Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 03/2025/TT-NHNN quy định về mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Thông tư chính thức có hiệu lực từ ngày 16/6/2025 và thay thế Thông tư số 05/2014/TT-NHNN.

Một trong những điểm đáng chú ý là bãi bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ mở tài khoản. Trước đây, tổ chức nước ngoài phải mất vài tuần, thậm chí vài tháng để hoàn thiện thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự giấy tờ do nước ngoài cấp trước khi có thể mở tài khoản tại Việt Nam. Việc này không chỉ kéo dài thời gian mà còn khiến nhiều nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội đầu tư.

Với quy định mới, thời gian mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp được rút ngắn đáng kể, góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn nước ngoài, đặc biệt là các tổ chức đầu tư gián tiếp thông qua thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thông tư cũng quy định rõ nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mở một tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng được phép hoạt động ngoại hối để thực hiện các giao dịch thu - chi liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam. Một số trường hợp đặc biệt như công ty chứng khoán, quỹ đầu tư hoặc tổ chức tài chính nước ngoài có thể được mở thêm tài khoản tương ứng với số mã giao dịch được cấp.

Tài khoản đầu tư gián tiếp sẽ được sử dụng để thực hiện các giao dịch như: mua bán chứng khoán trên thị trường Việt Nam, nhận cổ tức, lợi nhuận đầu tư, góp vốn, mua cổ phần, chuyển tiền ra nước ngoài, và các khoản chi phí phát sinh khác. Đồng thời, các khoản thu – chi đều phải có mục đích rõ ràng và được ghi nhận đúng quy định pháp luật để đảm bảo minh bạch.

Đáng chú ý, nhà đầu tư nước ngoài không được chuyển tiền từ tài khoản đầu tư gián tiếp sang hình thức tiền gửi có kỳ hạn và không được dùng tài khoản chung để đầu tư. Trong trường hợp chuyển đổi ngân hàng, nhà đầu tư phải đóng tài khoản cũ và chuyển toàn bộ số dư sang tài khoản mới.

Thông tư cũng quy định rõ nghĩa vụ của các ngân hàng được phép, bao gồm việc kiểm tra hồ sơ mở tài khoản, lưu trữ chứng từ giao dịch, hướng dẫn khách hàng tuân thủ pháp luật, và thực hiện các biện pháp phòng chống rửa tiền.

Việc ban hành Thông tư 03/2025/TT-NHNN được kỳ vọng chuẩn hóa quy trình mở và sử dụng tài khoản đầu tư gián tiếp bằng đồng Việt Nam cho nhà đầu tư nước ngoài. Quy định mới này không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch, giảm bớt thủ tục hành chính mà còn tạo thuận lợi cho dòng vốn nước ngoài gia nhập thị trường. Đây được xem là một bước tiến quan trọng, góp phần tháo gỡ thêm một nút thắt trong lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Đột phá chính sách mới từ Ngân hàng Nhà nước, mở đường nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2025
Ngân hàng Nhà nước gỡ nút thắt lớn cho nhà đầu tư nước ngoài, thúc đẩy nâng hạng thị trường chứng khoán

Thời gian qua, các thành viên thị trường đã nỗ lực tháo gỡ các nút thắt về cơ chế, hạ tầng và minh bạch thông tin nhằm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng TTCK Việt Nam. Một trong những bước tiến đáng kể là việc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024 (có hiệu lực từ tháng 11/2024). Thông tư này cho phép nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức được mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền khi đặt lệnh, đồng thời thiết lập lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Việt song song với tiếng Anh. Các quy định mới trong Thông tư 68 được đánh giá có tính khả thi cao, phù hợp thông lệ quốc tế và được các tổ chức xếp hạng thị trường ghi nhận tích cực.

Song song đó, từ ngày 5/5/2025, hệ thống giao dịch KRX chính thức vận hành tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc triển khai hệ thống này không chỉ giúp đa dạng hóa các sản phẩm giao dịch mà còn nâng cao năng lực vận hành, tăng tính minh bạch và hiệu quả cho toàn thị trường. Đây được xem là một trong những yếu tố then chốt, góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu nâng hạng từ cận biên lên mới nổi trong năm 2025.