Loại hạt Việt lọt top ngon nhất thế giới: Thứ chiếm 60% trọng lượng quả trước chỉ bỏ đi, nay hóa ‘mỏ vàng’ thu về lợi nhuận bạc tỷ

Hàng nghìn tấn phế phẩm bị lãng phí

Theo Viện Nghiên cứu Dầu và Cây có dầu, mỗi hecta ca cao tạo ra khoảng 5,4 - 8,1 tấn vỏ/năm. Tuy nhiên, tại nhiều vùng trồng, phần lớn vỏ bị vứt bỏ xuống sông hoặc để phân hủy tự nhiên, mất tới 8 tháng mới hết, gây ô nhiễm môi trường và lãng phí tài nguyên.

Công ty Ca cao Trọng Đức - doanh nghiệp chế biến ca cao lớn thứ hai Việt Nam hiện tiên phong trong việc sản xuất biochar (than sinh học) từ vỏ ca cao. Mỗi năm, đơn vị này phát sinh khoảng 5.000 tấn vỏ tươi sau sơ chế. Nếu không xử lý, lượng phế phẩm này sẽ gây áp lực lớn cho môi trường.

Mỗi hecta ca cao tạo ra khoảng 5,4 - 8,1 tấn vỏ/năm

Quy trình sản xuất biochar gồm: băm nhỏ, phơi khô và khí hóa vỏ ca cao ở nhiệt độ tới 770°C. Thành phẩm là loại than sinh học có khả năng cải tạo đất, giữ ẩm, cung cấp dinh dưỡng, giúp năng suất cây trồng tăng 10 - 40%. Biochar còn lưu giữ carbon lâu dài, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và hấp thụ chất ô nhiễm trong nước. Đặc biệt, khí sinh ra trong quá trình khí hóa có thể tận dụng làm nhiên liệu, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm tới 30% lượng CO₂ so với cách xử lý truyền thống.

Nhiều sản phẩm giá trị từ phụ phẩm

Không chỉ dừng ở than sinh học, vỏ ca cao còn mở ra nhiều hướng khai thác khác. Trà ca cao: Vỏ hạt ca cao chiếm 12-20% trọng lượng hạt sau rang, chứa polyphenol, theobromine và caffeine tự nhiên. Thức uống này có hương vị chocolate nhẹ, giàu chất chống oxy hóa, tốt cho tim mạch và hỗ trợ giảm cân. Tại Mỹ, Nhật Bản và châu Âu, trà ca cao đang dần thay thế trà và cà phê.

Thức ăn chăn nuôi: Vỏ ca cao chứa 11-20% protein thô, 7-12% chất béo, nhiều chất xơ và khoáng chất. Sau khi loại bỏ bớt theobromine, phụ phẩm này được phối trộn cùng ngô, bã sắn để làm thức ăn cho bò, dê, lợn, gia cầm vốn đã phổ biến ở Ghana, Nigeria hay Indonesia.

Việc tận dụng nguồn phế phẩm này vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần giải quyết ô nhiễm môi trường.

Hướng đi cho nông nghiệp bền vững

Từ trà thảo mộc, thức ăn chăn nuôi đến biochar và than hoạt tính, vỏ ca cao tưởng chừng vô dụng đang dần trở thành “mỏ vàng” kinh tế. Việc tận dụng nguồn phế phẩm này vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa góp phần giải quyết ô nhiễm môi trường.

Trong bối cảnh toàn cầu thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng mô hình này không chỉ với ca cao, mà cả với nhiều phụ phẩm nông sản khác như vỏ cà phê, bã mía, trấu… Đây chính là chìa khóa để ngành nông nghiệp phát triển bền vững, giảm phụ thuộc vào tài nguyên mới và tiến gần hơn tới một tương lai xanh.