Xét cả vòng đời, xe điện hay xe xăng sạch hơn?

Không ít ý kiến cho rằng xe điện chỉ đơn thuần là "chuyển dịch ô nhiễm", đặc biệt khi việc sản xuất pin lithium-ion cần nhiều năng lượng và tài nguyên. Tuy nhiên, ICCT chỉ ra rằng lượng phát thải trong khâu sản xuất xe điện dù cao hơn khoảng 40% so với xe xăng vẫn được “hoàn vốn carbon” sau quãng đường sử dụng khoảng 17.000 km. Với điều kiện vận hành tại châu Âu, con số này tương đương chỉ từ 1 đến 2 năm sử dụng.

Đây là một mốc quan trọng, bởi nó chứng minh rằng sau giai đoạn đầu phát thải cao, xe điện bắt đầu mang lại lợi ích môi trường đáng kể trong suốt phần đời còn lại. Khi tính toán toàn bộ vòng đời, từ sản xuất, sử dụng đến thải bỏ, xe điện tạo ra ít khí nhà kính hơn rất nhiều.

Sau quãng đường sử dụng khoảng 17.000 km, xe điện đã "hoàn vốn carbon". Ảnh minh họa

Một trong những yếu tố góp phần quan trọng giúp xe điện “xanh” hơn là sự gia tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong lưới điện. Theo ICCT, phát thải vòng đời của xe điện tại châu Âu đã giảm 25% chỉ trong 4 năm qua, chủ yếu nhờ điện tái tạo từ gió, mặt trời và thủy điện. Dự kiến đến năm 2025, năng lượng tái tạo sẽ chiếm tới 56% nguồn cung điện năng ở châu lục này, và có thể đạt 86% vào năm 2045.

Điều này đồng nghĩa với việc xe điện sẽ ngày càng sạch hơn theo thời gian, trong khi xe xăng và xe hybrid gần như đã chạm trần về mức độ hiệu quả môi trường.

Trong cả vòng đời, xe điện sạch hơn xe xăng gấp 4 lần. Ảnh minh họa

Khi so sánh cụ thể, mức phát thải trung bình của xe chạy xăng sử dụng nhiên liệu E10 là 235 g CO2/km. Xe hybrid cũng không cải thiện nhiều, với mức phát thải khoảng 188 g/km, và thậm chí xe plug-in hybrid cũng ở mức 163 g/km.

Trong khi đó, xe điện sạc từ lưới điện chung tại châu Âu chỉ thải ra trung bình 63 g CO2/km. Nếu được sạc hoàn toàn từ nguồn tái tạo, con số này giảm xuống còn 52 g/km, chỉ bằng 22% so với xe xăng.

Trong khi một số hãng xe vẫn tiếp tục quảng bá xe hybrid như một bước đệm bền vững, ICCT cảnh báo rằng đây là hướng đi thiếu hiệu quả. Mức phát thải của xe hybrid và plug-in hybrid vẫn còn cao, không đủ để đáp ứng các mục tiêu cắt giảm khí nhà kính theo Thỏa thuận Paris.

Từ góc độ chính sách, ICCT kêu gọi các chính phủ cần đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế. Họ nhấn mạnh sự cần thiết phải dừng đăng ký mới đối với các dòng xe động cơ đốt trong (ICEV), hybrid (HEV) và plug-in hybrid (PHEV) từ năm 2035 để bảo đảm tương lai khí hậu.