Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xăng dầu, trong đó chỉ rõ những sai phạm của các bên liên quan.

Theo đó, Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 38/2014/TT-BCT quy định chi tiết về một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP đã quy định không cụ thể, rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, quy định thương nhân phân phối xăng dầu được mua bán với nhau trái với quy định; điều này dẫn đến nhiều hành vi mua bán xăng dầu trái quy định, hệ thống kinh doanh xăng dầu bị phá vỡ.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, khi mua bán xăng dầu của nhau thì thương nhân đầu mối đã trở thành các thương nhân phân phối, có cơ hội để mua bán thông qua trung gian, làm tăng chi phí lưu thông.

Trong 5 năm (từ 2017 đến tháng 9/2022), một số thương nhân đầu mối đã mua bán xăng dầu, hưởng tiền chiết khấu/chênh lệch giá khoảng 9.770 tỷ đồng; từ đó dẫn tới số tiền chiết khấu của đại lý, cửa hàng bán lẻ bị giảm, thậm chí không còn tiền chiết khấu như thời gian qua.

Đây là một trong những nguyên nhân đại lý, cửa hàng bán lẻ bị lỗ, dừng bán, gây gián đoạn nguồn cung cho thị trường, ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, an ninh năng lượng, phát triển kinh tế.

Khoản tiền 9.770 tỷ đồng hé lộ nguyên nhân loạt cửa hàng bán lẻ xăng dầu dừng bán
Cửa hàng xăng dầu đóng cửa do "hết hàng"

Số liệu cho thấy từ 2017 đến tháng 9/2022, một số thương nhân phân phối xăng dầu bán cho một số thương nhân đầu mối sai quy định với khối lượng 828.963m3 để hưởng tiền chênh lệch chiết khấu khoảng 950 tỷ đồng, ảnh hưởng đến các đại lý và cửa hàng bán lẻ. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến gián đoạn nguồn cung xăng dầu.

Để xảy ra tình trạng trên trong nhiều năm là do Bộ Công Thương quản lý lỏng lẻo, xử lý không nghiêm, chấn chỉnh không kịp thời.

Về hướng xử lý, với khoản tiền chiết khấu 950 tỷ đồng hưởng lợi trái quy định của thương nhân đầu mối, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra, rà soát, truy thu, xem xét và xử lý theo quy định.