![]() |
VN-Index hiện đã vượt đỉnh tháng 1/2022 hơn 100 điểm |
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chứng kiến một đợt tăng trưởng mạnh mẽ chưa từng có trong hơn hai năm qua. Kể từ đầu năm 2025, đặc biệt sau phiên 9/4 khi thị trường phục hồi mạnh mẽ từ cú sốc thuế quan Mỹ, VN-Index đã tăng tốc vượt bậc.
Từ vùng 1.094 điểm, kết phiên 14/8, chỉ số đứng mốc 1.640 điểm, tức tăng gần 50% chỉ trong bốn tháng, tương đương 540 điểm. Nếu tính từ đáy 873 điểm giữa tháng 11/2022, VN-Index đã tăng 767 điểm, đánh dấu hành trình phục hồi kéo dài gần ba năm.
Phiên 14/8, dù khối ngoại bán ròng mạnh hơn 2.000 tỷ đồng trên HoSE, các công ty chứng khoán vẫn giữ quan điểm tích cực, kỳ vọng VN-Index tiếp tục hướng tới các mốc cao mới. Thị trường cân bằng với 9/18 ngành tăng điểm, dẫn đầu là bảo hiểm và ngân hàng. Nhóm ngân hàng đóng vai trò trụ đỡ nhờ thông tin nới lỏng tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Thông tư 23/2025/TT-NHNN.
BSC dự báo VN-Index có thể duy trì quán tính đi lên để chinh phục các đỉnh mới, trong khi TPS đánh giá chỉ số đã bứt phá khỏi kênh xu hướng tăng với thanh khoản tích cực, báo hiệu khả năng bước vào pha tăng bùng nổ, hướng tới mục tiêu tối thiểu 1.730 điểm.
Xa hơn, đã có những công ty chứng khoán, tổ chức tài chính dự báo mốc 1.800 điểm cho VN-Index. Trước mắt, chỉ số nhóm VN30 hiện chỉ còn cách mốc này hơn 6 điểm.
![]() |
Nhận định của một số công ty chứng khoán cho phiên giao dịch 15/8 |
Tâm lý đoán đỉnh, dò đáy có thể khiến nhà đầu tư "lạc đường"
Hơn hai thập kỷ tham gia thị trường chứng khoán Việt, ông Nguyễn Đức Nhân, Giám đốc Trung tâm Kinh doanh – Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MAS), cho rằng một trong những sai lầm phổ biến nhất của nhà đầu tư là cố gắng “đóng vai” nhà tiên tri hoặc thám tử, tức tìm cách đoán đỉnh hay dò đáy thị trường. “Không bao giờ đoán đỉnh, cũng đừng bao giờ dò đáy” – câu nói tưởng dễ nhưng lại “khó như việc tìm một con muỗi giữa sa mạc”.
Ở giai đoạn thị trường tăng mạnh (uptrend), sự hưng phấn khiến ngay cả nhà đầu tư ít kinh nghiệm cũng có thể sinh lời. Lúc này, việc đi tìm một mã tăng giá là không quá khó. Tuy nhiên, nhiều người lại nảy ra ý tưởng “vĩ đại”: Bán đúng đỉnh để tối ưu lợi nhuận. Kết quả thường thấy là bán xong, thị trường vẫn tiếp tục tăng, việc không "cover hàng" khiến họ chỉ biết đứng ngoài tiếc nuối.
Ngược lại, khi thị trường rơi vào xu hướng giảm (downtrend), tâm lý hoảng loạn khiến danh mục nhanh chóng nhuộm đỏ. Việc tìm một cổ phiếu giảm giá trở nên dễ như trở bàn tay. Đây là lúc không ít người tìm cách “dò đáy” với hy vọng mua được ở mức thấp nhất. Nhưng trên thực tế, “mua xong, cổ phiếu lại tiếp tục giảm, giảm mãi không thấy đáy”, biến kỳ vọng thành thất vọng.
Theo ông Nhân, cả hai thái cực này đều xuất phát từ mong muốn kiểm soát tuyệt đối điểm mua – bán, nhưng thị trường luôn vận động phức tạp và khó lường. Những nhà đầu tư thành công thường là người chấp nhận không thể dự báo chính xác, thay vào đó tập trung vào quản trị rủi ro và bám sát chiến lược đã đề ra.
