![]() |
VN-Index ghi nhận đà tăng mạnh từ đầu năm 2025 đến nay |
Mặc dù thị trường chứng khoán đã tăng nóng thời gian qua, nhiều nhà đầu tư vẫn ở trạng thái cầm toàn bộ tiền mặt nhằm chờ nhịp điều chỉnh để rót vốn. Trước thực trạng này, trong chương trình “Việt Nam và các chỉ số: Tài chính Thịnh Vượng” ngày 18/8/2025, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số Chứng khoán VPBank (VPBankS), đã chỉ ra một số vấn đề thường gặp ở nhóm nhà đầu tư này.
Ông Đức chia sẻ, nhiều nhà đầu tư lo lắng khi mua vào đúng lúc thị trường vượt đỉnh. Ai cũng thích ”mua rẻ”, nhưng thị trường chứng khoán có sự khác biệt với nền kinh tế thật. Nếu mớ rau quá đắt thì người tiêu dùng sẽ không mua, nhưng trong chứng khoán, mua vào khi thị trường vượt đỉnh thậm chí còn an toàn hơn so với mua khi thị trường điều chỉnh.
Nguyên nhân là bởi 1 đợt điều chỉnh của thị trường có thể kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm. Nhà đầu tư phải chờ rất lâu để thị trường tạo đáy và đi lên. Ngược lại, với thị trường uptrend, nhà đầu tư mua ở đỉnh sẽ có lời ngay ngày hôm sau khi thị trường đạt đỉnh mới. Thực tế đã chứng minh nếu nhà đầu tư mua vào những ngày mà chỉ số chứng khoán lập đỉnh mới thì hiệu suất đầu tư sẽ vượt trội so với tất cả thời gian khác.
![]() |
Ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số Chứng khoán VPBank (VPBankS) |
Bên cạnh đó, chúng ta chỉ có thể xác định “vùng đỉnh”, chứ không thể biết chính xác đâu là đỉnh. Việc chờ thị trường điều chỉnh từ 3 – 5% là không đáng. Nhà đầu tư chỉ nên chờ khi VN-Index điều chỉnh khoảng 10%. Trường hợp các nhịp giảm sâu 20% – theo ông Đức rất hiếm khi xảy ra, thường 2 năm mới có một lần với S&P 500 và khoảng 1,5 năm với chứng khoán Việt Nam.
Vì vậy, thay vì “chờ lâu để tìm cô gái vừa ý”, nhà đầu tư nên giải ngân một phần ngay lập tức. Hiện tại, chưa có đủ điều kiện để VN-Index lập đỉnh lớn. Thị trường có thể tạo đỉnh trung hạn vào tháng 9, nhưng chưa phải đỉnh dài hạn.
Lịch sử cho thấy VN-Index chỉ tạo đỉnh lớn khi quá FOMO, với định giá P/E lên tới 20 lần trở lên. Hai đỉnh gần nhất (2018 và 2022), chỉ số P/E lần lượt là 20 và 22. Hiện nay, P/E chỉ khoảng 15 lần. Như vậy, để đạt mức này, thị trường cần tăng thêm 20 – 30% nếu lợi nhuận doanh nghiệp giữ nguyên hoặc tăng trưởng.
Theo ông Đức, tâm lý "full cash" đến từ 3 vấn đề. Thứ nhất là không định giá chính xác được cổ phiếu. Nhà đầu tư cá nhân thường không định giá được cổ phiếu, không thể tin cổ phiếu sẽ tăng gấp 2, 3 lần, do đó hay bán sớm và giữ tiền mặt. Thứ hai là sau khi giảm tỷ trọng các cổ phiếu yếu khiến nhà đầu tư dư tiền mặt.
Thứ ba là bán trước khi vào uptrend chính. Các công ty chứng khoán thường dự báo ngắn hạn, trong thời gian 1 – 2 tháng, ít khi đưa ra phương án cho 2 – 3 năm. Vì vậy, ông Đức cho rằng tâm lý FOMO không đáng sợ bằng full cash. Khi đầu tư chứng khoán với tỷ trọng hợp lý, không dùng đòn bẩy quá cao thì sẽ chắc thắng.
Trong bối cảnh thị trường đang trong xu hướng tăng, chuyên gia VPBankS khuyến nghị nhà đầu tư duy trì danh mục theo tỷ lệ 70/30. Cụ thể, 70% danh mục nên được phân bổ theo chiến lược “kẻ khờ” – đầu tư dài hạn và đều đặn. Phần còn lại (30%) có thể dành cho trái phiếu, nếu nhà đầu tư không theo dõi thị trường thường xuyên; hoặc giao dịch ngắn hạn, nếu có khả năng bám sát diễn biến thị trường.
Ở trường hợp thứ hai, nhà đầu tư không cần quá quan tâm đến thời điểm mua, mà nên sẵn sàng giải ngân khi nhận thấy cơ hội. Nếu phát hiện một cổ phiếu tiềm năng, có thể tạm thời đưa vào danh mục ngắn hạn rồi chuyển sang nắm giữ dài hạn trong các tháng tiếp theo.
Tuy nhiên, do thời điểm hiện tại đã là giữa tháng 8, chuyên gia gợi ý nhà đầu tư nên duy trì trước danh mục ngắn hạn khoảng 30%, tập trung vào những cổ phiếu có câu chuyện hấp dẫn và triển vọng tích cực, thay vì lo ngại thị trường điều chỉnh. Phần tiền mặt còn lại (70%) có thể sử dụng để giải ngân thêm nếu thị trường xuất hiện nhịp điều chỉnh.
Trong trường hợp chưa xây dựng được tỷ trọng 70/30, nhà đầu tư có thể tranh thủ tích lũy dần cổ phiếu trong giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 12, tương tự như chiến lược của các quỹ đầu tư, để sẵn sàng bước vào năm mới với danh mục cân bằng và linh hoạt hơn.
Với câu hỏi làm thế nào để x2 tài khoản với số vốn 100 triệu đồng trong nửa năm, ông Đức cho rằng đây là số tiền không nhiều. Thường những người có số tiền không nhiều lại kỳ vọng tỷ suất sinh lời cao. Mà tỷ suất cao thì cần chấp nhận lướt sóng, chọn những mã cổ phiếu có beta cao hoặc đòn bẩy lớn. Còn hiện tại, khi chỉ số đã tăng từ 1.000 điểm lên 1.600 – 1.700 điểm thì việc tìm những mã tăng gấp đôi trong nửa năm là khá khó khăn.
Tuy nhiên, chuyên gia VPBankS cũng có một số gợi ý cho nhà đầu tư. Vào cuối sóng, lạm phát thường đi lên và nhà đầu tư có thể lựa chọn những mã cổ phiếu hưởng lợi khi lạm phát tăng lên như: Dầu khí (định giá tốt), bán lẻ xăng dầu. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể lựa chọn những cổ phiếu đáp ứng được định giá cao: Tăng trưởng doanh thu tốt, biên lợi nhuận gộp cao (18 – 20%). Hiện tại, cổ phiếu FPT, CMG có thể hưởng lợi từ chu kỳ AI, chuyển đổi số trong tương lai. Ngoài ra, năm nay còn là chu kỳ của đầu tư công, bất động sản và chứng khoán.