Rủi ro địa chính trị - bao gồm các sự kiện bất lợi tiềm ẩn như chiến tranh, hành động khủng bố và căng thẳng giữa các quốc gia có thể phá vỡ quan hệ quốc tế và sự ổn định kinh tế - đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây và trở thành một mối đe dọa lớn tới tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Rủi ro địa chính trị không còn là một yếu tố ngoại biên, mà đã trở thành yếu tố định hình các quyết định kinh tế, tài chính và dòng chảy đầu tư toàn cầu. Trong bối cảnh này, thị trường bất động sản – với đặc thù quy mô lớn, chu kỳ dài hạn và sự liên kết mật thiết với các biến động vĩ mô – đang ở trong tâm điểm của vòng xoáy này và là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất.

Vòng xoáy địa chính trị ngăn cản dòng chảy đầu tư toàn cầu

Các “cú sốc” xoay quanh rủi ro địa chính trị như trừng phạt về kinh tế, gián đoạn chuỗi cung ứng hay các cuộc xung đột thường gây ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường tài chính, làm sụt giảm giá trị tài sản và tác động rất lớn tới “khẩu vị” đầu tư của nhà đầu tư cũng như tâm lý của người tiêu dùng.

Theo một khảo sát mới đây từ Savills, trong thời gian vừa qua, tại 3 trung tâm đầu tư lớn bao gồm Châu Á – Thái Bình Dương, Châu Âu và Bắc Mỹ, yếu tố địa chính trị là một trong ba mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư bất động sản toàn cầu. Sự bất định và khó đoán về các yếu tố địa chính trị đã khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn đứng ngoài và quan sát thay vì đưa ra các quyết định đầu tư. Các quỹ đầu tư hay doanh nghiệp bất động sản cũng buộc phải cân nhắc lại chiến lược đầu tư của mình.

Các nghiên cứu kinh tế khác cũng chỉ rõ rằng mỗi đợt leo thang căng thẳng địa chính trị đều đi kèm với đợt sụt giảm ngắn hạn trên thị trường chứng khoán, trái phiếu và hàng hóa do sự dịch chuyển trong khẩu vị đầu tư.

3 ‘chìa khóa vàng’ giúp Việt Nam đón sóng FDI vào bất động sản nửa cuối năm 2025
Biến động địa chính trị có tác động không nhỏ đến tâm lý nhà đầu tư bất động sản - Ảnh: Savills

Tuy nhiên, xét về dài hạn, hậu quả đáng lo ngại hơn nhiều do yếu tố này còn ảnh hưởng trực tiếp đến dòng vốn đầu tư của các doanh nghiệp. Trong bối cảnh rủi ro leo thang, các doanh nghiệp thường có xu hướng trì hoãn đầu tư vào tài sản cố định - đòi hỏi chi phí lớn, lợi ích dài hạn và mức độ không chắc chắn cao - như nhà máy, hạ tầng và đặc biệt là bất động sản.

Điều này cũng được thể hiện rõ trong số liệu vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu. Theo dữ liệu thống kê từ Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), dòng chảy vốn đầu tư FDI toàn cầu đã suy giảm đáng kể trong những năm gần đây. Trong giai đoạn 2023 - 2024, vốn FDI chảy vào 20 nền kinh tế lớn nhất chỉ đạt trung bình 1,3% GDP - mức thấp nhất kể từ năm 1996 và thấp hơn nhiều so với ngưỡng trung bình dài hạn là trên 2%.

Tính riêng năm 2023, dòng vốn FDI đã giảm 2% xuống còn 1.300 tỷ USD vào năm 2023, đánh dấu năm giảm thứ hai liên tiếp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và căng thẳng thương mại, địa chính trị gia tăng. Sự suy giảm này được thể hiện rõ ở cả các nền kinh tế phát triển và đang phát triển, trong đó nền kinh tế đang phát triển chứng kiến mức giảm mạnh mẽ nhất. Trong năm 2023, dòng vốn FDI vào các nước đang phát triển đã giảm tới 7%, xuống mức 867 tỷ USD.

Việc dòng vốn FDI giảm sút đặc biệt gây tổn hại cho các nước đang phát triển vì đây thường là nguồn tài trợ bên ngoài lớn nhất của khu vực kinh tế này. Bên cạnh đó, việc các nước siết chặt kiểm soát dòng vốn FDI, nhất là trong các ngành chiến lược như chất bán dẫn, quốc phòng, năng lượng càng làm rõ xu hướng “hồi hương sản xuất” hoặc “gần bờ chuỗi cung ứng” của các doanh nghiệp.

Đáng chú ý, đối với lĩnh vực phụ thuộc vào dòng vốn lớn như bất động sản, xu hướng “co cụm địa lý” đã gây ra những tác động nặng nề. Các doanh nghiệp tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng gần thị trường tiêu thụ hơn đã làm thay đổi bản đồ đầu tư toàn cầu. Theo thống kê của UNCTAD, các trung tâm sản xuất truyền thống tại Châu Âu và Bắc Mỹ đang dần được ưu tiên thay thế cho các quốc gia có chi phí thấp nhưng rủi ro cao.

Việt Nam trụ vững trước loạt thách thức

Trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng trong khu vực nhờ nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, tiềm năng tăng trưởng dài hạn và chính sách mở cửa nhất quán. Quan trọng hơn, Việt Nam đang trong giai đoạn cải cách sâu rộng, đặc biệt là việc hoàn thiện khung pháp lý và ban hành các nghị định hướng dẫn, tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, tiệm cận với thông lệ quốc tế.

