Chủ tịch HoREA: Có những doanh nghiệp không chỉ yếu kém mà còn muốn 'chiếm dụng vốn của khách hàng'

Chia sẻ tại Tọa đàm: Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68, sáng 27/6, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), nhấn mạnh, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, cùng với Nghị quyết 168 của Quốc hội và Nghị quyết 138 của Chính phủ triển khai sau đó, là một chuỗi phản ứng chính sách rất kịp thời và quyết liệt.

“Chúng tôi rất vui mừng vì chỉ trong một thời gian ngắn, cả Bộ Chính trị, Quốc hội, và Chính phủ đã cùng vào cuộc, tạo hành lang pháp lý và tháo gỡ thực chất cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản", Chủ tịch HoREA nhận định.

Từ thực tế vận hành, ông Châu thẳng thắn: “Các doanh nghiệp bất động sản cần nhìn các tổ chức tín dụng như là bà mẹ của mình, bởi khi tạo lập được quỹ đất, chúng tôi rất cần nguồn vốn để triển khai dự án. Và nguồn vốn tín dụng chính là vốn mồi đầu tiên để khởi động".

Tuy nhiên, theo ông, không phải doanh nghiệp nào cũng sử dụng hiệu quả nguồn lực này. Nhiều doanh nghiệp có năng lực, dùng vốn đúng mục đích, hoàn thành dự án và hoàn trả cả gốc lẫn lãi. Nhưng cũng có không ít doanh nghiệp yếu kém, dàn trải đầu tư, sai mục đích, gây rủi ro cho chính ngân hàng.

Thực tế, có những doanh nghiệp thiếu chiến lược dài hạn, sử dụng vốn kém hiệu quả, nhưng nghiêm trọng hơn là có biểu hiện cố tình chiếm dụng vốn của khách hàng thông qua hình thức huy động vốn trước – bán “lúa non” khi dự án còn chưa đủ điều kiện pháp lý.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM. Ảnh: VGP.

Do đó, ông Châu nhấn mạnh, mối quan hệ ngân hàng – doanh nghiệp là hai chiều: Ngân hàng là “bà đỡ”, nhưng doanh nghiệp cũng phải là “người con biết giữ chữ tín” để đảm bảo an toàn hệ thống.

Một trong những vấn đề cơ cấu lớn theo ông Châu phân tích, đó là thị trường vốn trung và dài hạn của Việt Nam đang rất thiếu.

“Chúng ta chỉ có khoảng 1.609 doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán, và chỉ có 63 doanh nghiệp bất động sản. Trong khi đó, các quỹ đầu tư tài chính chưa phát triển, mới chỉ có một quỹ của Techcombank. Trái phiếu doanh nghiệp thì bị đứt gãy sau giai đoạn biến động mạnh”, ông nêu rõ.

Trong bối cảnh đó, tín dụng ngân hàng vẫn là kênh vốn chủ đạo, nhưng lại đối mặt nghịch lý: 80–90% vốn huy động là ngắn hạn, trong khi thị trường bất động sản lại cần vốn trung và dài hạn.

Ông Châu đề xuất Chính phủ cần có cơ chế khuyến khích người dân gửi tiết kiệm trung hạn, dài hạn nhiều hơn, đồng thời đẩy nhanh việc thành lập các quỹ tài chính đầu tư dài hạn, bổ sung cho vai trò của ngân hàng.

Trên bình diện nội tại, ông Châu nhấn mạnh, doanh nghiệp bất động sản cần tự tái cấu trúc, chấn chỉnh đầu tư, không dàn trải và tập trung vào phân khúc có nhu cầu thực. “Thị trường đang thiếu trầm trọng nhà ở xã hội, nhà giá vừa và nhà cho thuê giá hợp lý. Trong khi đó, doanh nghiệp lại chạy theo phân khúc cao cấp. Đây là nghịch lý phải được điều chỉnh".

Ông hoan nghênh gói tín dụng 120.000 tỷ đồng (gói 145.000 tỷ đã cập nhật) của Ngân hàng Nhà nước dành cho nhà ở xã hội, nhưng cho rằng cần có cơ chế giải ngân linh hoạt, thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp đủ điều kiện tiếp cận.

Một thông điệp lớn khác mà ông Châu đưa ra là: Quản trị là yếu tố then chốt để doanh nghiệp vượt bão. Theo ông, những doanh nghiệp có quản trị tốt, kiểm soát rủi ro chặt chẽ là nhóm đã trụ vững sau 3 năm đầy biến động (Covid-19, xung đột địa chính trị, đứt gãy dòng vốn trái phiếu…).

Từ năm 2018, HoREA đã khuyến cáo doanh nghiệp phải bảo đảm 3 yếu tố an toàn: Pháp lý, tài chính - tín dụng, và quản trị doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh: “Quản trị rủi ro phải đi đôi với chuyển đổi số và quản lý dự án một cách khoa học, từ khâu quy hoạch đến triển khai.”

Doanh nghiệp cũng cần xây dựng uy tín và thương hiệu bền vững, với tinh thần “nói được, làm được”, giá cả hợp lý, sản phẩm hướng đến nhu cầu thực.

Đặc biệt, ở tầm nhìn vĩ mô, Chủ tịch HoREA kêu gọi, cần có một chiến lược xây dựng doanh nghiệp dân tộc Việt Nam, phát động phong trào "made in Việt Nam" – sản xuất tại Việt Nam, tiến tới "make in Việt Nam" – bản quyền thương hiệu, sáng kiến của người Việt.