Theo VnExpress, chiều ngày 25/6/2025, Chính phủ đã kiến nghị Quốc hội chấp thuận bổ sung các hình thức đầu tư khác, bao gồm đối tác công tư (PPP), đầu tư kinh doanh... cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, bên cạnh phương án đầu tư công hiện tại.

Cụ thể, theo tờ trình, dự án này đã được Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư công. Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, nhiều doanh nghiệp như CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed, Tập đoàn Trường Hải (THACO) và liên danh Mekolor - Great USA... đã đề xuất tham gia đầu tư theo hình thức tư nhân trực tiếp.

Chính phủ đánh giá rằng hiện chưa có hình thức đầu tư PPP, tư nhân trực tiếp hoặc phương thức khác được quy định áp dụng cụ thể cho dự án đường sắt tốc độ cao. Trong khi đó, các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn đều đã cho phép mở rộng vai trò khu vực tư nhân trong các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia.

Bộ Chính trị đã xác định rõ chủ trương "mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị". Đồng thời, Nghị quyết số 198/2025 của Quốc hội cũng nêu rõ định hướng cho phép khu vực tư nhân tham gia các dự án trọng điểm thông qua đầu tư trực tiếp hoặc theo hình thức PPP.

Thực tiễn quốc tế cho thấy hạ tầng đường sắt chủ yếu được đầu tư bằng vốn công do suất đầu tư cao, hiệu quả tài chính thấp và thời gian thu hồi vốn kéo dài. Một số nước đã thử nghiệm PPP nhưng vẫn cần hỗ trợ tài chính từ Nhà nước.

Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép mở rộng hình thức đầu tư với các phương án ngoài đầu tư công như PPP hoặc đầu tư kinh doanh và đưa nội dung này vào nghị quyết tại kỳ họp thứ 9. Trường hợp cần cơ chế vượt thẩm quyền, Chính phủ sẽ báo cáo để Quốc hội xem xét.

VinSpeed, THACO… đề xuất làm đường sắt tốc độ cao bằng vốn tư nhân, Chính phủ có động thái 'mở đường'
Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (Ảnh minh họa)