Ngành học vàng cho người giỏi Toán - Tin, sinh viên năm 2 đã được doanh nghiệp giành giật, thu nhập đến 100 triệu/tháng

Vi mạch (IC – Integrated Circuit) là các con chip nhỏ bé nhưng có khả năng xử lý dữ liệu, điều khiển, lưu trữ và vận hành hàng tỷ thiết bị điện tử hiện đại, từ smartphone, laptop, tivi, ô tô thông minh cho đến các hệ thống robot công nghiệp hay thiết bị y tế. Mỗi sản phẩm công nghệ đều cần một hoặc nhiều vi mạch để hoạt động, khiến thiết kế vi mạch trở thành mắt xích cốt lõi trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Tại Việt Nam, ngành thiết kế vi mạch vẫn còn khá mới với số lượng kỹ sư được đào tạo bài bản còn hạn chế. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây là lĩnh vực có tiềm năng phát triển vượt bậc trong thập niên tới, khi hàng loạt “ông lớn” công nghệ đầu tư vào Việt Nam để mở rộng chuỗi cung ứng và trung tâm nghiên cứu R&D.

Theo dự báo từ Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Đông Nam Á, thị trường bán dẫn tại Việt Nam sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng hơn 6% mỗi năm trong giai đoạn 2022–2027. Đặc biệt, đến năm 2030, ngành công nghiệp chip trong nước cần tới khoảng 1 triệu lao động ở tất cả các khâu từ thiết kế, chế tạo, lắp ráp, đóng gói đến kiểm thử. Trong ngắn hạn, chỉ trong 5 năm tới, Việt Nam cần tối thiểu 20.000 nhân lực chất lượng cao, con số này dự kiến sẽ gấp đôi sau một thập kỷ.

Chỉ trong 5 năm tới, Việt Nam cần tối thiểu 20.000 nhân lực chất lượng cao trong ngành thiết kế vi mạch. Ảnh minh họa

Trước thực tế đó, nhiều doanh nghiệp lớn đã chủ động tiếp cận sinh viên từ sớm thông qua học bổng, chương trình thực tập và việc làm bán thời gian. Sinh viên năm hai, năm ba đã có cơ hội tiếp cận môi trường làm việc thực tế, đồng thời nâng cao kỹ năng chuyên môn và khả năng thích nghi với nhu cầu của thị trường.

Không chỉ hấp dẫn vì triển vọng nghề nghiệp, ngành thiết kế vi mạch còn thu hút bởi mức thu nhập đáng kể. Theo Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn TP.HCM, sinh viên mới tốt nghiệp có thể nhận lương khởi điểm từ 15 triệu đồng/tháng. Với kỹ sư có từ 1–3 năm kinh nghiệm, mức lương dao động 15–30 triệu đồng/tháng. Còn với các kỹ sư “cứng tay” trên 6 năm kinh nghiệm, thu nhập có thể đạt đến 600 triệu đến 1 tỷ đồng mỗi năm, tương đương hơn 100 triệu đồng/tháng, một con số hiếm thấy ở nhiều ngành kỹ thuật khác.

Mức đãi ngộ cao xuất phát từ tính chất công việc đòi hỏi kiến thức sâu rộng về điện tử, toán học, lập trình, khả năng tư duy logic và thiết kế hệ thống. Bên cạnh đó là sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận như kiểm thử, đảm bảo chất lượng, sản xuất và thậm chí cả marketing, đòi hỏi kỹ sư thiết kế vi mạch luôn phải cập nhật công nghệ mới và thích nghi nhanh chóng.

Thiết kế vi mạch mang lại mức thu nhập cực tốt cho người lao động. Ảnh minh họa

Tại Việt Nam, hiện có một số trường đại học tiên phong đào tạo ngành thiết kế vi mạch bài bản, có thể kể đến như: Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Đại học Bách khoa Đà Nẵng và Đại học Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia TP.HCM). Năm 2024, điểm chuẩn ngành này dao động từ 23–27 điểm, nằm trong top cao và được dự đoán tiếp tục “hot” trong mùa tuyển sinh 2025.

Chương trình đào tạo tại các trường này không chỉ cung cấp nền tảng lý thuyết vững chắc như toán kỹ thuật, mạch điện, tín hiệu và hệ thống… mà còn chú trọng đào tạo kỹ năng sử dụng phần mềm chuyên dụng, lập trình phần cứng, thiết kế và kiểm thử mạch. Đặc biệt, sinh viên được tham gia đồ án, làm việc nhóm và thực hành tại doanh nghiệp, giúp rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế.

Cuộc cạnh tranh công nghệ giữa các siêu cường đang khiến chuỗi cung ứng chip toàn cầu dịch chuyển mạnh mẽ sang khu vực Đông Nam Á. Việt Nam với vị thế địa chiến lược và nguồn nhân lực dồi dào đang nổi lên như điểm đến lý tưởng cho các tập đoàn chip toàn cầu. Các công ty như Intel, Samsung, Amkor… đã đầu tư hàng tỷ USD vào Việt Nam, mở ra hàng ngàn việc làm mới trong ngành bán dẫn.

Trong bối cảnh ấy, kỹ sư thiết kế vi mạch sẽ là lực lượng nòng cốt nắm giữ “chìa khóa công nghệ” và góp phần đưa Việt Nam bước lên nấc thang mới trong bản đồ công nghiệp thế giới.