AI thành 'công chức quốc dân': Soạn phán quyết ly hôn, đề xuất kế hoạch trị bệnh thuần thục

Kể từ khi nhà sáng lập DeepSeek – Lương Văn Phong – bắt tay hợp tác chiến lược cùng Chủ tịch Tập Cận Bình vào đầu năm nay, công nghệ AI nội địa này lập tức bùng nổ và được áp dụng trên quy mô toàn quốc. Chưa đầy 3 tháng, hàng loạt cơ quan chính phủ, tòa án, bệnh viện và cả doanh nghiệp tư nhân đã bắt đầu sử dụng DeepSeek trong nhiều hoạt động then chốt.

Một trong những hình ảnh tiêu biểu cho sự “phổ cập” AI là việc tòa án nhân dân trung cấp tại Thâm Quyến đã sử dụng DeepSeek để dự thảo phán quyết pháp lý chỉ trong vài phút – một quy trình vốn dĩ mất hàng giờ, thậm chí hàng ngày đối với con người. Cảnh sát tại thành phố Nam Xương đã nhờ chatbot DeepSeek phân xử tranh chấp tài sản sau ly hôn, trong khi các bác sĩ tại bệnh viện ở Phúc Châu dùng AI để đề xuất kế hoạch điều trị cho bệnh nhân.

Tại Meizhou – nơi từng bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt – DeepSeek hiện đang được tích hợp vào đường dây trợ giúp khẩn cấp của chính quyền địa phương, cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ công dân.

Ở Thâm Quyến, công cụ này còn được triển khai để phân tích video giám sát và truy tìm dấu vết người mất tích. Chỉ trong thời gian ngắn, DeepSeek đã hỗ trợ lần ra manh mối trong hơn 300 vụ việc.

Khác với các quốc gia khác còn dè dặt với AI, Trung Quốc dường như đang bước vào giai đoạn “AI hóa” toàn diện, trong đó DeepSeek đóng vai trò trung tâm.

Trung Quốc đang "AI hóa" một cách mạnh mẽ. Ảnh minh họa

Giới quan sát cho rằng sự trỗi dậy nhanh chóng của DeepSeek là kết quả của một chiến lược đã được hoạch định từ cấp cao nhất. Việc ông Tập Cận Bình trực tiếp tiếp kiến và đưa nhà sáng lập DeepSeek vào cuộc họp với các lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu Trung Quốc được xem như “cái gật đầu” đầy trọng lượng từ chính quyền Bắc Kinh.

Theo chuyên gia AI Huang Guangbin từ Đại học Đông Nam (Nam Kinh), một khi chính phủ Trung Quốc xác định công nghệ nào là then chốt, họ sẽ không ngần ngại huy động toàn bộ hệ thống để triển khai. Với DeepSeek, sự quyết liệt này đang thể hiện rõ qua hàng loạt chương trình đào tạo nhân viên công vụ tại các địa phương, cùng với việc khuyến khích doanh nghiệp áp dụng AI vào quy trình dịch vụ, thiết kế đồ họa và chăm sóc khách hàng.

DeepSeek hiện chỉ có khoảng 160 nhân viên – con số quá khiêm tốn so với 2.000 người của OpenAI. Tuy nhiên, mô hình tinh gọn lại trở thành ưu thế. Trong khi nhiều công ty AI vẫn đang vật lộn để chứng minh tính ứng dụng, DeepSeek đã có hàng triệu người dùng và hiện diện trong mọi ngóc ngách của đời sống Trung Quốc.

Sự phát triển nhanh chóng của DeepSeek không chỉ tạo ra một “cú hích” nội địa, mà còn gây ra làn sóng lo ngại ở nhiều quốc gia. Việc AI này có mối liên hệ mật thiết với chính phủ Trung Quốc khiến một số nước như Úc, Hàn Quốc yêu cầu nhân viên công quyền không được sử dụng dịch vụ của DeepSeek vì lý do bảo mật và kiểm duyệt.

DeepSeek khiến nhiều quốc gia dè chừng. Ảnh minh họa

Tại Mỹ, OpenAI mới đây đã gửi thư đến Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ Nhà Trắng, cảnh báo về tiềm năng của DeepSeek và so sánh AI Trung Quốc với “một Huawei thứ hai”. Họ khuyến nghị cần có biện pháp ngăn chặn các đồng minh của Mỹ sử dụng công cụ này. Theo nội dung thư, “khoảng cách dẫn đầu của Mỹ về AI không còn xa như trước và DeepSeek đang thu hẹp dần cách biệt đó”.

Cùng lúc, tỷ phú công nghệ Jensen Huang – CEO của Nvidia – phản bác trước lo ngại rằng DeepSeek sẽ làm lu mờ các công ty phương Tây. “GPU của chúng tôi đắt, nhưng là máy in tiền của AI”, ông nói và khẳng định Nvidia sẽ tiếp tục là “động cơ” tăng sức mạnh cho các mô hình AI, trong đó có cả DeepSeek.

Tuy nhiên, bên cạnh ánh hào quang, DeepSeek cũng phải đối mặt với nhiều thách thức nội tại. Tốc độ tăng trưởng người dùng khiến hệ thống liên tục quá tải và sập dịch vụ. Đồng thời, việc triển khai AI vào các cơ quan công quyền cũng đặt ra câu hỏi về mức độ hiểu biết của nhân viên đối với công nghệ này – đặc biệt khi AI có thể gây ra sai lệch, rủi ro đạo đức hoặc ra quyết định không phù hợp trong những tình huống phức tạp.

Ở các quốc gia phát triển, những quy định nghiêm ngặt đang khiến quá trình ứng dụng AI chậm lại. Ví dụ, tại San Jose (California), mỗi nhân viên chính phủ muốn sử dụng AI đều phải điền vào một biểu mẫu báo cáo. Sự thận trọng đó trái ngược hoàn toàn với cách tiếp cận “nhanh và mạnh” của Trung Quốc.