Tel: (024) 66666282
Email: 
Hotline: 0903101982
 |
| Startup Selex Motors đang thay đổi cuộc chơi xe máy điện Việt Nam với mô hình đổi pin nhanh chưa đầy 2 phút, giúp tài xế chạy 50 km chỉ tốn khoảng 16.000 đồng. Ảnh minh hoạ |
Nguyen Nguyen, sau khi tốt nghiệp ngành cơ khí tại Mỹ và làm việc cho một tập đoàn lớn trong nước, đã quyết định khởi nghiệp, thành lập Selex Motors vào năm 2018. Anh xuất phát từ trăn trở rằng, với hơn 50 triệu xe máy chạy xăng đang góp phần gây ô nhiễm nghiêm trọng, Việt Nam cần sớm chuyển sang điện khí hóa. Nhưng bài toán đặt ra là: Làm thế nào để xe máy điện trở nên phổ biến khi giá thành còn cao và thời gian sạc lâu?
Giải pháp của Selex Motors chính là tách pin ra khỏi xe, biến nó thành một dịch vụ tiện ích riêng biệt, giúp việc thay pin nhanh chóng chẳng khác nào mua chai nước. “Cuối cùng, chúng ta cần coi pin như một tiện ích, một phần của dịch vụ độc lập”, Nguyen Nguyen chia sẻ.
Thoạt nhìn, trạm đổi pin của Selex Motors giống như một chiếc máy bán hàng tự động, với 19 ngăn, trong đó có thể chứa tối đa 18 pin sạc đầy và một ngăn dành cho pin đã qua sử dụng. Tài xế chỉ cần mở khóa máy qua ứng dụng, đặt pin cũ vào, lấy pin mới, tất cả diễn ra trong chưa đầy 2 phút.
Hiện tại, các trạm này chủ yếu phục vụ các tài xế giao hàng, phản ánh chiến lược đi khác lối so với nhiều thương hiệu xe điện khác ở Việt Nam. “Với tài xế giao hàng, thời gian chính là tiền bạc. Họ không thể đợi vài giờ để sạc pin khi mỗi ngày phải chạy từ 200 đến 300 km”, Nguyen Nguyen nói.
Selex Motors đã hợp tác với những tên tuổi lớn như Grab, Lazada. Các công ty này hoặc trực tiếp mua xe điện Selex, loại xe có khả năng chở tới 225 kg hàng hóa hoặc hỗ trợ tài chính để tài xế sở hữu xe. Nhờ mô hình thuê và đổi pin, tài xế chỉ mất khoảng 16.000 đồng để đi được 50 km, tiết kiệm gần 35% chi phí nhiên liệu so với xe xăng.
Startup này đặt mục tiêu tăng số trạm đổi pin từ 70 lên 300 tại Hà Nội và TP.HCM. Nhờ tận dụng hạ tầng điện sẵn có, việc mở rộng các trạm đổi pin dễ dàng hơn nhiều so với mô hình trạm sạc EV.
Hiện tại, Selex Motors có thể sản xuất khoảng 2.000 xe máy điện mỗi tháng. Tuy nhiên, Nguyễn Nguyên cho biết tham vọng của công ty không chỉ dừng lại ở việc bán xe và cung cấp pin. Anh ví sự chuyển đổi này giống như bước ngoặt từ Nokia sang Apple, khi iPhone không chỉ là một chiếc điện thoại mà còn mở ra cả nền kinh tế ứng dụng. “Xe điện cũng cần trở thành một thiết bị thông minh, mang lại nhiều giá trị hơn ngoài chức năng di chuyển”, anh nói.
Dẫu vậy, phần lớn người tiêu dùng trên thế giới vẫn khá nhạy cảm về giá và chưa sẵn sàng từ bỏ xe xăng. Vậy liệu mô hình đổi pin có phải là chìa khóa?
Akshay Prasad, đồng tác giả một báo cáo của Arthur D. Little, nhận định việc hoán đổi pin rất hấp dẫn từ góc độ người tiêu dùng vì nó loại bỏ chi phí mua pin, khiến giá xe trở nên dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả kinh tế, các hãng thường vừa phải bán xe, vừa thu phí đổi pin.
Trên thực tế, quý II vừa qua, doanh thu mảng đổi pin của Gogoro (Đài Loan) đã tăng 9,6%, trong khi doanh số bán phần cứng lại giảm 10,6%. Báo cáo của Arthur D. Little cũng chỉ ra rằng mô hình này phù hợp nhất với xe máy điện phục vụ B2B, do xe nhẹ, dễ thay pin và tài xế cần tối đa hóa thời gian làm việc.
Ngoài Oyika (Singapore), hầu hết các startup Đông Nam Á chưa xây dựng được mạng lưới đổi pin riêng cho xe máy điện. Phần lớn các công ty dẫn đầu trong lĩnh vực này lại nằm ngoài khu vực, như Gogoro, Sun Mobility (Ấn Độ) hay Yadea (Trung Quốc).
Prasad cũng cảnh báo rằng mô hình đổi pin tiềm ẩn rủi ro, nhất là khi công nghệ pin mới xuất hiện hoặc khi xe điện có thể chạy quãng đường dài hơn mà không cần dừng giữa chừng để sạc. “Nếu bạn điều hành một trạm đổi pin độc lập, nguy cơ bị đào thải khỏi thị trường là rất lớn”, ông nói.
Dù đối mặt nhiều thách thức, Nguyen Nguyen vẫn lạc quan về tiềm năng của mô hình đổi pin. Anh cho rằng “một cấu trúc chi phí hợp lý chắc chắn sẽ mang lại lợi nhuận”. Selex Motors đặt mục tiêu tận dụng lợi thế tiên phong trong phân khúc đổi pin tại Đông Nam Á, thay vì chỉ tập trung hòa vốn ngắn hạn. Hiện các đối thủ trong nước như Dat Bike và VinFast chủ yếu phát triển trạm sạc cho pin cố định, dù VinFast cũng đã thử nghiệm cho thuê pin ở mảng ô tô.
“Đổi pin rất tiện lợi và an toàn cho người dân thành thị”, Nguyen Nguyen nhấn mạnh, đồng thời cho biết pin luôn được sạc ở điều kiện tối ưu và giám sát nghiêm ngặt tại các trạm.
Sự chuyển dịch này chắc chắn cần thời gian. Nhưng nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, không loại trừ khả năng một ngày nào đó, các trạm đổi pin sẽ hiện diện trên khắp các con phố đông đúc của Việt Nam, thậm chí còn phổ biến hơn cả trạm xăng.
