Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên cao nhất 15,5 triệu đồng

Bộ Tài chính vừa có dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân (TNCN), áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Lý do đưa ra điều chỉnh lần này là do chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân giai đoạn 2020–2025 đã tăng khoảng 21,24%, vượt ngưỡng 20% theo quy định, mốc phải điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Theo dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất hai phương án điều chỉnh như sau:

Phương án 1, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng CPI theo quy định tại khoản 4 Điều 1 Luật số 26/2012/QH13.

- Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng.

- Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng.

Đây là cách tính trực tiếp theo tỷ lệ trượt giá 21,24% từ lần điều chỉnh gần nhất vào năm 2020.

Phương án 2, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.

- Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng.

- Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, phương án thứ hai sẽ góp phần sẽ góp phần giảm nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế ở mức cao hơn, người dân được hưởng thành quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đời sống xã hội được nâng lên. Thực hiện phương án này sẽ có tác động làm giảm thu NSNN ở mức cao hơn.

Tuy nhiên, mức giảm trừ gia cảnh cao hơn, đồng nghĩa với số thuế phải nộp ít đi, thu nhập khả dụng của người dân sẽ tăng lên, qua đó, sẽ góp phần kích thích tăng chi tiêu hộ gia đình, tiêu dùng xã hội và cải thiện đời sống của người dân, qua đó có thể gián tiếp làm tăng thu NSNN từ các nguồn thu khác trong trung và dài hạn.

Hiện mức giảm trừ gia cảnh là 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc 4,4 triệu đồng/tháng. Mức này duy trì từ tháng 7/2020. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp... số còn lại mới là thu nhập tính thuế thu nhập cá nhân. Mức này sẽ được nhà chức trách tính toán thay đổi khi CPI tăng trên 20%.

Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh (Ảnh minh họa)

Tính toán sơ bộ, nếu dự thảo được thông qua, mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ tăng 2,3–4,5 triệu đồng mỗi tháng đối với người nộp thuế, và 0,9–1,8 triệu đồng mỗi người phụ thuộc so với hiện tại.

Dự kiến, mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Việc điều chỉnh lần này được kỳ vọng sẽ tạo ra công bằng hơn cho người lao động khi mức sống thực tế đã thay đổi đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh biểu thuế lũy tiến theo 7 bậc từ 5% đến 35% bị đánh giá là đã lạc hậu và thiếu linh hoạt. Các chuyên gia cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện hành không còn phù hợp khi giá cả hàng hóa, dịch vụ thiết yếu tăng mạnh trong vài năm qua.