Việt Nam sắp có quy chuẩn trụ sạc xe điện: Cú hích cho mạng lưới 150.000 trạm sạc của tỷ phú Phạm Nhật Vượng

Tại họp báo thường kỳ của Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN) chiều ngày 5/8, ông Hà Minh Hiệp, Chánh Văn phòng Bộ KH&CN cho biết, trong bối cảnh phát triển của thị trường xe điện tại Việt Nam kéo theo yêu cầu cấp thiết về hệ thống hạ tầng sạc, các cơ quan chức năng nhận thấy phải có sự quản lý chặt chẽ hơn đối với trạm/trụ sạc xe điện.

Vì vậy, Bộ KH&CN đã phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về trụ sạc xe điện. Dự thảo quy chuẩn được xây dựng theo 8 phương thức quản lý chặt chẽ các trạm sạc khi đưa ra thị trường trong thời gian tới.

Chia sẻ rõ hơn, ông Trần Hậu Ngọc, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cho biết, Bộ KH&CN đã tổ chức nghiên cứu quy định, kinh nghiệm quốc tế, tiêu chuẩn quốc tế, khảo sát các đơn vị sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh, thử nghiệm tại 3 miền Bắc, Trung, Nam để xây dựng dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về trụ sạc xe điện.

Ông Trần Hậu Ngọc, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia trao đổi với báo chí tại họp báo thường kỳ của Bộ KH&CN (Ảnh: Báo Chính phủ)

Bộ KH&CN đã gửi dự thảo QCVN lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp. Sau quá trình tổng hợp, tiếp thu, xử lý các ý kiến góp ý của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

"Hiện nay, Bộ KH&CN đã hoàn thiện dự thảo QCVN để ban hành phục vụ công tác quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp", ông Trần Hậu Ngọc nói.

Theo quy định, quy chuẩn là các quy định kỹ thuật có tính pháp lý bắt buộc, được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành, quy chuẩn đặt ra những ngưỡng giới hạn cụ thể mà sản phẩm, dịch vụ, hoạt động phải tuân thủ – nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội và môi trường. Không tuân thủ quy chuẩn, tổ chức, cá nhân có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.

Trong khi đó, tiêu chuẩn là những quy định mang tính tự nguyện. Do các tổ chức tiêu chuẩn hóa xây dựng và ban hành, tiêu chuẩn được xem như "hướng dẫn kỹ thuật" giúp doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, đảm bảo tính đồng bộ, tiết kiệm chi phí và thuận lợi trong thương mại....

Trước đó, Bộ KH&CN đã công bố 23 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) liên quan đến trụ/trạm sạc xe điện, cụ thể: 8 TCVN về Hệ thống trụ/trạm sạc xe điện (quy định yêu cầu chung, tương thích điện từ, truyền thông giữa trụ sạc và xe điện, yêu cầu an toàn đối với hệ thống lắp trụ sạc, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp khu vực sạc xe điện); 3 TCVN về dây cáp sạc xe điện; 7 TCVN về cụm đóng cắt, ổ cắm phích cắm trụ/trạm sạc xe điện; 5 TCVN về Thiết bị đo điện.

Các tiêu chuẩn này được xây dựng trên cơ sở hoàn toàn tương đương tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC) và quy định của Uỷ ban Châu Âu (EC/ECE/EU).

Để xây dựng tiêu chuẩn trụ sạc xe điện, Bộ KH&CN đã thành lập các Ban kỹ thuật Tiêu chuẩn quốc gia liên quan đến hoạt động xây dựng tiêu chuẩn trụ/trạm sạc xe điện. Thành viên của Các Ban kỹ thuật đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp (trong nước, nước ngoài), hiệp hội, trường đại học, chuyên gia... có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực trụ/trạm sạc xe điện và xe điện.

Các Ban kỹ thuật được thành lập, hoạt động theo mô hình, tổ chức, hoạt động của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), tuân thủ nguyên tắc, thông lệ quốc tế trong xây dựng tiêu chuẩn.

