Tại thành phố New York (Mỹ), nơi có hơn 700.000 phương tiện lưu thông mỗi ngày, chính quyền đang áp dụng một giải pháp độc đáo nhằm giảm thiểu ô nhiễm khí thải: cho phép người dân chủ động phát hiện và báo cáo các phương tiện dừng đỗ, nổ máy sai quy định. Theo luật, xe buýt và xe tải không thuộc sở hữu của thành phố không được phép dừng và để máy nổ quá ba phút tại nơi công cộng. Nếu vi phạm, tài xế có thể bị phạt từ 350 đến 600 USD. Người cung cấp bằng chứng (video, ảnh, thời gian địa điểm cụ thể) được hưởng 25% số tiền phạt.

Một người đàn ông được biết đến với biệt danh “Streeter” đã tận dụng chính sách này để tạo ra nguồn thu nhập đáng kinh ngạc. Theo đài CBS News, “Streeter” chia sẻ rằng anh kiếm được hơn 100.000 USD/năm, tương đương hơn 2,6 tỷ đồng từ việc ghi nhận và gửi báo cáo vi phạm.

Mỗi ngày, “Streeter” bắt đầu công việc từ lúc 6 giờ sáng. Anh đạp xe qua các tuyến phố đông đúc, đặc biệt là khu vực có nhiều xe tải giao hàng. Với máy quay cầm tay và điện thoại ghi hình, anh tìm kiếm những chiếc xe đang đậu lâu và để động cơ nổ.

Tố cáo vi phạm giao thông, người đàn ông kiếm tiền tỷ mỗi năm nhờ 'săn tiền phạt'
Người đàn ông kiếm tiền nhờ ghi lại hành vi vi phạm giao thông. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, không phải lúc nào việc báo cáo cũng thuận lợi. Một số người tố cáo từng bị tài xế đe dọa, hành hung, thậm chí truy đuổi. “Tôi đã bị đánh, bị đẩy, có lúc phải bỏ chạy,” một “người tố cáo chuyên nghiệp” khác kể lại với truyền thông địa phương. Sự phản ứng dữ dội từ phía tài xế cho thấy mức độ nhạy cảm và mâu thuẫn xung quanh chính sách này.

Về phía chính quyền thành phố, chương trình này được xem là một phần trong nỗ lực cắt giảm khí thải carbon và cải thiện chất lượng không khí. Những người như “Streeter” được mệnh danh là “người bảo vệ không khí trong lành” (clean air advocates). Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm đô thị ngày càng gia tăng, việc huy động người dân tham gia giám sát được kỳ vọng tạo ra tác động tích cực.

Tuy nhiên, nhiều tài xế và doanh nghiệp vận tải cho rằng chính sách này không công bằng. Zach Miller, đại diện Hiệp hội Vận tải Đường bộ New York nhận định: “Nhiều tài xế cảm thấy như bị nhắm mục tiêu. Chúng tôi gọi đây là hệ thống săn tiền thưởng”. Họ cho rằng quy định ba phút là không thực tế, đặc biệt khi giao hàng hoặc chờ đợi khách. Một số lái xe cũng bày tỏ lo ngại rằng các “người tố giác” đang cố tình rình rập để trục lợi từ tiền phạt thay vì thực sự quan tâm đến môi trường.

Dù đối mặt nhiều tranh cãi, “Streeter” vẫn kiên định với lựa chọn của mình. Anh coi công việc này là cách để góp phần thay đổi ý thức cộng đồng, đồng thời duy trì sinh kế ổn định. Anh cũng chia sẻ rằng đã đầu tư nghiêm túc vào việc học luật và cách quay video sao cho đúng chuẩn để báo cáo được duyệt.