Báo cáo của Savills cho thấy, quyết định đầu tư của các đối tác nước ngoài vào bất động sản Việt Nam không chỉ chịu ảnh hưởng từ các yếu tố kinh tế truyền thống, mà còn bị chi phối mạnh bởi những chuyển động sâu rộng về địa chính trị, tái cấu trúc chuỗi cung ứng và xu hướng bảo hộ thương mại toàn cầu.

Việt Nam được nhiều tập đoàn đa quốc gia đánh giá là điểm đến chiến lược nhờ lập trường trung lập, ổn định chính trị và quan hệ đối tác toàn diện với cả Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Châu Âu. Nhờ đó, Việt Nam đang dần trở thành trung tâm kết nối mới trong chuỗi cung ứng khu vực, kéo theo nhu cầu tăng mạnh với bất động sản công nghiệp, logistics và nhà ở.

3 ‘chìa khóa vàng’ giúp Việt Nam đón sóng FDI vào bất động sản nửa cuối năm 2025
Tình hình thu hút vốn FDI của Việt Nam - Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Điều này cũng được minh chứng rõ qua tình hình thu hút vốn FDI của nước ta thời gian qua. Số liệu thống kê thực tế cho thấy, thu hút FDI của Việt Nam năm 2024 đạt gần 38,23 tỷ USD, thuộc nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới. Vốn FDI thực hiện ước đạt 25,35 tỷ USD, cao nhất 6 năm, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Sang tới năm nay, tình hình thu hút FDI của Việt Nam tiếp tục ghi nhận những tín hiệu tích cực. Tổng vốn FDI đăng ký đạt 18,39 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm nay, tăng mạnh 51,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, đã có 4,76 tỷ USD đăng ký rót vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, chiếm 30,7%, tiếp tục duy trì vị trí thứ hai, chỉ sau ngành chế biến - chế tạo.

Nhờ sự điều hành chính sách hiệu quả của Nhà nước, kinh tế Việt Nam vẫn đang trụ vững trước biến động toàn cầu. Tuy nhiên, những thách thức từ môi trường quốc tế vẫn tiềm ẩn rủi ro, đe dọa đến sức bền của nền kinh tế Việt Nam, đòi hỏi các nhà đầu tư và doanh nghiệp cần linh hoạt, thích nghi nhanh chóng, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản - ngành vốn dễ bị ảnh hưởng bởi rủi ro địa chính trị và biến động vĩ mô.

3 “đòn bẩy” giúp Việt Nam thu hút FDI vào lĩnh vực bất động sản nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, lĩnh vực bất động sản của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục trụ vững và sẵn sàng đón sóng FDI trong giai đoạn nửa cuối năm nay. Để duy trì được đà tăng trưởng này, báo cáo của Savills đã chỉ ra 3 động lực chính và quan trọng nhất, bao gồm: Sự hoàn thiện khung pháp lý; chiến lược ngoại giao kinh tế chủ động và xu hướng thị trường hướng tới các phân khúc mới nổi cùng mô hình hợp tác linh hoạt.

Trong đó, các văn bản pháp luật mới như Luật Đất đai 2024, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023, cùng các nghị định hướng dẫn thi hành như Nghị định 96/2024/NĐ-CP, 102/2024/NĐ-CP và 103/2024/NĐ-CP đã góp phần đáng kể trong việc tháo gỡ vướng mắc kéo dài, tạo nền tảng pháp lý minh bạch và ổn định cho hoạt động đầu tư bất động sản.

Các cải cách pháp lý này đã, đang và sẽ thiết lập một hành lang pháp lý minh bạch, ổn định và phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút dòng vốn ngoại vào lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là vào các phân khúc bất động sản nhà ở cao cấp, đô thị, công nghiệp và nghỉ dưỡng.

3 ‘chìa khóa vàng’ giúp Việt Nam đón sóng FDI vào bất động sản nửa cuối năm 2025
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Hơn nữa, với chiến lược ngoại giao kinh tế chủ động, linh hoạt, Việt Nam đang mở rộng và nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với nhiều quốc gia, củng cố thêm sức hút của thị trường đối với các nước.

Mới đây nhất, vào tháng 2, nước ta và Singapore đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Sang tháng 3, nước ta tiếp tục nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện với 2 quốc gia nữa là Indonesia và Singapore. Không chỉ vậy, trong thời gian vừa qua, Việt Nam còn là địa điểm tổ chức các hội nghị quốc tế lớn như UNCTAD, ASEAN Future Forum, P4G…

Cuối cùng, thị trường đang được dẫn dắt bởi các phân khúc mới nổi và mô hình hợp tác linh hoạt. Trong đó, phân khúc trung tâm dữ liệu đang nổi lên mạnh mẽ. Theo báo cáo từ Savills, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng trở thành trung tâm lưu trữ dữ liệu của khu vực. Các tập đoàn như Nvidia, Gaw Capital, Viettel IDC hay CMC Telecom đang tăng tốc đầu tư vào lĩnh vực này.

Tóm lại, nhờ sự cải thiện không ngừng của nền tảng pháp lý cùng chính sách ngoại giao kinh tế chủ động, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn cho dòng vốn bất động sản quốc tế.