“Bản đồ” trạm sạc tại Việt Nam

Hiện ở Việt Nam, VinFast đang là đầu tàu phát triển hệ thống trạm sạc rất lớn, phủ sóng khắp cả nước, phục vụ cho những người đang sử dụng xe VinFast. Không chỉ thế, để đẩy mạnh phát triển hệ thống trạm sạc của mình, song song với việc tự phát triển hạ tầng trạm sạc khắp Việt Nam, Công ty V-Green (được thành lập năm 2024 bởi tỷ phú Phạm Nhật Vượng) chuyên phát triển trạm sạc của VinFast còn triển khai thêm mô hình nhượng quyền theo hình thức "doanh nghiệp và người dân cùng làm".

V-Green là công ty đang sở hữu mạng lưới trạm sạc dành cho ô tô và xe máy điện lớn nhất tại Việt Nam (Ảnh minh họa)

Tương tự trạm sạc chính hãng do V-Green đầu tư, trạm sạc nhượng quyền V-Green sẽ phục vụ các chủ sở hữu ô tô điện và xe máy điện VinFast trên toàn quốc (dự kiến sẽ đạt 300.000 ô tô và 1 triệu xe máy điện vào năm 2025). V-Green cam kết đồng hành, chia sẻ doanh thu ở mức cố định 750 VNĐ cho mỗi 1 kWh điện sạc cho các đối tác trong vòng tối thiểu 10 năm. V-Green còn hỗ trợ toàn bộ công nghệ quản lý vận hành, quản lý thu chi, bảo trì bảo dưỡng, marketing thu hút khách hàng đến trạm sạc trong suốt quá trình triển khai hợp tác. V-Green cũng cam kết đền bù cho các chủ trạm sạc nếu V-Green dừng kinh doanh trước hạn cam kết 10 năm.

Để tham gia vào “mạng lưới xanh” của V-Green, các đối tác chỉ cần đầu tư thêm trang thiết bị và cơ sở hạ tầng đảm bảo cho việc vận hành trạm sạc. Ngoài doanh thu chia sẻ từ V-Green, các đối tác còn có thể gia tăng nguồn thu thông qua việc cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng cho các chủ xe điện như chăm sóc xe, mua sắm, vui chơi giải trí... trong thời gian chờ sạc.

Hiện nay, V-Green là công ty đang sở hữu mạng lưới trạm sạc dành cho ô tô và xe máy điện lớn nhất tại Việt Nam, với quy hoạch 150.000 cổng sạc tại tất cả 63 tỉnh thành trên cả nước. Với cam kết đầu tư 10.000 tỷ đồng để xây mới, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống.

Ngoài V-Green, một số doanh nghiệp cũng đang nhảy vào lĩnh vực phát triển trạm sạc xe điện có thể kể đến như EverEV, SOLAREV, Quỹ đầu tư GreenYellow Việt Nam, Eboost, EV One, EverCharge, EVG, Charge Plus, DatCharge, Rabbit EVC, VuPhong Energy, Autel, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tổng Công ty Điện lực Dầu khí (PV Power)… Mặc dù cùng đầu tư trạm sạc nhưng các đơn vị này có những chiến lược khác nhau.

Theo một báo cáo mới nhất của Ngân hàng Thế giới (WB), nếu tốc độ phát triển mạng lưới trạm sạc công cộng tăng nhanh thì xe điện Việt Nam sẽ có những bứt phá nhanh hơn trong khoảng từ 2035 – 2050. Còn theo Statista, các chuyên gia dự báo đến năm 2028, sẽ có khoảng một triệu xe điện thông trên đường ở Việt Nam, với dự báo đạt 3,5 triệu vào năm 2040. Để đáp ứng được nhu cầu của hàng triệu chiếc xe điện, việc phủ sóng các trạm sạc là điều bắt buộc vì trạm sạc được ví như “mạch máu” của phát triển xe điện.