Làng cổ Đông Sơn, thuộc phường Hàm Rồng, TP. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa là một trong những ngôi làng cổ lâu đời nhất Việt Nam, gắn liền với nền văn hóa Đông Sơn nổi tiếng.

Với diện tích khoảng 4km2, nơi đây được đánh giá là một không gian văn hóa đậm chất truyền thống, hội tụ đầy đủ các yếu tố về danh thắng, khảo cổ, lịch sử văn hóa, cách mạng và kiến trúc. Làng cổ Đông Sơn vì thế được bình chọn là 1 trong 10 làng cổ đẹp nhất Việt Nam.

Tỉnh đông dân nhất Việt Nam sở hữu làng cổ đẹp bậc nhất cả nước: Tuổi đời hàng nghìn năm, tên các con ngõ đầy hào khí
Làng cổ Đông Sơn là 1 trong 10 làng cổ đẹp nhất Việt Nam. Ảnh: Báo Xây Dựng

Theo các tài liệu lịch sử, làng Đông Sơn đã hình thành và phát triển qua hàng nghìn năm. Trải qua bao biến cố, nơi đây vẫn giữ được nét đặc trưng của làng quê truyền thống Bắc Bộ với hình ảnh “cây đa, giếng nước, mái đình”. Một trong những điểm nhấn độc đáo của ngôi làng là các con ngõ được đặt những cái tên đầy hào khí, giàu ý nghĩa như ngõ Nhân, ngõ Nghĩa, ngõ Trí, ngõ Dũng, thể hiện nét đẹp văn hóa của người dân địa phương, đề cao những đức tính tốt đẹp từ bao đời nay.

Hiện nay, làng cổ Đông Sơn vẫn còn 12 ngôi nhà có tuổi đời trên 100 năm. Đặc biệt, ngôi nhà của gia đình ông Lương Trọng Duệ, xây dựng cách đây hơn 300 năm là một minh chứng rõ nét cho kiến trúc cổ của vùng đất xứ Thanh. Với mái ngói âm dương, cửa gỗ cổ kính và không gian lưu giữ những đồ vật xưa cũ, ngôi nhà này được công nhận là di tích cấp tỉnh vào năm 2006, với diện tích bảo vệ là 450m2.

Tỉnh đông dân nhất Việt Nam sở hữu làng cổ đẹp bậc nhất cả nước: Tuổi đời hàng nghìn năm, tên các con ngõ đầy hào khí
Các con ngõ nơi đây có những cái tên đầy ý nghĩa. Ảnh: Báo Xây Dựng

Làng cổ Đông Sơn còn sở hữu nhiều di tích lịch sử, văn hóa quan trọng. Đền thờ Đệ nhị Thần hoàng Trịnh Thế Lợi, người có công lập nên làng, tọa lạc trên gò cao nhất trong làng và là nơi thờ cúng linh thiêng của người dân. Phía cuối làng, chùa Phạm Thông, từng sở hữu tượng Phật Thích Ca bằng đồng đen, cùng với động Tiên Sơn rộng lớn là điểm đến thu hút nhiều du khách.

Không chỉ vậy, giếng cổ hơn 2.000 năm tuổi tại làng Đông Sơn cũng là một trong những biểu tượng của sự trường tồn, minh chứng cho lịch sử lâu đời của ngôi làng. Bên cạnh đó, quần thể di tích phong phú của làng như đền Cả, miếu Nhị, đền thờ Đức thánh Lê Uy và Trần Khát Chân (đã được xếp hạng di tích quốc gia) càng làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa của nơi đây.

Tỉnh đông dân nhất Việt Nam sở hữu làng cổ đẹp bậc nhất cả nước: Tuổi đời hàng nghìn năm, tên các con ngõ đầy hào khí
Ngôi nhà cổ 300 năm tại đây. Ảnh: Báo Thanh Hóa

Làng cổ Đông Sơn không chỉ là một di sản văn hóa mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa qua nhiều thời kỳ lịch sử. Với những giá trị đặc biệt về kiến trúc, lịch sử và văn hóa, làng Đông Sơn tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong bản đồ di sản văn hóa Việt Nam, là điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp của các làng quê cổ truyền.

Thanh Hóa là tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, có diện tích hơn 11.000km2 và dân số 3,72 triệu người (số liệu năm 2022), là tỉnh có dân số đông nhất Việt Nam, chỉ đứng sau hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM.