Bên cạnh những loại rau ăn kèm quen thuộc như lá vừng, rau thơm, xà lách…, ở các tỉnh Tây Bắc – đặc biệt là Phú Thọ – có một loại lá nghe tên khá lạ nhưng lại là “bảo bối” trong các bữa tiệc nướng của người bản địa, đó là lá dổi đất.

Loại rau rừng lạ lẫm xưa không ai biết nay được dân sành ăn săn lùng, giá cao vẫn đắt hàng

Loại rau rừng đặc biệt gắn liền với bếp núi

Không giống như hạt dổi – thứ gia vị nổi tiếng được ví như “vàng rừng”, lá dổi đất (hay còn gọi là dổi ăn lá) lại là một nguyên liệu dân dã, âm thầm góp mặt trong nhiều món ăn của đồng bào Tây Bắc.

Lá dổi có hương thơm đặc trưng nhờ chứa tinh dầu, mùi thơm dễ chịu nhưng lại không quá gắt. Lá thường được ăn sống kèm với thịt nướng, hoặc dùng ướp vịt, heo rừng, ba chỉ nướng để tăng hương vị. Ngoài ra, nó còn được sử dụng để nấu canh cá, lươn, ốc hoặc làm chẩm chéo.

Cây dổi đất là loài thảo mộc nhỏ thuộc nhóm cây bụi, cao từ 1–3m, thân mềm, mọc nhiều ở rừng thưa và ven suối. Lá có hình tim, to bản, dài từ 15–25 cm, rộng khoảng 12–20 cm, đầu nhọn, mọc so le, trải ngang tạo tán rậm. Hoa nhỏ, màu trắng, mọc thành chùm ở đầu cành.

Trong tự nhiên, cây sinh trưởng ở nhiều khu vực như Nam Mỹ, Đông Nam Á và các đảo Thái Bình Dương. Ở Việt Nam, cây mọc rải rác từ Bắc vào Nam, nhưng phổ biến nhất vẫn là ở vùng núi Tây Bắc.

Loại rau rừng lạ lẫm xưa không ai biết nay được dân sành ăn săn lùng, giá cao vẫn đắt hàng
Loại rau rừng lạ lẫm xưa không ai biết nay được dân sành ăn săn lùng, giá cao vẫn đắt hàng

Từ rau rừng thành đặc sản “đắt hàng” ở phố thị

Dù từng chỉ là nguyên liệu dân dã trong các bữa cơm người vùng cao, lá dổi đất ngày nay đã “lên đời”, trở thành đặc sản được dân sành ăn tại thành phố săn lùng. Với mùi vị lạ, thơm dịu và rất hợp khi ăn cùng thịt nướng, loại lá này dần được nhiều người tò mò tìm mua về thưởng thức.

Hiện trên thị trường, lá dổi được rao bán với giá từ 100.000 đồng/kg, chủ yếu qua các địa chỉ bán đặc sản Tây Bắc.

Điểm đặc biệt là cây dổi rất dễ trồng, không kén đất, thích nghi tốt với nhiều điều kiện thời tiết. Người thành phố hoàn toàn có thể trồng tại nhà, ở ban công, cửa sổ hoặc dưới bóng cây lớn, miễn là có ánh sáng nhẹ và độ ẩm phù hợp.