Việt Nam hiện đang triển khai và lên kế hoạch nhiều dự án lớn về đường sắt như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt đô thị, đường sắt kết nối biên giới hay các tỉnh, thành.

Theo TTXVN, ông Phạm Hoài Chung, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC), đây là cơ hội để các doanh nghiệp sản xuất toa xe, trong đó có SBIC, tham gia vào chuỗi cung ứng này.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 67 tỷ USD, đang đặt ra nhu cầu lớn về số lượng toa xe khách và toa xe hàng đạt tiêu chuẩn quốc tế, trong đó riêng chi phí sản xuất đầu máy và toa xe ước tính khoảng 10 tỷ USD.

Bên cạnh đó, các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM cũng đang được mở rộng, đòi hỏi nhiều toa xe điện và toa xe chuyên dụng. Việc nâng cấp và mở rộng mạng lưới đường sắt hiện hữu cũng đặt mục tiêu thay thế các toa xe cũ bằng các toa xe hiện đại, đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành cao hơn.

Theo Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), đến cuối năm nay, khoảng 1.472 toa xe hàng và 168 toa xe khách sẽ phải dừng hoạt động. Dự báo, từ giai đoạn 2030-2050, nhu cầu đóng mới toa xe của ngành đường sắt, bao gồm các tuyến đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị và tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, sẽ lên tới 261 đầu máy, 1.100 toa xe đường sắt tốc độ cao, 1.000 toa xe khách, 7.000 toa xe hàng và 1.500 toa xe đường sắt đô thị.

Doanh nghiệp đóng tàu Việt Nam: Đáp ứng được yêu cầu khó nhất của Anh, Hàn Quốc tự tin sản xuất toa tàu cho dự án 67 tỷ USD
Ông Phạm Hoài Chung, Chủ tịch SBIC cho hay nếu có thiết kế về toa xe, SBIC chắc chắn sẽ hoàn toàn tự chủ việc đóng và bàn giao cho ngành đường sắt. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Không chỉ phục vụ thị trường nội địa, ngành công nghiệp đóng toa xe Việt Nam còn có tiềm năng xuất khẩu sang các quốc gia đang hiện đại hóa đường sắt như ASEAN, châu Phi và Mỹ La Tinh.

Là doanh nghiệp có 8 đơn vị thành viên, trong đó SBIC và các liên doanh hiện chiếm trên 60% năng lực đóng tàu Việt Nam, theo ông Chung, SBIC sẽ có nhiều cơ hội, dư địa tham gia đóng toa xe này.

Đơn vị sở hữu hệ thống nhà xưởng và dây chuyền sản xuất hiện đại như robot hàn tự động, máy cắt laser và dây chuyền sơn chống ăn mòn theo tiêu chuẩn châu Âu. SBIC còn có khả năng chuyển đổi để sản xuất cấu kiện toa xe lửa, có đủ trang thiết bị gia công cơ khí chính xác cùng đội ngũ kỹ sư và công nhân được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm, minh chứng qua các sản phẩm cơ khí xuất khẩu chất lượng cao. Đặc biệt, tay nghề thợ hàn đạt tiêu chuẩn quốc tế với các chứng chỉ uy tín từ Nhật Bản, Na Uy, Pháp…

SBIC cùng các đơn vị thành viên đã và đang áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong quá trình sản xuất, đáp ứng những yêu cầu khắt khe nhất từ các chủ tàu đến từ Hà Lan, Anh, Canada, Na Uy, Hàn Quốc... Nhờ đó, doanh nghiệp hoàn toàn có khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về kỹ thuật, chất lượng và an toàn trong ngành đường sắt. Theo thống kê nội bộ năm 2023, khoảng 20% nhân sự tại các xưởng sản xuất của SBIC sở hữu chứng chỉ chuyên môn cao về công nghệ chế tạo toa xe hiện đại.

“Nếu có thiết kế về toa xe, SBIC chắc chắn sẽ hoàn toàn tự chủ đóng mới và bàn giao cho ngành đường sắt bởi thời gian qua Tổng công ty đã sản xuất và bàn giao hàng chục toa xe khách và toa xe hàng, toa xe chở bồn nhiên liệu cho đường sắt”, ông Chung cho biết.

Việc tham gia vào công nghiệp đóng toa xe không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhập khẩu toa xe lửa, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp phụ trợ trong nước. Đồng thời, hoạt động này có tiềm năng tạo ra hàng ngàn việc làm mới, đồng thời gia tăng nguồn thu ngân sách từ thuế doanh nghiệp, thuế xuất khẩu và nhiều loại phí khác.