Mỹ áp thuế 19% Indonesia và Philippines, đại diện hơn 300 doanh nghiệp Việt Nam lo mất thị phần mặt hàng chủ lực

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, ngày 22/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng 19% áp dụng với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Philippines, bao gồm cả cá ngừ, mực và bạch tuộc. Trước đó, Indonesia cũng đạt được thỏa thuận tương tự. Trong khi đó, mức thuế với hàng hóa nhập từ Việt Nam vẫn ở mức 20%, làm dấy lên lo ngại về khả năng cạnh tranh của hàng thủy sản Việt tại thị trường Mỹ.

Nguồn: VASEP

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, Việt Nam, Indonesia và Philippines hiện đều nằm trong nhóm 10 quốc gia cung cấp cá ngừ lớn nhất cho thị trường Mỹ, với thị phần lần lượt là 18%, 13% và 2%. Trong 3 năm gần đây, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Mỹ có xu hướng tăng nhanh, trong khi Indonesia tăng chậm và Philippines giảm sâu. Năm 2024, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam sang Mỹ tăng 19%, Indonesia giữ nguyên, còn Philippines giảm gần 25%.

Sang năm 2025, xu hướng tăng trưởng xuất khẩu cá ngừ vẫn tiếp diễn với Việt Nam và Indonesia trong 5 tháng đầu năm. Tuy nhiên, từ quý II/2025, xuất khẩu của Philippines bắt đầu phục hồi. Ở phân khúc mực, bạch tuộc, thị phần của Việt Nam và Philippines gần tương đương, trong khi Indonesia dẫn đầu. Xuất khẩu nhóm sản phẩm này của cả 3 quốc gia đều tăng trong 2 năm qua.

Chênh lệch thuế quan giữa các nước đang định hình lại cuộc cạnh tranh. Với mức thuế dự kiến chỉ 19% cho Indonesia và Philippines - thấp hơn so với Việt Nam (20%) và Thái Lan (36%), các sản phẩm từ 2 nước này đang có lợi thế rõ rệt về giá tại Mỹ, đặc biệt là cá ngừ Indonesia - đối thủ truyền thống của Việt Nam.

Ảnh minh họa

Không chỉ đối mặt với bất lợi thuế quan, doanh nghiệp Việt còn chịu áp lực từ chi phí logistics tăng cao, giá nguyên liệu trong nước biến động và các yêu cầu khắt khe hơn từ phía Mỹ về truy xuất nguồn gốc và chứng nhận IUU.

Theo VASEP, nếu không có sự điều chỉnh kịp thời từ cả phía chính sách và doanh nghiệp, nguy cơ mất dần thị phần cá ngừ, mực và bạch tuộc vào tay các đối thủ khu vực là hoàn toàn có thể xảy ra.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) thành lập từ năm 1998, là tổ chức tự nguyện của các doanh nghiệp hoạt động chế biến và xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Đến nay, VASEP đã quy tụ hơn 300 doanh nghiệp hội viên, chiếm tới 80% tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản cả nước.