Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) đã công bố phân tích cho thấy nếu mục tiêu trung bình (CAFC) chỉ 4,83 lít/100 km được áp dụng, tới 96% mẫu xe chạy xăng truyền thống hiện có trên thị trường sẽ không đạt chuẩn, đồng thời có một tỷ lệ xe hybrid hiện nay cũng gặp khó khăn. Cảnh báo này lập tức làm dấy lên lo ngại nhiều dòng xe ăn khách bị “khai tử” trên diện rộng, gây xáo trộn chuỗi cung ứng, đại lý và thị trường xe cũ.

Một ví dụ cụ thể được giới chuyên môn và báo chí nêu ra là Toyota Vios, mẫu sedan hạng B từng là “vua” doanh số. Thông số do nhà sản xuất và đại lý công bố cho thấy mức tiêu hao hỗn hợp của các phiên bản Vios hiện nay rơi vào khoảng 5,7–5,9 l/100 km, cao hơn đáng kể so với ngưỡng 4,83 l/100 km nêu trong dự thảo. Nếu không có lộ trình hoặc biện pháp hỗ trợ, những mẫu xe như Vios có thể biến khỏi danh mục phân phối trong nước.

'Vua doanh số' Toyota Vios đứng trước nguy cơ bị khai tử tại Việt Nam chỉ vì điều này
Toyota Vios có thể bị "khai tử" nếu chuẩn khí thải mới được áp dụng. Ảnh minh họa

Việc siết tiêu chuẩn sẽ kéo theo hệ lụy thực tiễn. Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp cảnh báo rằng quy định cứng có thể làm đội chi phí sản xuất, buộc nhà sản xuất phải nhập khẩu nhiều phiên bản công nghệ cao hơn (hybrid, plug-in hybrid, hoặc điện) với giá thành cao. Thị trường nội địa rơi vào thế “phân khúc kép”: xe mới công nghệ cao giá cao và một khối lượng lớn xe cũ, không đạt chuẩn, phải tái cơ cấu. Ngoài ra, một số địa phương dự kiến thắt chặt quy chuẩn khí thải sớm hơn so với lộ trình quốc gia, như Hà Nội và TP.HCM có thể yêu cầu tiêu chuẩn cao hơn từ 2026, làm tăng áp lực cho chủ xe.

Trước áp lực xã hội và kinh tế, VAMA và một số ý kiến chuyên gia đã đề xuất phương án giảm sốc: cần có lộ trình kéo dài, biện pháp hỗ trợ tài chính cho chủ xe (ví dụ hỗ trợ một phần chi phí nâng cấp hoặc đổi mới, mức đề xuất từng được nêu là hỗ trợ 30–50% chi phí sửa chữa/nâng cấp để đạt chuẩn), chính sách kích thích chuyển đổi sang xe điện/hybrid, cùng chương trình thu hồi - đổi cũ lấy mới có điều kiện.