PGS.TS Trần Đình Thiên: Chìa khoá để Việt Nam đuổi kịp thế giới nằm ở kinh tế tư nhân

Việt Nam có đuổi kịp thế giới hay không phụ thuộc vào kinh tế tư nhân

Tại tọa đàm “Nghị quyết 68-NQ/TW: Động lực phát triển kinh tế tư nhân Việt Nam”, chiều 15/8, PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng sự kiện Đại hội VI của Đảng năm 1986, khi Việt Nam tuyên bố phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, chính là bước ngoặt đổi đời. “Đấy thực sự là một tuyên ngôn giải phóng. Khi đó, nền kinh tế rơi vào khủng hoảng nặng nề, đói kém, cấm đoán kinh tế tư nhân. Nhưng chỉ sau 5-6 tháng thừa nhận kinh tế tư nhân, nền kinh tế đã hồi sinh. Không có lực lượng nào khác có thể làm được điều này ngoài khu vực tư nhân”, ông nhấn mạnh.

Theo ông, nếu ngay từ thời điểm đó Việt Nam coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất, có thể nền kinh tế đã “bay” như Thánh Gióng từ lâu. Thế nhưng suốt 40 năm qua, dù đã đổi mới, tư nhân vẫn chịu nhiều ràng buộc và khó khăn.

“Đến nay, chưa bao giờ khu vực kinh tế tư nhân lại khó như vậy trong suốt 40 năm đổi mới. Doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp giải thể gần như ngang nhau. Chúng ta bơm ra 1,7 triệu tỷ đồng trong 7 tháng, nhưng vòng quay tiền tệ chỉ đạt 0,6 lần. Điều đó cho thấy doanh nghiệp tư nhân quá yếu, đến mức "bơm sữa đường, nhân sâm" mà vẫn không hấp thụ nổi”, PGS.TS Trần Đình Thiên phân tích.

Theo ông Thiên, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân trong bối cảnh này mang tính đặc biệt, giống như một “bước ngoặt lịch sử” sau 40 năm đổi mới.

“Nghị quyết 68 ra đời đúng lúc. Nó như một tín hiệu hồi sinh cho nền kinh tế. Nếu lần này chúng ta thực sự giải phóng được kinh tế tư nhân đúng nghĩa, đúng chuẩn mực hiện đại, cộng hưởng với xu thế thời đại, chắc chắn kinh tế Việt Nam sẽ "bay thật", chứ không còn bay "nhấp nhổm" như bốn thập kỷ qua”, ông nhấn mạnh.

PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. Ảnh minh hoạ.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo, không thể chỉ giao sứ mệnh cho khu vực tư nhân rồi mặc kệ. “Họ đang nằm bẹp dưới đất mà chúng ta lại trao cho trọng trách dẫn dắt. Nhà nước phải song hành, tạo điều kiện, tháo gỡ rào cản để họ có thể đứng lên thực hiện sứ mệnh. Nếu không, nền kinh tế sẽ tiếp tục lâm vào khó khăn”, ông Thiên nói.

Một điểm ông Thiên đặc biệt nhấn mạnh: “Động lực phát triển kinh tế tư nhân chính là mấu chốt để giải quyết vấn đề Việt Nam có đuổi kịp thế giới hay không. Chứ không phải trông chờ vào đầu tư nước ngoài”.

Theo ông, sự phát triển của tư nhân mới là thước đo thực sự của sức sống nền kinh tế. Và nếu không khơi thông được động lực này, Việt Nam sẽ rất khó đạt khát vọng phát triển.

Hà Nội cần đặt khát vọng ở tầm quốc tế

Chuyển sang câu chuyện Hà Nội, ông Thiên cho rằng Thủ đô vốn đã được lịch sử phong cho vai trò dẫn đầu hàng nghìn năm qua. Vì thế, việc Hà Nội chỉ đặt mục tiêu “đua tranh” với các địa phương khác trong nước là chưa xứng tầm.

“Không nên đo Hà Nội với các tỉnh lân cận rồi thấy mình thong thả là đủ. Như thế là hạ thấp chính Hà Nội. Hà Nội phải đặt mục tiêu cạnh tranh quốc tế, ở tầm cao. Chỉ khi mục tiêu xứng đáng thì mới có giải pháp xứng đáng. Hà Nội phải xứng đáng với khát vọng và niềm tin mà cả nước gửi gắm”, ông Thiên khẳng định.

Ông cũng lưu ý rằng, Hà Nội đang tập trung lực lượng trí thức, khoa học, đổi mới sáng tạo lớn nhất cả nước. Vấn đề là kinh tế tư nhân ở Thủ đô có tận dụng và phát huy được lực lượng trí tuệ này hay không. Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, sáng tạo mới chính là thước đo quyết định sức cạnh tranh.