TS Nguyễn Đình Cung: DN không cần những lời hứa suông mà cần chính quyền nói ít, làm thật, và làm có trách nhiệm

Chia sẻ tại Hội thảo “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô” do UBND TP Hà Nội, tổ chức chiều 20/6, TS. Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho rằng, tinh thần đột phá của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã bắt đầu lan tỏa trong chính sách.

Đáng chú ý, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều quyết sách cụ thể, như Nghị quyết 138/NQ-CP ngày 16/5/2025, thể hiện rõ cam kết xây dựng mối quan hệ “đồng hành – phục vụ” giữa chính quyền và doanh nghiệp, thay vì tư duy “quản lý – giám sát” như trước đây.

"Hà Nội cần đi đầu trong chuyển đổi tư duy này bằng hành động thực chất, trước hết là cắt giảm mạnh thủ tục hành chính, phân cấp rõ ràng, xác định trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan, từng cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu", ông nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phát biểu tại Hội thảo. Ảnh Phạm Hùng.

TS. Nguyễn Đình Cung đề xuất, UBND TP Hà Nội nên lập Bộ phận thường trực chuyên trách tiếp nhận phản ánh từ doanh nghiệp về những rào cản hành chính. Bộ phận này không chỉ lắng nghe, mà còn phải có trách nhiệm rà soát chính sách hỗ trợ, đề xuất sửa đổi theo hướng giảm giấy tờ, đơn giản quy trình, tăng mức hỗ trợ để sát với nhu cầu thực tiễn, đồng thời bố trí đủ nguồn lực và huy động các viện nghiên cứu, hiệp hội, trường đại học cùng tham gia triển khai.

Một vấn đề khác gây bức xúc lâu nay trong cộng đồng doanh nghiệp, theo TS. Nguyễn Đình Cung, là tình trạng doanh nghiệp bị thanh, kiểm tra quá mức cần thiết, gây tốn kém, phiền hà.

Ông đề xuất Hà Nội cần thực hiện nghiêm nguyên tắc "một năm chỉ kiểm tra một lần", trừ khi có dấu hiệu rõ ràng về vi phạm pháp luật. Quan trọng hơn, cần xử lý nghiêm mọi hành vi lợi dụng thanh tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

“Doanh nghiệp không cần những lời hứa suông. Họ cần chính quyền nói ít, làm thật, và làm có trách nhiệm”, TS. Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.

Tập trung tháo gỡ 4 nút thắt trọng yếu

Theo ông Đậu Anh Tuấn – Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), để khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững và có sức cạnh tranh, Hà Nội cần tập trung tháo gỡ 4 nút thắt trọng yếu: Đất đai, vốn, nhân lực và khoa học công nghệ.

Về đất đai, ông Tuấn kiến nghị TP Hà Nội cần công khai minh bạch quỹ đất công chưa sử dụng, từ đó ưu tiên cho thuê với giá ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp. Thành phố nên chủ động phát triển các cụm công nghiệp tư nhân hiện đại tại Đông Anh, Mê Linh, Thường Tín, Phú Xuyên, với hạ tầng kỹ thuật và nền tảng số đồng bộ.

“Đối với doanh nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo, có thể giảm 30% giá thuê đất và nhà xưởng trong 5 năm đầu để họ mạnh dạn đầu tư dài hạn”, ông Tuấn đề xuất.

Ngoài ra, ông nhấn mạnh cần phát triển nhà ở xã hội và cơ sở lưu trú cho người lao động tại các khu công nghệ cao như Hòa Lạc, giúp doanh nghiệp giữ chân nhân lực kỹ thuật chất lượng.

Ông Đậu Anh Tuấn đề cập tới 4 nhóm tiếp cận đất đai, vốn, nguồn nhân lực và khoa học công nghệ cần được tháo gỡ.

Về vốn, ông Tuấn cho rằng Hà Nội cần chủ động thành lập Quỹ phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô, có chức năng cho vay ưu đãi, bảo lãnh tín dụng, cấp vốn đối ứng cho DNNVV và startup. Bên cạnh đó, các thủ tục tiếp cận vốn cần được đơn giản hóa, thông qua hợp tác với các ngân hàng thương mại, giảm yêu cầu tài sản đảm bảo.

“Thành phố nên hỗ trợ lãi suất trong 3 năm đầu cho doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên như công nghệ cao, logistics, chuyển đổi số”, ông nói.

Đồng thời khuyến khích mở rộng các kênh huy động vốn phi ngân hàng như trái phiếu doanh nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm để tạo dòng vốn dài hạn, linh hoạt cho khu vực tư nhân.

Về nguồn nhân lực, ông Tuấn đề xuất TP Hà Nội sử dụng ngân sách để hỗ trợ chi phí đào tạo lại và nâng cao tay nghề cho người lao động trong các DNNVV. Đồng thời, cần thành lập Trung tâm đào tạo công nghệ cao, kết nối trực tiếp với các tập đoàn lớn, đảm bảo cung – cầu lao động chất lượng cao gặp nhau đúng điểm.

Về công nghệ, ông nhấn mạnh, Hà Nội nên hỗ trợ toàn diện quá trình chuyển đổi số cho doanh nghiệp:

Hỗ trợ 100% chi phí tư vấn và đào tạo chuyển đổi số trong năm đầu tiên; Cung cấp miễn phí các phần mềm quản trị, kế toán, hóa đơn điện tử thông qua Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội; Phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội thành nơi hội tụ startup – nơi có không gian làm việc chung, chuyên gia cố vấn, kết nối với nhà đầu tư thiên thần và các quỹ đầu tư mạo hiểm.

“Nếu không chủ động gỡ những nút thắt này một cách thực chất và kịp thời, cơ hội để doanh nghiệp tư nhân bứt phá sẽ tiếp tục bị bỏ lỡ”, ông Đậu Anh Tuấn cảnh báo.