Từ 1/1/2026, ô tô cũ có thành 'sắt vụn' sau lộ trình siết khí thải?

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến cho dự thảo quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô lưu hành ở Việt Nam. Dự thảo này đưa ra 5 mức khí thải, tương ứng với các tiêu chuẩn Euro từ mức 1 đến mức 5, áp dụng theo năm sản xuất và khu vực đăng ký của phương tiện.

Theo dự thảo, lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải được phân chia như sau:

Ô tô sản xuất trước năm 1999: áp dụng mức 1 ngay khi quyết định có hiệu lực.

Ô tô sản xuất từ năm 1999 đến trước năm 2017: áp dụng mức 2.

Ô tô sản xuất từ năm 2017: áp dụng mức 3 từ ngày 1/1/2026.

Ô tô sản xuất từ năm 2022: áp dụng mức 4 từ ngày 1/1/2026 và mức 5 từ ngày 1/1/2028.

Đặc biệt, đối với ô tô đăng ký biển số tại Hà Nội và TP.HCM, tiêu chuẩn sẽ được siết chặt hơn:

Ô tô sản xuất từ năm 2017: áp dụng mức 4 từ ngày 1/1/2026.

Ô tô sản xuất từ năm 2022: áp dụng mức 5 từ ngày 1/1/2027.

Dự thảo không áp dụng đối với ô tô thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.

Dự thảo này đưa ra 5 mức khí thải và sẽ được áp dụng từ 1/1/2026. Ảnh minh họa

Việc siết chặt tiêu chuẩn khí thải khiến nhiều người lo ngại về khả năng lưu hành và giá trị của xe cũ, đặc biệt là những xe sản xuất trước năm 2017. Tuy nhiên, theo ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), xe sản xuất trước 2017 vẫn được lưu thông nếu đáp ứng mức tiêu chuẩn khí thải phù hợp (mức 1 hoặc 2). Thậm chí, một chiếc xe sản xuất năm 1996 vẫn có thể lăn bánh nếu đạt chuẩn mức 1, trừ khi Hà Nội và TP.HCM có quy định riêng.

Anh Đoàn Anh Dũng, chủ một showroom ô tô cũ tại Bắc Từ Liêm (Hà Nội), cho biết, những thay đổi về tiêu chuẩn khí thải chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng thực tế đến thị trường vẫn chưa đáng lo. Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, người dân có xu hướng đổi xe sau 3 – 5 năm sử dụng, thậm chí hiện nay chỉ 3 – 4 năm đã đổi xe mới. Những chiếc xe cũ hơn, đời sâu, thường được bán về các tỉnh hoặc vùng sâu vùng xa. Do đó, xe cũ tại đô thị sẽ không bị “bế tắc” hoàn toàn như nhiều người lo lắng.

Nhiều chuyên gia nhận định mức độ ảnh hưởng của dự thảo đến thị trường chưa đáng lo ngại. Ảnh minh họa

Mặc dù dự thảo quy định rõ ràng về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải, nhưng việc triển khai trên thực tế cần có các hướng dẫn chi tiết để tránh gây hoang mang cho người dân và doanh nghiệp. Anh Nguyễn Kiên, chủ đại lý ô tô tại khu vực Mỹ Đình (Hà Nội) cho rằng, thị trường xe cũ hiện vẫn giao dịch bình thường. Giá xe chưa bị ảnh hưởng rõ rệt bởi các thông tin trong dự thảo. Anh Kiên nhấn mạnh rằng chỉ khi nào có thông tư, nghị định và các văn bản hướng dẫn cụ thể được ban hành thì thị trường mới có cơ sở để điều chỉnh chiến lược mua – bán.

Chuyên gia Vũ Tấn Công, cựu tổng thư ký VAMA, nhận định rằng dự thảo quy chuẩn quốc gia về khí thải ô tô là bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để áp dụng hiệu quả trên thực tế, quy chuẩn này cần đáp ứng nhiều yếu tố. Ông đề xuất nên hỗ trợ chủ xe 30-50% chi phí nâng cấp để đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới.