Nguồn tin đăng tải đầu tiên cho biết Xiaomi Việt Nam đã bắt đầu làm thủ tục bảo hộ nhãn hiệu Mijia và kỳ vọng hoàn tất trong năm nay. Khi thương hiệu được bảo hộ, mọi sản phẩm mang tên hoặc hình ảnh Mijia được bán trong nước sẽ cần có sự cho phép của Xiaomi Việt Nam. Điều này có thể dẫn tới việc hàng “xách tay” bị gỡ bỏ khỏi những nền tảng bán hàng phổ biến như Shopee, TikTok Shop và Lazada.

Với hàng chục mã sản phẩm Mijia đang có doanh số hàng chục nghìn đơn trên các nền tảng trực tuyến, diễn biến này không chỉ ảnh hưởng đến người bán lẻ quy mô nhỏ mà còn đe dọa những cửa hàng bán hàng xách tay lớn vốn “sống” dựa trên đa dạng mẫu mã và giá rẻ. Những sản phẩm xách tay thường không có hóa đơn VAT, không thuộc diện nhập khẩu chính ngạch và người dùng phải chấp nhận rủi ro về bảo hành, ngôn ngữ phần mềm hoặc thiếu tùy chọn vùng/ứng dụng.

Về phía Xiaomi, động thái này trùng khớp với kế hoạch mở rộng danh mục hàng chính hãng tại Việt Nam. Công ty đã công bố tăng cường hệ thống hậu mãi, vận hành nhiều trung tâm bảo hành và ký kết hợp tác phân phối với đối tác lớn trong nước nhằm đưa thêm thiết bị IoT và đồ gia dụng vào kênh chính thức. Tuy nhiên, nguồn tin thị trường cho biết các mẫu đưa về ban đầu sẽ rất hạn chế so với số lượng hàng xách tay đang lưu hành, đồng nghĩa người tiêu dùng có thể tạm thời mất đi lựa chọn rẻ và đa dạng.

Người tiêu dùng Việt sắp không thể mua thả phanh đồ gia dụng Xiaomi 'xách tay' trên sàn TMĐT
Các sản phẩm của Mijia, thuộc hệ sinh thái Xiaomi sẽ được bảo hộ tại Việt Nam. Ảnh minh họa

Chuyên gia và người dùng lâu năm cho rằng đây là “con dao hai lưỡi”. Việc bảo hộ thương hiệu giúp Xiaomi bảo vệ bản quyền, kiểm soát chất lượng và dịch vụ hậu mãi, nhưng đồng thời có thể làm giảm tính cạnh tranh về giá và giới hạn quyền tiếp cận sản phẩm của người tiêu dùng, ít nhất trong ngắn hạn. Nhiều cửa hàng nhỏ bày tỏ lo ngại về nguy cơ mất nguồn hàng chủ lực và doanh thu.

Việt Nam đang ngày càng chú trọng đến vấn đề sở hữu trí tuệ trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh. Việc một doanh nghiệp tiến hành đăng ký và thực thi nhãn hiệu tại địa phương là quyền hợp pháp và các nền tảng thương mại điện tử sẽ thường xuyên gỡ bỏ hàng hóa khi nhận được khiếu nại hợp lệ từ chủ sở hữu nhãn hiệu. Tuy nhiên, cách thức thực thi - thời điểm, quy mô mẫu mã chịu ảnh hưởng và sự phối hợp giữa hãng, sàn và cơ quan quản lý - sẽ quyết định mức tác động thực tế lên thị trường.

Người tiêu dùng cần cân nhắc rủi ro khi mua hàng xách tay, tìm hiểu nguồn gốc, lưu ý chế độ bảo hành và so sánh giá trên kênh chính hãng khi có. Với các nhà bán lẻ, kịch bản an toàn là chuẩn bị phương án chuyển sang kênh phân phối chính hãng hoặc đa dạng hóa nguồn hàng để giảm phụ thuộc.