Chỉ cần đạp xe đi làm, người dân quốc gia này đã nhận ngay hơn 24 triệu đồng mỗi năm

Tại Bỉ, hình ảnh người lao động đạp xe đến công sở không còn là điều xa lạ. Điều đặc biệt là thói quen này không chỉ xuất phát từ lối sống xanh, thân thiện với môi trường, mà còn nhờ chính sách khuyến khích tài chính cụ thể từ chính phủ. Từ năm 2023, chính phủ Bỉ đã chính thức áp dụng quy định bắt buộc các doanh nghiệp phải trả trợ cấp cho người lao động đi làm bằng xe đạp, với mức tối thiểu 0,27 euro cho mỗi kilomet di chuyển. Bước sang năm 2024, mức này được điều chỉnh tăng lên 0,28 euro/km, thể hiện rõ cam kết của Bỉ trong việc thúc đẩy phương tiện giao thông bền vững.

Mức trợ cấp tuy có vẻ nhỏ nếu chỉ nhìn trên từng quãng đường, nhưng lại trở thành một khoản đáng kể khi cộng dồn theo tháng hoặc năm. Cụ thể, theo thống kê của công ty nhân sự SD Worx, trung bình mỗi người lao động nhận được khoảng 460 euro/năm (tương đương khoảng 12 triệu đồng). Với những người sống cách nơi làm việc 20–30 kilomet và đi xe đạp gần như mỗi ngày, khoản trợ cấp có thể lên đến 810 euro/năm (khoảng 24 triệu đồng), một con số đáng kể trong tổng thu nhập cá nhân.

Ảnh minh hoạ.

Chính sách được hưởng ứng mạnh mẽ tại vùng Flanders, nơi có hệ thống hạ tầng xe đạp được đánh giá là tốt nhất cả nước. Tỷ lệ người đi làm bằng xe đạp tại đây chiếm khoảng 20% lực lượng lao động. Trong khi đó, ở thủ đô Brussels, tỷ lệ này chỉ khoảng 7%, và vùng Wallonia thấp nhất với chỉ 2%. Sự chênh lệch này phản ánh thực tế rằng điều kiện hạ tầng và khoảng cách di chuyển ảnh hưởng lớn đến khả năng áp dụng chính sách.

Theo quy định, người lao động phải cam kết đi xe đạp ít nhất một ngày mỗi tuần và khai báo quãng đường thực tế bằng bản cam kết danh dự hàng tháng. Trợ cấp được áp dụng cho cả xe đạp thường và xe đạp điện, với giới hạn tối đa 20 kilomet mỗi chiều (tức 40 kilomet/ngày). Quan trọng hơn, khoản trợ cấp này được miễn thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm xã hội, miễn là không vượt mức tối đa cho phép.

Không chỉ mang lại lợi ích về tài chính, chính sách trợ cấp xe đạp còn được đánh giá là một công cụ thúc đẩy thay đổi thói quen giao thông theo hướng bền vững. Việc chuyển từ xe hơi sang xe đạp giúp giảm khí thải nhà kính, giảm ùn tắc giao thông trong các đô thị lớn, đồng thời mang lại lợi ích sức khỏe rõ rệt cho người dân. Bà Veerle Michiels – Giám đốc SD Worx nhận định: “Trợ cấp tài chính rõ ràng là một động lực lớn khiến nhiều người chuyển sang sử dụng xe đạp đi làm. Họ không chỉ tiết kiệm chi phí, mà còn cảm thấy khỏe mạnh hơn và chủ động hơn trong cuộc sống”.

Ảnh minh hoạ.

Tuy nhiên, chính sách này không phải ai cũng dễ dàng tiếp cận. Với những người sống xa trung tâm, khu vực chưa có làn đường xe đạp an toàn hoặc phải thường xuyên di chuyển giữa nhiều địa điểm làm việc, việc đi xe đạp là điều không dễ dàng. Ngoài ra, hạ tầng hỗ trợ như nơi để xe đạp, trạm sạc cho e-bike hay hệ thống đường dành riêng cho xe đạp vẫn còn chưa đồng đều ở nhiều địa phương. Điều này đặt ra yêu cầu đầu tư dài hạn cho hạ tầng giao thông xanh nếu Bỉ muốn nhân rộng hiệu quả chương trình trên toàn quốc.

Một xu hướng đang phát triển song hành với chính sách trợ cấp kilomet là dịch vụ thuê xe đạp (bike leasing). Tại các vùng như Flanders và Brussels, nhiều công ty đã triển khai chương trình cho thuê xe đạp điện dài hạn, bao gồm cả bảo trì và bảo hiểm. Nhờ đó, người lao động có thể sử dụng xe đạp đi làm mỗi ngày mà không cần bỏ tiền mua xe. Họ vừa nhận trợ cấp từ chính phủ, vừa giảm đáng kể chi phí đi lại. Theo báo cáo của New Mobility News, dù hiện tại chỉ khoảng 2% lực lượng lao động đang sử dụng xe thuê, nhưng xu hướng này đang tăng nhanh, đặc biệt trong giới nhân viên văn phòng trẻ.

Từ góc độ chi phí, xe đạp đang trở thành phương tiện hợp lý hơn cả ô tô. Một nghiên cứu chung giữa Benelux và bang North Rhine-Westphalia (Đức) cho thấy chi phí sở hữu và vận hành một chiếc xe đạp thường dao động từ 0,16–0,28 euro/km thấp hơn nhiều so với ô tô. Ngay cả với xe đạp điện, khi cộng thêm khoản trợ cấp từ nhà nước, người dùng vẫn tiết kiệm đáng kể.

Từ chính sách hỗ trợ tài chính đơn giản theo từng kilomet, Bỉ đang xây dựng một hệ sinh thái giao thông bền vững, trong đó xe đạp, phương tiện tưởng chừng đã cũ kỹ lại trở thành biểu tượng của lối sống hiện đại, xanh và hiệu quả. Mỗi kilomet đạp xe không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, mà còn góp phần xây dựng những thành phố sạch hơn, yên tĩnh hơn và đáng sống hơn.