Trung Quốc 'tự lấy đá đập chân mình' khi đánh thuế 100% với bạn hàng lớn nhất

Khô dầu hạt cải là một sản phẩm phụ thu được sau quá trình ép dầu từ hạt cải dầu, chủ yếu được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi giàu protein và phân bón. Trung Quốc, với nhu cầu tiêu thụ khổng lồ, nhập khẩu hơn 70% lượng khô dầu hạt cải từ Canada - quốc gia dẫn đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu mặt hàng này. Số liệu hải quan năm 2024 cho thấy Trung Quốc đã nhập khẩu 2,02 triệu tấn khô dầu hạt cải từ Canada, cao hơn nhiều so với các nguồn thay thế như UAE (504.000 tấn) và Nga (135.000 tấn).

Việc Bắc Kinh tăng thuế nhập khẩu lên 100% đối với sản phẩm này đồng nghĩa với việc cắt đứt nguồn cung cấp quan trọng, gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng trong ngành chăn nuôi. Dự kiến từ quý 3/2025, tình trạng thiếu hụt sẽ ngày càng rõ rệt khi lượng dự trữ cạn kiệt.

Ngay sau khi quyết định thuế quan được công bố, giá khô dầu hạt cải trên Sàn giao dịch hàng hóa Trịnh Châu đã tăng hơn 8%. Các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi của Trung Quốc đang ráo riết tìm kiếm nguồn cung thay thế. Tuy nhiên, các quốc gia khác như Nga, Ukraine, Ấn Độ, Úc và Kazakhstan đều không thể đáp ứng nhu cầu khổng lồ của Trung Quốc.

Canada là bạn hàng khô dầu hạt cải lớn nhất của Trung Quốc. Ảnh minh họa

Nga và Ukraine có nguồn cung khô dầu hạt cải, nhưng sản lượng hạn chế. Ấn Độ, quốc gia xuất khẩu bã ép hạt cải dầu lớn thứ hai thế giới với khoảng 2 triệu tấn/năm, chỉ xuất khẩu 13.100 tấn sang Trung Quốc vào năm 2024 do giá cả quá cao. Trong khi đó, Úc - nước xuất khẩu hạt cải dầu lớn thứ hai thế giới - lại không có đủ công suất chế biến để gia tăng xuất khẩu bã ép hạt cải.

Theo chuyên gia Ole Houe, Giám đốc dịch vụ tư vấn tại IKON Commodities (Sydney), "Không có quốc gia nào có thể thay thế Canada về quy mô cung cấp khô dầu hạt cải".

Trước tình trạng thiếu hụt nguồn cung, Trung Quốc buộc phải tìm kiếm giải pháp thay thế. Một trong những hướng đi khả thi là gia tăng sử dụng bột đậu nành trong ngành chăn nuôi. Hiện nay, phần lớn các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi Trung Quốc đã sử dụng bột đậu nành làm nguồn protein chính, nhưng một số ngành công nghiệp đặc thù như nuôi trồng thủy sản lại ưa chuộng khô dầu hạt cải hơn do hàm lượng dinh dưỡng đặc trưng.

Chính sách mới nhất khiến cả Trung Quốc và Canada thiệt hại. Ảnh minh họa

Ngoài ra, chính phủ Trung Quốc cũng đặt mục tiêu tăng cường sản xuất hạt cải dầu trong nước nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào nhập khẩu. Tuy nhiên, quá trình này sẽ mất thời gian và chưa thể giải quyết ngay tình trạng thiếu hụt trong năm 2025.

Không chỉ Trung Quốc chịu tác động, Canada - quốc gia xuất khẩu khô dầu hạt cải hàng đầu thế giới - cũng phải đối mặt với hệ quả từ chính sách thuế này. Việc mất đi khách hàng lớn nhất sẽ khiến ngành công nghiệp hạt cải dầu Canada phải tìm kiếm các thị trường thay thế, điều không hề dễ dàng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.

Mặt khác, giá thức ăn chăn nuôi tại Trung Quốc có nguy cơ tăng mạnh, kéo theo sự biến động của ngành nông nghiệp và giá thực phẩm. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có giải pháp hợp lý, giá thịt, trứng và sữa tại Trung Quốc có thể tăng cao trong thời gian tới.