Hơn 30 năm duyên nợ, Tập đoàn Pháp ngỏ ý góp mặt tại siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Vào sáng ngày 11/6 theo giờ địa phương (chiều cùng ngày theo giờ Hà Nội), tại Paris, trong khuôn khổ chương trình hoạt động song phương tại Cộng hòa Pháp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp lãnh đạo một số Tập đoàn và doanh nghiệp hàng đầu của Pháp và châu Âu, trong đó có Tập đoàn Alstom - đơn vị nổi bật trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Alstom được thành lập từ năm 1928 và là một trong những nhà cung cấp giải pháp giao thông vận tải hàng đầu thế giới. Tập đoàn đạt doanh thu 18,5 tỷ euro trong năm tài chính 2024 (từ 1/4/2024 đến 31/3/2025).

Tập đoàn Pháp đã hiện diện tại Việt Nam hơn 30 năm và tham gia nhiều dự án hạ tầng như hiện đại hóa hệ thống tín hiệu và viễn thông đường sắt; cung cấp hệ thống thiết bị điện cốt lõi (E&M) cho tuyến metro số 3 (Nhổn - ga Hà Nội), hiện đã đi vào vận hành thương mại từ tháng 8/2024.

Tại buổi làm việc, ông Henri Poupart-Laffarge, Giám đốc điều hành Tập đoàn Alstom bày tỏ mong muốn được thúc đẩy tiến độ xây dựng giai đoạn 2 của tuyến metro Hà Nội số 3, tuyến metro số 2 tại TP. HCM và nhiều tuyến metro mới khác đến năm 2035, tầm nhìn đến 2045. Đồng thời, Tập đoàn cũng kỳ vọng có thể tham gia vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; sẵn sàng chia sẻ công nghệ, hợp tác cùng doanh nghiệp Việt nhằm phát triển ngành công nghiệp đường sắt quốc gia.

Đáp lại, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng hợp tác với Pháp là một phần quan trọng trong triển khai các dự án đường sắt mới tại Việt Nam. Thủ tướng đề nghị Tập đoàn sớm làm việc cụ thể với Bộ Xây dựng cùng các doanh nghiệp, đơn vị liên quan để đẩy nhanh tiến độ hợp tác.

Nhấn mạnh kinh nghiệm triển khai tuyến metro tại Hà Nội, Thủ tướng lưu ý rằng trong thời gian tới, các hoạt động hợp tác cần được thực hiện nhanh hơn, hiệu quả hơn. Đồng thời, người đứng đầu Chính phủ đề nghị Alstom chuyển giao công nghệ, cung cấp các khoản vay ưu đãi và phối hợp đào tạo nhân lực trong lĩnh vực đường sắt.

Tập đoàn Pháp muốn tham gia đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (Ảnh: Nhật Bắc)

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hiện đang thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Đây được kỳ vọng sẽ trở thành tuyến giao thông huyết mạch, giúp rút ngắn thời gian di chuyển giữa Hà Nội và TP. HCM từ gần 30 tiếng xuống chỉ còn vài giờ. Dự án không chỉ mang ý nghĩa về hạ tầng mà còn là biểu tượng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam trong thời kỳ mới.

Vào tháng 11/2024, Quốc hội đã chính thức thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Tuyến đường có chiều dài khoảng 1.541km, bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP. HCM), đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố từ Bắc vào Nam. Tổng vốn đầu tư ước tính hơn 1,713 triệu tỷ đồng (tương đương hơn 67 tỷ USD).

Đáng chú ý, trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp trong nước đã chủ động đề xuất phương án triển khai dự án theo hình thức tư nhân, hưởng ứng tinh thần của Nghị quyết 68. Trong đó, Tập đoàn Trường Hải (THACO) và CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed đều đưa ra đề xuất với tổng mức đầu tư lên tới 61,35 tỷ USD (chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư).

Điểm chung của hai đề xuất này là các doanh nghiệp cam kết tự thu xếp 20% vốn (tương đương 12,27 tỷ USD), phần còn lại sẽ huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, có bảo lãnh của Chính phủ và được hỗ trợ lãi suất trong vòng 30 năm. Cả hai doanh nghiệp cũng kiến nghị được khai thác quỹ đất dọc tuyến để phát triển đô thị, tạo động lực tài chính cho dự án.

Về tiến độ, VinSpeed cam kết hoàn thành toàn bộ dự án trong vòng 5 năm theo một giai đoạn, trong khi THACO đề xuất chia thành hai giai đoạn với tổng thời gian thực hiện là 7 năm. So với phương án Nhà nước đầu tư trong 10 năm, hai đề xuất này cho thấy khả năng rút ngắn đáng kể thời gian triển khai.

Nhiều doanh nghiệp lớn muốn tham gia vào siêu dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Ngoài ra, mới đây, liên danh giữa CTCP Mekolor (Việt Nam) và đối tác Great USA (Hoa Kỳ) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, đề xuất đầu tư dự án với tổng vốn lên tới 100 tỷ USD theo hình thức đầu tư trực tiếp bằng vốn tự có.

Theo đề xuất, dự án sẽ được đưa vào khai thác sau 5 năm kể từ khi nhận bàn giao mặt bằng sạch, với thời hạn vận hành 49 năm. Điểm nổi bật là cam kết chịu toàn bộ chi phí chuyển giao công nghệ từ đối tác quốc tế, đồng thời miễn phí 100% giá vé cho người dân trong 6 tháng đầu khai thác tuyến đường sắt.