Ông Phạm Nhật Vượng góp 154 triệu cổ phiếu VIC cho hai doanh nghiệp, nhắm loạt dự án tỷ USD về hạ tầng, năng lượng

Góp vốn bằng cổ phiếu VIC: Chiến lược mở rộng hệ sinh thái của tỷ phú Phạm Nhật Vượng

Trong vòng chưa đầy ba tháng, Chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật Vượng đã hai lần chuyển nhượng lượng lớn cổ phiếu VIC để góp vốn thành lập hoặc tăng vốn cho các doanh nghiệp mới thuộc hệ sinh thái. Đáng chú ý, hai doanh nghiệp nhận chuyển nhượng lần này – VinSpeed và VinEnergo – đều mang tầm vóc chiến lược, gắn liền với các lĩnh vực trọng yếu: Hạ tầng giao thông và năng lượng tái tạo.

Cụ thể, CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed mới đây xác nhận đã nhận chuyển quyền sở hữu hơn 48 triệu cổ phiếu VIC, tương đương 1,24% vốn điều lệ của Vingroup, từ ông Phạm Nhật Vượng theo hình thức góp vốn cổ phần. Giao dịch này nâng tổng vốn góp của ông Vượng tại VinSpeed lên 3.060 tỷ đồng, tương đương 51% vốn điều lệ, qua đó đảm bảo vị thế chi phối trong cấu trúc cổ đông.

VinSpeed được thành lập vào ngày 6/5/2025 với vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng, là doanh nghiệp tư nhân đầu tiên đề xuất triển khai toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam dài 1.541km. Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 1,56 triệu tỷ đồng (hơn 61 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Ngoài phần vốn tự thu xếp hơn 300.000 tỷ đồng (20% tổng đầu tư), VinSpeed kiến nghị Nhà nước hỗ trợ phần còn lại dưới hình thức cho vay không lãi suất trong 35 năm – một đề xuất chưa từng có tiền lệ, thể hiện mức độ sẵn sàng đầu tư của khối tư nhân vào các dự án hạ tầng quốc gia.

Song song với đó, CTCP Năng lượng VinEnergo – một pháp nhân mới khác do ông Vượng sáng lập vào 12/3/2025 – cũng đang có bước tăng tốc đáng chú ý. Sau khi nhận 35 triệu cổ phiếu VIC ban đầu để thành lập công ty (chiếm 0,9% vốn VIC, tương đương 71% vốn VinEnergo), doanh nghiệp này tiếp tục công bố kế hoạch nhận chuyển nhượng thêm 70,6 triệu cổ phiếu VIC (1,82% vốn) từ chính ông Vượng trong giai đoạn 16/6 – 15/7/2025. Nếu hoàn tất, VinEnergo sẽ nắm giữ tổng cộng 105,7 triệu cổ phiếu VIC, tương đương 2,72% vốn Vingroup.

VinEnergo hoạt động trong lĩnh vực sản xuất điện và thiết bị điện, giữ vai trò quan trọng trong tham vọng mở rộng sang năng lượng tái tạo của Vingroup.

Theo đề xuất gửi Chính phủ, tập đoàn muốn triển khai các dự án điện mặt trời và điện gió với tổng công suất 47.500 MW từ nay đến năm 2035, trong đó 20.500 MW dự kiến hoàn thành trước 2030. Mức đầu tư ước tính 20 – 25 tỷ USD. Ngoài ra, Vingroup đề xuất bổ sung một nhà máy điện khí LNG công suất 5.000 MW tại Hải Phòng, với tổng mức đầu tư 5,5 tỷ USD trong giai đoạn 2025–2030. Như vậy, tổng công suất điện được kiến nghị bổ sung vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đạt 25.500 MW, phần còn lại sẽ triển khai sau năm 2030.

Chiến lược mở rộng hệ sinh thái của Vingroup

Việc ông Phạm Nhật Vượng liên tiếp dùng cổ phiếu VIC để góp vốn – thay vì rút tiền mặt – không phải là lần đầu. Trước đó, ông cũng đã chuyển nhượng 243 triệu cổ phiếu VIC để góp vốn thành lập CTCP Quản lý và Đầu tư Bất động sản VMI và hơn 50 triệu cổ phiếu VIC cho CTCP Di chuyển xanh và Thông minh GSM – đơn vị vận hành dịch vụ taxi điện và cho thuê xe điện toàn quốc.

Chiến lược này giúp đảm bảo dòng vốn lớn cho các dự án mang tính dài hạn, mà không làm xáo trộn cấu trúc tài chính của Vingroup hay tạo áp lực cung lên giá cổ phiếu. Nhờ vậy, cổ phiếu VIC vẫn ghi nhận nhiều phiên tăng mạnh. Phiên ngày 30/5, mã VIC tăng lên 98.400 đồng/cp – mức cao nhất trong hơn ba năm, đẩy vốn hóa thị trường lên gần 380.000 tỷ đồng. Ước tính theo Forbes, tài sản của ông Vượng vào thời điểm này lên tới 10,6 tỷ USD.

Tuy nhiên, đến phiên 11/6, sau điều chỉnh, cổ phiếu VIC còn giá 90.200 đồng/cp, tài sản của ông Vượng tạm giảm hơn 500 triệu USD, còn khoảng 10,1 tỷ USD.

Tổng cộng, hai thương vụ chuyển nhượng cổ phiếu VIC gần đây cho VinSpeed và VinEnergo ước tính có giá trị khoảng 10.700 tỷ đồng, dựa trên mức định giá thị trường hiện tại. Đây là con số cho thấy quy mô và quyết tâm của tỷ phú Phạm Nhật Vượng trong việc thúc đẩy khu vực tư nhân tham gia vào những lĩnh vực từng được coi là "sân chơi độc quyền" của nhà nước – như đường sắt cao tốc và năng lượng quốc gia.