Thị trường Trung Quốc siết kiểm dịch, Việt Nam mở rộng xuất khẩu rau quả sang Mỹ và UAE

Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 đã đạt hơn 2,1 tỷ USD, mặc dù có sự giảm sút 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, với những tín hiệu tích cực và sự nỗ lực khắc phục vướng mắc, ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam vẫn có cơ hội đạt được mục tiêu xuất khẩu 8 tỷ USD trong năm nay.

Các mặt hàng chủ lực như sầu riêng, thanh long, mít đều ghi nhận sự giảm sút về kim ngạch xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm. Cụ thể, sầu riêng giảm 53,4%, thanh long giảm 7,3%, mít tươi giảm 25% và mít chế biến giảm 20,8%. Đây là kết quả của những vướng mắc về chất lượng và các yêu cầu kiểm dịch nghiêm ngặt từ các thị trường, đặc biệt là Trung Quốc.

Trung Quốc, thị trường xuất khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam, đã chứng kiến sự sụt giảm mạnh 32,8% trong kim ngạch nhập khẩu. Điều này chủ yếu xuất phát từ những quy định mới của Trung Quốc về việc cấm nhập khẩu trái cây nhiễm kim loại nặng như Cadimi và chất vàng O (Auramine O). Một lượng lớn sầu riêng Việt Nam đã bị phát hiện chứa các chất này trong quá trình sản xuất và sơ chế, dẫn đến việc nhiều lô hàng bị phía Trung Quốc trả về.

Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 đã đạt hơn 2,1 tỷ USD. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, Trung Quốc đã cấp thêm 829 mã số vùng trồng và 131 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng vào cuối tháng 5, điều này giúp nâng cao năng lực xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tiếp theo. Mặc dù vậy, việc xử lý chậm chạp các vấn đề liên quan đến chất lượng và kiểm dịch khiến ngành xuất khẩu rau quả gặp khó khăn.

Bên cạnh những khó khăn từ Trung Quốc, một số thị trường khác lại ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể. Các thị trường như Mỹ, Nhật Bản, Đài Loan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đều tăng trưởng mạnh, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ tăng 66%, Nhật Bản tăng 22,5%, Đài Loan tăng 36,9%, và UAE tăng hơn 42%. Mỹ hiện là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai của rau quả Việt Nam, và nhu cầu tiêu thụ trái cây nhiệt đới tại quốc gia này vẫn duy trì ở mức cao.

Doanh nghiệp Việt Nam cũng đang tận dụng khoảng thời gian hoãn áp dụng mức thuế đối ứng của Mỹ để đẩy mạnh các hợp đồng đã ký kết, đồng thời duy trì quan hệ thương mại lâu dài với đối tác Mỹ, giúp giải quyết vấn đề thuế và đảm bảo chuỗi cung ứng không bị gián đoạn.

Mặc dù những khó khăn trước mắt còn nhiều, ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam vẫn có triển vọng phục hồi tích cực vào nửa cuối năm 2025. Để đạt được mục tiêu xuất khẩu 8 tỷ USD, cần nhanh chóng xử lý các vấn đề tồn đọng như chất lượng sầu riêng nhiễm Cadimi và vàng O, đầu tư các cơ sở kiểm nghiệm chất cấm để giúp doanh nghiệp sớm sàng lọc rủi ro và đáp ứng yêu cầu của các thị trường nhập khẩu.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường và đặc biệt là thúc đẩy đàm phán giảm thuế quan với các thị trường lớn như Mỹ, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng và cạnh tranh bền vững.

Việc tăng cường các biện pháp hỗ trợ xuất khẩu, hoàn thiện cơ chế chính sách và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành rau quả Việt Nam là cần thiết để đối phó với những thách thức hiện tại và hướng tới mục tiêu phát triển lâu dài trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng cạnh tranh.