Trong phần chia sẻ về phân tích kỹ thuật, ông Nhân đề cập tới việc nhiều nhà đầu tư gần đây sử dụng phân kỳ âm (bearish divergence) để dự đoán đỉnh của VN-Index. Đây là trạng thái khi giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, trong khi chỉ báo kỹ thuật lại cho đỉnh sau thấp hơn. Điều này cho thấy động lực tăng giá suy yếu, tiềm ẩn khả năng đảo chiều.
Phân kỳ âm mang lại một số ưu điểm: Giúp nhận diện sớm rủi ro đảo chiều, từ đó chủ động chốt lời hoặc giảm tỷ trọng để kiểm soát rủi ro. Tuy nhiên, ông Nhân cảnh báo phương pháp này “không phải lúc nào cũng đúng và có những rủi ro nhất định”. Trong xu hướng tăng mạnh, tín hiệu phân kỳ âm có thể xuất hiện nhiều lần nhưng giá vẫn tiếp tục đi lên, dẫn đến việc bán ra quá sớm. Ngoài ra, đây là tín hiệu cảnh báo chứ không xác định được chính xác thời điểm đảo chiều, do đó có thể xảy ra độ trễ.
“Phân kỳ âm là một công cụ hữu ích và đáng tin cậy để cảnh báo. Tuy nhiên, nó không phải là ‘chén thánh’ có thể đoán đỉnh một cách tuyệt đối”, ông Nhân nhấn mạnh. Cách tiếp cận hợp lý là kết hợp phân kỳ âm với các chỉ báo khác và áp dụng quản trị rủi ro chặt chẽ để nâng cao hiệu quả.
![]() |
Ông Nguyễn Đức Nhân, Giám đốc Trung tâm Kinh doanh – Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam |
Bản chất của sự phân hóa: Dòng tiền đã yếu đi?
Một điểm đáng chú ý trong phân tích của ông Nhân là hiện tượng phân hóa của thị trường khi VN-Index tăng trưởng. Các nhóm cổ phiếu không tăng đồng nhất dù chỉ số tiên tục thăng hoa. Theo ông, điều này không nhất thiết cho thấy dòng tiền yếu đi mà phản ánh sự luân chuyển và chọn lọc của dòng vốn.
Nếu quan sát tổng thanh khoản, nhiều thời điểm giá trị giao dịch vẫn ở mức cao, thậm chí bùng nổ, cho thấy lượng tiền trên thị trường chưa hề suy giảm mạnh (hiện trung bình đạt trên 50.000 tỷ đồng). Nhà đầu tư cá nhân trong nước vẫn đóng vai trò lực đỡ quan trọng, cân bằng tác động bán ròng trở lại từ khối ngoại.
Dòng tiền tổ chức thường tìm đến cổ phiếu có “câu chuyện” riêng, kết quả kinh doanh tích cực hoặc tiềm năng tăng trưởng cao, thay vì dàn trải. Bên cạnh đó, sự luân chuyển giữa các nhóm ngành là điều tất yếu: Khi một nhóm tăng nóng, dòng tiền sẽ dịch chuyển sang các ngành chưa tăng hoặc có cơ hội mới.
Tuy vậy, ông Nhân cũng chỉ ra những dấu hiệu cho thấy dòng tiền “yếu” thực sự: Thanh khoản toàn thị trường sụt giảm mạnh và kéo dài; các chỉ báo kỹ thuật xấu; sự đồng thuận giảm giá trên diện rộng, khi hầu hết nhóm ngành đều đi xuống.
Từ những phân tích trên, chuyên gia Mirae Asset nhấn mạnh rằng, thay vì ám ảnh việc đoán đỉnh hay dò đáy, nhà đầu tư nên tập trung vào chiến lược dài hạn, quản trị rủi ro và quan sát sự luân chuyển của dòng tiền.
Thị trường chứng khoán là nơi đầy biến động và bất ngờ. Việc sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật như phân kỳ âm có thể giúp tăng xác suất dự báo, nhưng không thay thế được sự kỷ luật và linh hoạt. “Hãy để thị trường diễn ra tự nhiên... và bạn chỉ cần tập trung vào việc của mình, đó là quản lý danh mục đầu tư một cách khoa học”, ông Nhân kết luận.