Đó là câu chuyện nhân giống sầu riêng Duy Hiền DH.1 của ông Nguyễn Duy Hiền (xã Phú Phụng, khu vực Chợ Lách – giáp Vĩnh Long). Sáu năm trước, ông mang 4 câu giống về trồng thử sau một chuyến du lịch nước ngoài. Cây trồng thử nghiệm bắt đầu cho trái từ năm 2023, sang năm 2024 đạt hơn 20 trái với chất lượng ổn định. Trọng lượng trung bình mỗi trái khoảng 2,2 kg, vỏ xanh xám, trái thuôn dài, cơm vàng ươm, hạt lép, thịt ráo, không chảy nước. Trái sau khi cắt để 3–4 ngày thì chín tới, không cần “ép” hay nhúng thuốc, hạn chế nguy cơ sượng múi và hư hỏng trong bảo quản ngắn ngày. Thời gian từ xổ nhụy đến thu hoạch chỉ khoảng 95 ngày, ngắn hơn nhiều giống phổ biến.

Về chỉ tiêu cảm quan và độ ngọt, Tiến sĩ Bùi Thanh Liêm (nguyên Trưởng phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách) cho biết độ Brix của DH.1 đo trên nhiều mẫu đạt khoảng 36,5–39,4%, mức khá cao so với mặt bằng các giống đang lưu hành. Chỉ số này củng cố cảm nhận “ngọt đậm đà, dẻo, ráo” mà giới làm vườn miền Tây ưa chuộng. DH.1 đã được công nhận là “cây đầu dòng”, chính thức đặt tên, tạo cơ sở pháp lý để sản xuất giống và thương mại hóa.

Đặt cược vào 4 cây sầu riêng xách tay, lão nông đánh liều chặt 6.000m² dừa và cái kết bất ngờ
Sầu riêng DH.1 có chất lượng nổi bật, giá bán lẻ lên tới 700.000 đồng/kg. Ảnh minh họa

Một điểm đáng chú ý khác là khả năng sinh trưởng. Theo ông Hiền, cây khoẻ, ít sâu bệnh, dễ xử lý ra hoa, đặc biệt phù hợp điều kiện canh tác ĐBSCL và có thể thích ứng vùng cao ráo như Tây Nguyên (trồng không cần mô). Với yêu cầu thoát nước tốt ở đồng bằng, ông khuyến nghị đắp mô cao 7–8 tấc để tránh úng rễ trong mùa mưa.

Nhờ chất lượng nổi bật và tiêu chí “sạch”, sầu riêng DH.1 đã nhận tín hiệu tích cực, có thời điểm bán lẻ tới 700.000 đồng/kg. Điều này khuyến khích ông Hiền mạnh dạn đốn gần 6.000 m² dừa già để mở rộng vườn sầu riêng, đồng thời nhân giống cung ứng cho nhà vườn cần cây giống đầu dòng.

DH.1 cho thấy tiềm năng nhân giống những dòng trái bản địa hóa, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng về thực phẩm an toàn, rõ nguồn gốc. Nếu được tổ chức sản xuất chặt chẽ từ cây đầu dòng, quy trình canh tác đến khâu thu hái, bảo quản, DH.1 có thể trở thành một lựa chọn mới trong cơ cấu giống sầu riêng thương phẩm của miền Tây, đồng thời góp phần nâng giá trị nông sản Việt trên các thị trường khó tính.