Tel: (024) 66666282
Email: 
Hotline: 0903101982
Cú hích then chốt cho nền kinh tế
Tại tọa đàm tham vấn ý kiến chuyên gia về tình hình kinh tế - xã hội diễn ra vào ngày 5/9, TS Nguyễn Đức Kiên, nguyên đại biểu quốc hội, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, khẳng định, kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, là một trong những lực kéo quan trọng nhất của nền kinh tế. Không chỉ trực tiếp đóng góp vào GDP, hạ tầng còn mang đến hiệu ứng lan tỏa thông qua giảm chi phí logistics, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, tạo việc làm và kích thích tiêu dùng.
Ông dẫn chứng, riêng dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, chỉ tính khối lượng nguyên vật liệu xây dựng đã là những con số khổng lồ với gần 132 triệu tấn thép, 140 triệu tấn xi măng và 135 triệu m³ cát xây dựng.
“Đó không chỉ là bài toán xây dựng, mà còn là động lực để hình thành cả một chuỗi ngành công nghiệp phụ trợ, đem lại hàng chục tỷ USD giá trị gia tăng, đồng thời tạo mới khoảng 250.000 việc làm trong giai đoạn triển khai”, ông Kiên phân tích.
Với tổng mức đầu tư gần 70 tỷ USD, theo ông, hoàn toàn có thể để doanh nghiệp Việt Nam đảm đương phần lớn khối lượng công việc. Chỉ những hạng mục thiết bị, tư vấn đặc thù mới cần hợp tác quốc tế, song cũng phải đi kèm điều kiện chuyển giao công nghệ.
TS Kiên dự báo, nếu Chính phủ và Quốc hội chấp thuận phương án triển khai, đến 2035, Việt Nam sẽ đạt được 3 thành quả lớn:
Thứ nhất, kích hoạt dòng vốn xã hội: Ngân sách Nhà nước đóng vai trò “vốn mồi”, còn phần lớn hạ tầng có thể huy động qua PPP, khai thác nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội.
Thứ hai, hình thành ngành công nghiệp đường sắt nội địa, từ sản xuất thép ray, động cơ điện cho đến hệ thống tự động hóa, tất cả sẽ tạo nên một nền công nghiệp mới, giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Thứ ba, tái định vị ngành vật liệu xây dựng và tạo việc làm quy mô lớn: Không chỉ kéo tăng trưởng ngắn hạn mà còn nâng cao năng lực sản xuất dài hạn. “Muốn kinh tế bứt phá, chúng ta không thể tiếp tục tư duy "ăn xổi", chỉ lo thủ tục giấy tờ. Cần nuôi dưỡng doanh nghiệp Việt đủ sức vươn tầm khu vực và thế giới”, ông Kiên nhấn mạnh.
 |
| TS Nguyễn Đức Kiên, nguyên đại biểu quốc hội, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng. Ảnh minh hoạ. |
Cần sửa luật, ưu tiên hiệu quả
Để chứng minh cho cách tiếp cận mới, TS Kiên dẫn 2 ví dụ thực tiễn.
Đường dây 500 kV Quảng Trạch – Phố Nối: Dài hơn 500 km, vốn đầu tư gần 3.000 tỷ đồng, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt đã hoàn thành chỉ sau 7 tháng, trong khi thông thường phải mất tới 4 năm.
Cầu Phong Châu (Phú Thọ): Triển khai theo hình thức chỉ định thầu, được Binh đoàn 12 thi công với nguồn vốn khẩn cấp. Chỉ sau 10 tháng, công trình đã đưa vào khai thác.
“Đó là minh chứng rằng khi đặt hiệu quả và tiến độ lên hàng đầu, thay vì quá chú trọng vào thủ tục hình thức, chúng ta có thể rút ngắn thời gian gấp nhiều lần mà vẫn đảm bảo chất lượng”, ông Kiên nói.
Theo vị chuyên gia, nút thắt lớn nhất hiện nay không phải là thiếu vốn, mà là tư duy và thể chế. Ông đề nghị Quốc hội khóa XV cần khẩn trương chuẩn bị sửa đổi Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư và Luật Ngân sách Nhà nước, theo hướng đặt trọng tâm vào hiệu quả, tăng cường hậu kiểm thay vì tiền kiểm. Đồng thời, ưu tiên nuôi dưỡng doanh nghiệp Việt đủ sức tham gia các dự án lớn.
Đặc biệt, với siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, ông đề xuất ngay trong năm 2025 phải chỉ định thầu các gói hạ tầng, đồng thời đàm phán mua giấy phép sản xuất toa xe, đầu máy và công nghệ tín hiệu, để đảm bảo chậm nhất đến tháng 12 phải triển khai được và có thể hoàn thành trong nhiệm kỳ 2026 – 2030.
“Muốn đất nước vươn mình, đạt tăng trưởng 10%/năm, chúng ta phải nuôi dưỡng doanh nghiệp Việt lớn mạnh, dám giao việc lớn cho họ, và thoát khỏi sự ràng buộc của những thủ tục lỗi thời”, TS Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh.
