Chủ tịch Vietravel: Cần chính sách ‘may đo’ cho 6 điểm yếu chí tử của doanh nghiệp tư nhân

Sáng 5/6, tại phiên thảo luận thứ hai với chủ đề: “Kinh tế tư nhân: Gỡ rào cản - Giao trọng trách” thuộc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 do Báo Người Lao Động tổ chức, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Tập đoàn Vietravel đã nêu lên những thách thức mà doanh nghiệp tư nhân đang gặp phải, đồng thời đề xuất những giải pháp giúp doanh nghiệp tư nhân “cất cánh”.

Doanh nghiệp tư nhân đang phải đối mặt với 6 rào cản lớn

Lãnh đạo của Vietravel cho rằng Việt Nam đã có "bộ tứ trụ cột" gồm các Nghị quyết 68, 57, 59 và 66 để giúp đất nước cất cánh. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là bộ máy cũ, hoạt động theo kiểu cơi nới, chắp vá. Do đó, cần tính toán lại toàn bộ hệ thống thể chế, tổ chức và con người.

“Những con người từ ngày hôm qua, sau khi sắp xếp lại, vẫn ngồi đó và có thể mang theo tư duy e dè, ngại thay đổi. Đi trên con đường chưa được san lấp, thì ngay cả xe địa hình cũng không thể đi qua được", ông cho hay.

Ông cũng cho rằng, hiện nay, doanh nghiệp tư nhân vẫn còn yếu và phân tán, tồn tại nhiều hạn chế mang tính căn cơ.

Phân tích rõ hơn về những khó khăn của doanh nghiệp tư nhân, ông đã chỉ ra 6 điểm yếu mang tính “chí tử” đang cản trở sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế này. Cụ thể:

Thứ nhất, tình trạng thiếu vốn và khó tiếp cận các nguồn tài chính khiến doanh nghiệp không đủ lực để mở rộng quy mô hay đầu tư chiều sâu.

Thứ hai, năng lực quản trị của nhiều doanh nghiệp còn yếu, chưa theo kịp với yêu cầu hiện đại hóa, dẫn đến hoạt động thiếu hiệu quả và khó thích ứng với thị trường biến động.

Thứ ba, nguồn nhân lực trong khối doanh nghiệp tư nhân cũng là một điểm yếu đáng kể, khi chất lượng lao động chưa đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn, kỹ năng và tác phong công nghiệp.

Thứ tư, việc thiếu đầu tư cho đổi mới sáng tạo là yếu tố tiếp theo khiến sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp thiếu sức cạnh tranh, chưa tạo được sự khác biệt trên thị trường.

Thứ năm, các doanh nghiệp còn thiếu sự liên kết trong chuỗi giá trị, thường hoạt động đơn lẻ, manh mún, dẫn đến hiệu suất thấp và khó vươn ra thị trường rộng lớn.

Thứ sáu, sự hạn chế trong hiểu biết pháp luật khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó trong việc tuân thủ quy định hoặc tận dụng chính sách hỗ trợ, thậm chí dễ rơi vào rủi ro pháp lý.

Ông nhấn mạnh, nguồn nhân lực và văn hóa doanh nghiệp chỉ ở mức trung bình, còn năng lực tài chính thì đặc biệt yếu. Vậy, giải pháp là gì? Nhà nước cần xây dựng chính sách "may đo" để khắc phục từng điểm yếu cụ thể này.

Giải pháp trọng tâm giúp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân

Ông cho rằng hiện nước ta đang thiếu một bộ cơ chế đánh giá và quản trị doanh nghiệp tư nhân, nhằm đo lường đúng chất lượng của doanh nghiệp. Riêng về chuyển đổi số, ông đề xuất xây dựng một hệ thống quản trị số dành riêng cho doanh nghiệp tư nhân, phù hợp với từng quy mô của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel - Ảnh: Báo Người Lao Động

Về đầu tư đổi mới sáng tạo, ông đánh giá tinh thần đổi mới sáng tạo chưa hiện diện trong nội tại của doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh, trước khi trông chờ từ bên ngoài, cần phải nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo từ bên trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc thiếu liên kết theo chuỗi giá trị cũng khiến các mối quan hệ hợp tác thường rời rạc, nhỏ lẻ.

Ông cũng đề xuất giải pháp về cải cách nguồn nhân lực. Theo ông, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao đang là một vấn đề khá nghiêm trọng tồn tại trong các doanh nghiệp. Ông cho hay: “Trong ngành du lịch – một lĩnh vực kinh tế mũi nhọn – hiện có tới hơn 80% lao động chưa qua đào tạo, chỉ khoảng 20% được đào tạo từ trình độ sơ cấp trở lên. Vietravel từng đề xuất thành lập 6 văn phòng xúc tiến du lịch quốc gia Việt Nam tại nước ngoài, nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai do vướng mắc về cơ chế. Với thực trạng này, rất khó để ngành du lịch cất cánh”.

Bên cạnh đó, ông cho rằng doanh nghiệp tư nhân gặp nhiều khó khăn trong việc nắm bắt các quy định pháp luật, bởi hệ thống luật pháp quá phức tạp và chồng chéo. Đây chính là nguyên nhân khiến chính sách triển khai chậm, không hiệu quả. Chính vì vậy, doanh nghiệp tư nhân muốn "bước ra không bị trúng gió" thì cần một bộ đệm hỗ trợ định hướng, tránh đi sai đường.

Cuối cùng, về tổ chức bộ máy thực thi các Nghị quyết, ông cho rằng cần kết hợp cải cách đồng bộ cả về bộ máy lẫn con người để có thể tạo ra sự thay đổi thực chất.