UBND TP.HCM vừa công bố báo cáo về tình hình thực hiện chính sách và pháp luật trong công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả trên địa bàn. Theo nhận định, tình trạng sản xuất và buôn bán hàng giả, đặc biệt là thuốc giả, vẫn diễn biến hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi.

Báo cáo số 53/BC-UBND, do Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy ký ngày 13/8, cho biết trong giai đoạn từ 1/1/2024 đến 30/6/2025, cơ quan chức năng đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc liên quan đến thuốc giả, thực phẩm chức năng giả và sữa giả.

Hàng nghìn sản phẩm giả bị thu giữ

Trong lĩnh vực thực phẩm giả, Công an TP.HCM đã khởi tố 8 vụ án với 27 bị can, thu giữ hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm, 75 bình nước lọc giả nhãn hiệu, hơn 24.000 chai thực phẩm chức năng và 7.525 lon sữa bột giả. Ngoài ra, hàng loạt vỏ bao bì, tem nhãn và máy móc dập nắp lon cũng bị tịch thu.

Triệt phá loạt kho hàng giả khổng lồ với hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm, 7 nghìn lon sữa bột và 24 nghìn chai thực phẩm chức năng giả

Công an thu giữ sữa giả mang nhãn hiệu Abbott, gồm Ensure, Ensure Gold, Glucerna, với tổng trị giá tang vật khoảng 14,5 tỷ đồng.

Một số vụ việc điển hình: ngày 8/1, Công an TP.HCM phát hiện nhóm 5 đối tượng sản xuất hơn 3 tấn bột ngọt giả nhãn hiệu AJINOMOTO và hạt nêm Knorr. Ngày 21/5, Đội Quản lý thị trường số 3 kiểm tra Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Đầu tư An Nguyên, phát hiện hơn 2.000 hộp thực phẩm chức năng KIRKLAND, FOCUS và gần 4.500 chai sữa nước ENSURE không rõ nguồn gốc, tổng giá trị hơn 777 triệu đồng.

Ngày 19/1/2024, lực lượng liên ngành TP.HCM và Bình Dương triệt phá cơ sở sản xuất sữa giả mang nhãn hiệu Abbott (Ensure, Ensure Gold, Glucerna) với trị giá tang vật khoảng 14,5 tỷ đồng. Đáng chú ý, nhóm đối tượng thay đổi địa điểm sản xuất 10 ngày/lần giữa hai địa phương và chỉ bán online để tránh bị phát hiện.

Trong lĩnh vực thuốc giả, Công an TP.HCM đã khởi tố 6 vụ án, liên quan đến 37 đối tượng. Nổi bật là vụ triệt phá ngày 25/12/2024 do Ngô Kim Diệu và Nguyễn Thị Ngọc Hương cầm đầu. Nhóm này lập các công ty bình phong, sản xuất 71 loại thuốc đông y giả với thương hiệu và nguồn gốc hoàn toàn bịa đặt, in bao bì mang địa chỉ ở Singapore hoặc Malaysia.

Triệt phá loạt kho hàng giả khổng lồ với hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm, 7 nghìn lon sữa bột và 24 nghìn chai thực phẩm chức năng giả

Công an TP.HCM triệt phá đường dây sản xuất thuốc giả do Nguyễn Thị Ngọc Hương (giữa) cầm đầu.

Từ 2018 đến 2024, thuốc giả của nhóm được phân phối chủ yếu tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ qua các chành xe. Khám xét 4 địa điểm, lực lượng chức năng thu giữ hơn 1.100 thùng thuốc thành phẩm, 63 bao nguyên liệu và toàn bộ dây chuyền sản xuất. Lợi nhuận bất chính ước tính khoảng 34 tỷ đồng.

Công tác quản lý đối mặt nhiều trở ngại

TP.HCM là trung tâm y tế lớn nhất phía Nam, đồng thời là đầu mối phân phối thuốc cho cả nước với hàng nghìn cơ sở bán buôn, bán lẻ, nhà máy sản xuất và cửa hàng dược liệu. Quy mô này vừa là lợi thế, vừa là thách thức lớn trong kiểm soát hàng giả.

Theo UBND TP.HCM, các đối tượng sản xuất thuốc giả thường không có chuyên môn, sử dụng thiết bị thô sơ, hoạt động ở nhiều địa điểm, ẩn mình trong các công ty bình phong và lợi dụng mạng xã hội để giao dịch. Sản phẩm giả được thiết kế bao bì giống hàng thật, bán xen lẫn tại các cửa hàng dược, hoặc qua sàn thương mại điện tử và dịch vụ giao hàng nhanh, khiến việc phát hiện càng khó khăn.

Triệt phá loạt kho hàng giả khổng lồ với hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm, 7 nghìn lon sữa bột và 24 nghìn chai thực phẩm chức năng giả
Nhân viên đang đóng hàng để tuồn ra thị trường

Ngoài yếu tố thủ đoạn, nhận thức của một bộ phận người dân vẫn hạn chế. Thói quen tự mua thuốc qua mạng, tin vào quảng cáo chưa kiểm chứng, đặc biệt là các sản phẩm thực phẩm chức năng, giảm cân, tăng cường sinh lý… vô tình tiếp tay cho hàng giả.

Để ngăn chặn tình trạng này, UBND TP.HCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật Hình sự, tăng khung hình phạt với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả; Chính phủ nâng mức xử phạt hành chính; Bộ Y tế hoàn thiện hệ thống kiểm nghiệm và bổ sung quy định phân loại thực phẩm chức năng; Bộ Tài chính hướng dẫn xây dựng kho lưu giữ tang vật.

Đồng thời, TP.HCM đề xuất phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ như Facebook, TikTok, YouTube để gỡ bỏ nội dung quảng cáo vi phạm; tăng cường kiểm tra, lấy mẫu định kỳ; và đẩy mạnh truyền thông giúp người dân nhận biết, phân biệt hàng thật – hàng giả.