động, linh hoạt và dẫn dắt kỳ vọng thị trường

Đà tăng tín dụng gấp ba lần cùng kỳ trong quý I/2025 cho thấy các biện pháp nới lỏng tiền tệ đang phát huy tác dụng rất rõ rệt. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu, việc tận dụng dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ đòi hỏi NHNN phải có sự chủ động, linh hoạt và nhạy bén với những thay đổi của môi trường trong nước và quốc tế.

Theo VNDirect Research, "chúng tôi duy trì quan điểm thận trọng lạc quan, kỳ vọng NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng trong năm 2025, nhưng có chọn lọc và điều chỉnh linh hoạt theo thực tế nền kinh tế". Điều này đồng nghĩa với việc NHNN cần theo dõi sát diễn biến tăng trưởng tín dụng, lạm phát, tỷ giá, dòng vốn ngoại và triển vọng thương mại toàn cầu để kịp thời đưa ra những điều chỉnh chính sách phù hợp.

Trong giai đoạn hiện nay, chính sách tiền tệ không chỉ là công cụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ngắn hạn, mà còn phải đóng vai trò dẫn dắt kỳ vọng thị trường, củng cố niềm tin vào sự ổn định vĩ mô và tạo nền tảng bền vững cho tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế Việt Nam.