Nguyên nhân chính nằm ở làn sóng thuế quan và bất ổn chính sách thương mại giữa hai siêu cường kinh tế. Tháng 4, Mỹ áp thuế bổ sung 145% lên hàng hóa Trung Quốc khiến nhiều nhà nhập khẩu và nhà sản xuất tái cơ cấu chuỗi cung ứng để tránh rủi ro thuế và gián đoạn. Đến tháng 5, hai nước đạt được thỏa thuận và tạm thời giảm xuống 30%. Chính vì vậy, một phần nhu cầu bông Mỹ chuyển hướng sang Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và đặc biệt là Việt Nam.

Theo nhiều báo cáo, Việt Nam hiện là một trong ba nước nhập khẩu bông lớn nhất thế giới với mức tiêu thụ xấp xỉ 1,5 triệu tấn mỗi năm. Lượng nhập khẩu bông từ Mỹ vào Việt Nam được ghi nhận tăng gần gấp ba lần trong cùng giai đoạn. Trong 6 tháng đầu năm 2025, lượng bông nhập khẩu vào Việt Nam trị giá khoảng 1,53 tỷ USD. Dự báo của cơ quan chuyên môn cho thấy nhu cầu nhập khẩu bông của nước ta trong niên vụ 2025/26 có thể lên tới khoảng 7,6 triệu kiện.

Một mặt hàng của Mỹ đang 'tháo chạy' khỏi Trung Quốc, đổ dồn vào Việt Nam
Lượng bông nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam đã tăng gấp 3 lần. Ảnh minh họa

Việc tăng nguồn nhập khẩu giúp các nhà máy sợi và dệt may ổn định nguồn nguyên liệu, duy trì đơn hàng xuất khẩu và hỗ trợ việc làm. Việt Nam đang củng cố vị thế là một trung tâm gia công, xuất khẩu xơ sợi và hàng dệt may. Tuy nhiên, việc phụ thuộc mạnh vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu cũng đặt ra rủi ro về chi phí đầu vào, biến động giá thế giới và áp lực tỷ giá.

Về phía Mỹ, sự dịch chuyển đơn hàng sang Việt Nam và các nước Nam Á phần nào bù đắp cho sự suy giảm tại Trung Quốc. Điều này cũng đặt ra câu hỏi về cấu trúc lâu dài của xuất khẩu nông sản Hoa Kỳ. Thị trường Trung Quốc đã tìm cách giảm phụ thuộc vào bông Mỹ bằng cách tăng mua từ Brazil. Giá bông trên sàn New York cũng phản ánh tâm lý thận trọng, hợp đồng kỳ hạn có xu hướng đi ngang, phụ thuộc vào tình hình thuế quan và nhu cầu may mặc toàn cầu.