Xã nhỏ nhất, có mật độ dân số cao nhất Việt Nam khiến người dân phải di cư: Tương lai hình thành đô thị ven biển

Xã Ngư Lộc (hay còn gọi là làng Diêm Phố), huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa hiện là địa phương có mật độ dân số cao nhất Việt Nam. Theo thống kê của UBND xã Ngư Lộc, đến cuối năm 2022, tổng dân số địa phương đã vượt 19.000 người, trong khi diện tích đất ở chỉ vỏn vẹn 0,46km2, tương đương 40.000 người/km2.

Trong tổng diện tích 0,93km2 của xã, chỉ 0,46km2 là đất ở, phần còn lại là đất bãi bồi và đảo Hòn Nẹ. Không gian chật hẹp khiến nơi đây có nhiều ngõ nhỏ chỉ rộng khoảng 1m, thậm chí một số đoạn chỉ đủ cho một người đi qua. Con đường chính dẫn vào trung tâm xã cũng chỉ rộng khoảng 2m, luôn đông đúc người qua lại. Nhà cửa san sát, với đủ loại hình kiến trúc từ nhà cao tầng, nhà siêu nhỏ đến nhà siêu mỏng.

Toàn cảnh xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Báo Dân trí

Với quỹ đất vô cùng hạn chế, giá đất tại Ngư Lộc luôn ở mức cao, thậm chí khó mua hơn cả đất ở các thành phố lớn. Trước thực trạng đất chật, người đông, nhiều người dân đã chủ động giãn dân cơ học, tìm đến các xã lân cận để mua đất sinh sống.

Theo ông Hoàng Văn Ninh, Bí thư kiêm Trưởng thôn Thắng Lộc (xã Ngư Lộc), hiện có khoảng 300 hộ dân gốc Ngư Lộc đã chuyển đến sinh sống tại xã Minh Lộc. Tương tự, tại xã Hòa Lộc (huyện Hậu Lộc), cũng hình thành một làng với hàng trăm hộ dân từ Ngư Lộc di cư đến.

Theo báo Dân trí, lãnh đạo xã Ngư Lộc cho biết, việc người dân rời quê để sinh sống nơi khác là giải pháp bất đắc dĩ, nhằm giảm áp lực dân số. Tuy nhiên, di cư cũng kéo theo nhiều khó khăn như thay đổi hộ khẩu, thích nghi với môi trường mới, văn hóa địa phương khác và tìm kiếm việc làm ổn định.

Trước thực trạng mật độ dân số cao, vào giai đoạn 2016-2017, chính quyền xã từng đề xuất phương án lấn biển để mở rộng địa giới hành chính, giúp giảm áp lực dân số và tạo điều kiện phát triển kinh tế biển. Tuy nhiên, đề xuất này không thể triển khai do lo ngại về tác động đến dòng chảy, ảnh hưởng đến các địa phương ven biển lân cận như Hoằng Hóa và Sầm Sơn, cũng như tác động tiêu cực đến sinh kế của người dân.

Sẽ quy hoạch đô thị ven biển tại 4 xã bên cạnh Ngư Lộc. Ảnh: Đình Minh

Sau khi ý tưởng lấn biển không thể thực hiện, tỉnh Thanh Hóa đã phê duyệt quy hoạch chung đô thị ven biển Diêm Phố với tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, khu đô thị này sẽ bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên của 4 xã: Ngư Lộc, Đa Lộc, Hưng Lộc và Minh Lộc, với tổng diện tích quy hoạch khoảng 2.503ha, trong đó có 250ha mặt nước biển.

Theo đồ án quy hoạch, sau khi hoàn thiện, đô thị ven biển Diêm Phố dự kiến đạt tiêu chí đô thị loại V, với quy mô dân số 60.000 người vào năm 2030 và 70.000 người vào năm 2045.

Ngoài mục tiêu trở thành động lực phát triển kinh tế biển phía Bắc Thanh Hóa, khu đô thị còn kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng đời sống của người dân, với nhiều khu văn hóa, khu dân cư hiện đại. Đặc biệt, khi đô thị hình thành, mật độ dân cư tại các xã, đặc biệt là Ngư Lộc, sẽ giảm đáng kể. Dự kiến, diện tích đất ở phát triển mới đến năm 2045 là 80ha, với chỉ tiêu trung bình 45,85m2/người, giúp cải thiện đáng kể điều kiện sống và đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị bền vững.

Với chiến lược quy hoạch bài bản, hạ tầng phát triển đồng bộ và tầm nhìn dài hạn, đô thị ven biển Diêm Phố hứa hẹn sẽ giải quyết bài toán quá tải dân số cho Ngư Lộc, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế biển cho toàn khu vực. Đây là bước đi quan trọng giúp Thanh Hóa nâng cao chất lượng đô thị, đảm bảo sự phát triển hài hòa, bền vững và mở ra nhiều cơ hội mới cho người dân địa phương.